9 popularnych języków skryptowych, które warto poznać jako programista lub administrator systemu

Przyjrzyjmy się bliżej kilku popularnym językom skryptowym, które są często wykorzystywane przez administratorów systemów i programistów.

Języki skryptowe odgrywają kluczową rolę w automatyzacji różnorodnych zadań. W porównaniu z klasycznymi językami programowania, wymagają one zazwyczaj mniej kodu. Co istotne, nie przechodzą procesu kompilacji, lecz są bezpośrednio interpretowane.

Przykładowo, kod napisany w języku Java musi zostać skompilowany do pliku klasy przed uruchomieniem. Natomiast języki skryptowe, takie jak Python, JavaScript czy PHP, nie wymagają tego etapu. W Javie najpierw powstają pliki klas, a dopiero potem generowane są wyniki. W Pythonie natomiast kod jest wykonywany w czasie rzeczywistym, co oznacza, że języki programowania są kompilowane, a języki skryptowe interpretowane.

Języki skryptowe stanowią specjalną kategorię, która służy do przekazywania instrukcji za pomocą kodu do przeglądarek internetowych lub samodzielnych aplikacji. Dzięki nim kodowanie staje się prostsze i szybsze, co sprawia, że są one powszechnie stosowane w tworzeniu stron internetowych. Znajdują one zastosowanie również w systemach operacyjnych do automatyzacji zadań, tworzenia plików startowych, gier, programów do analizy statystycznej, aplikacji biurowych i wielu innych. Języki skryptowe charakteryzują się efektywną pracą w różnorodnych środowiskach.

Poniżej przedstawiamy listę najbardziej popularnych języków skryptowych, z którymi warto się zaznajomić.

JavaScript

JavaScript jest najchętniej wybieranym językiem skryptowym przez programistów. Jego działanie jest zgodne ze specyfikacją ECMAScript, która określa obowiązujące standardy. Zapoczątkowany w 1995 roku przez Sun Microsystems, JavaScript stanowi fundament dla wielu dużych organizacji, takich jak PayPal, Walmart czy Netflix. Giganci technologiczni, jak Facebook i Google, również intensywnie inwestują w rozwój tego języka.

JavaScript znajduje zastosowanie przede wszystkim w tworzeniu aplikacji internetowych i mobilnych, narzędzi wiersza poleceń, aplikacji sieciowych działających w czasie rzeczywistym, jak np. usługi strumieniowania wideo, czy gry. Można śmiało stwierdzić, że JavaScript jest podstawową technologią w budowie nowoczesnych stron internetowych, oferujących zaawansowane funkcje.

W przeszłości JavaScript był ograniczony do działania w przeglądarkach. Obecnie, dzięki frameworkom takim jak Node.js, możliwe jest wykorzystanie go również w warstwie zaplecza. W obszarze frontend dostępne są popularne frameworki JavaScript, takie jak Angular i React.

Zalety JavaScript:

• Prosty w nauce i wdrażaniu.
• Zapewnia dużą szybkość działania po stronie klienta, a także płynne połączenie z zapleczem.
• Szeroki wybór ofert pracy na stanowiskach frontend, backend i full-stack developer.
• Aktywna i pomocna społeczność programistów.
• Zapewnia interaktywność stron internetowych na wysokim poziomie.
• Efektywnie radzi sobie z dużym obciążeniem serwera i dużą przepustowością.
• Współpracuje z innymi językami programowania, umożliwiając tworzenie zróżnicowanych aplikacji.

Python

Python zajmuje obecnie drugą pozycję wśród najpopularniejszych języków skryptowych. Stworzony przez Guido van Rossuma, został po raz pierwszy udostępniony w 1991 roku. Kod Pythona charakteryzuje się przejrzystością i czytelnością, zbliżoną do języka angielskiego. Pliki z kodem Pythona posiadają rozszerzenie .py, a ich uruchomienie powoduje wykonanie zawartych w nich skryptów.

Kod w skryptach Pythona jest wykonywany sekwencyjnie, linijka po linijce, od góry do dołu.

Python jest szczególnie ceniony przez programistów za możliwość automatyzacji rutynowych zadań, generowania raportów i zwiększania poziomu bezpieczeństwa. Dzięki Pythonowi można osiągnąć ten sam efekt, pisząc znacznie mniej linii kodu, niż w przypadku innych języków, takich jak Java czy C++.

Zalety Pythona:

• Bardzo prosty w opanowaniu.
• Wysoce przenośny, działa na różnych platformach, takich jak Windows, macOS i Linux.
• Możliwość rozbudowy o komponenty napisane w innych językach.
• Ogromna i aktywna społeczność, oferująca wsparcie.
• Zapewnia wsparcie dla programowania z graficznym interfejsem użytkownika (GUI).
• Możliwość łatwej integracji z innymi językami, np. C i C++.
• Bogaty zestaw bibliotek i modułów oferujących szeroką gamę funkcji.

PHP

PHP to język skryptowy działający po stronie serwera, który służy do tworzenia dynamicznych i interaktywnych stron internetowych. Skrót PHP rozwija się jako „Hypertext Preprocessor”, co jest akronimem rekursywnym. Jest to język open-source, dostępny bezpłatnie.

Chociaż PHP jest wszechstronnym językiem, który potrafi realizować wiele zadań typowych dla języków programowania, jego główne zastosowanie koncentruje się na obsłudze logiki po stronie serwera. Oznacza to, że np. logika umożliwiająca logowanie na stronie Facebooka jest realizowana właśnie przy pomocy PHP.

Dzięki PHP można tworzyć dynamiczne i atrakcyjne wizualnie strony internetowe. Język ten umożliwia zbieranie danych z formularzy utworzonych w HTML, a także szyfrowanie tych danych. Wśród wielu funkcji PHP warto wymienić możliwość tworzenia aplikacji CRUD (Create, Read, Update, Delete).

Firmy takie jak Wikipedia i Facebook wykorzystują PHP, ponieważ język ten jest w stanie efektywnie obsługiwać miliony użytkowników.

Zalety PHP:

• Wszechstronny i elastyczny język, pod warunkiem umiejętnego wykorzystania.
• Obsługa różnych typów baz danych (MySQL, PostgreSQL, NoSQL).
• Wsparcie dla różnych typów serwerów (Apache, serwer TLS).
• Zapewnia wysoką wydajność witrynom o dużym natężeniu ruchu.
• Oferuje programistom dużą kontrolę, co przekłada się na przyjazność dla użytkownika.
• Kompatybilny z większością systemów operacyjnych i łatwy w integracji z innymi technologiami.

R

R jest powszechnie używany w obliczeniach statystycznych i tworzeniu wykresów. Jest szczególnie ceniony przez analityków danych, naukowców zajmujących się danymi i statystyków. Ten język skryptowy jest obsługiwany przez interpreter wiersza poleceń.

R jest często określany jako język nauki o danych. Programiści używają go do tworzenia skryptów, które umożliwiają wykonanie wielu poleceń jednocześnie, co oszczędza ich czas. Skrypt w tym kontekście jest zestawem poleceń, które zazwyczaj zawierają komentarze wyjaśniające przeznaczenie poszczególnych fragmentów kodu. Pliki skryptów R zapisuje się z rozszerzeniem .r.

Zalety R:

• Aktywna i pomocna społeczność.
• Obsługa operacji wektorowych.
• Tysiące gotowych do użycia pakietów.
• Obsługa wielu platform.
• Idealny do złożonych obliczeń statystycznych.
• Zaawansowane możliwości tworzenia grafiki.

Ruby

Ruby wyróżnia się dużą elastycznością, pozwalając programistom na swobodę w kodowaniu. Jest to język, którego nauka może być bardzo satysfakcjonująca. Twórcy Ruby włożyli dużo wysiłku w to, aby był on jak najbardziej przyjazny dla użytkownika. Ruby pozwala zaoszczędzić czas i zmniejszyć ilość pisanego kodu.

Elastyczność Ruby umożliwiła programistom tworzenie innowacyjnego oprogramowania. Wśród narzędzi opartych na Ruby warto wymienić Chef, używany przez Facebook do automatyzacji konfiguracji serwerów, SAS, który pomaga w stylizacji stron internetowych Pandory, a przede wszystkim Ruby on Rails, prawdopodobnie najpopularniejszy framework internetowy. Airbnb i Kickstarter używają Rails do obsługi swoich stron internetowych, podobnie jak wiele innych firm.

Zalety Ruby:

• Możliwość kodowania przy użyciu mniejszej liczby linii kodu w porównaniu do innych języków.
• Przyspiesza proces tworzenia oprogramowania.
• Doskonale sprawdza się w automatyzacji testów.
• Oferuje bogaty zestaw wbudowanych narzędzi i bibliotek, które ułatwiają pracę programistom.
• Wymaga przestrzegania konwencji kodowania, co sprzyja zachowaniu standardów.

Perl

Perl to interpretowany język programowania typu open source, wspierany przez rozległą społeczność programistów i bogactwo bibliotek oraz zasobów. Posiada zaawansowaną wbudowaną obsługę wyrażeń regularnych, dlatego programiści często wybierają Perla do masowego przetwarzania tekstu.

Perl jest niezależny od platformy i jest również używany do generowania stron HTML. Ze względu na swoją elastyczność i moc jest często nazywany „szwajcarskim scyzorykiem wśród języków skryptowych”.

Zalety Perla:

• Relatywnie niewielka liczba słów kluczowych, prosta struktura i łatwość nauki.
• Obsługa wielu platform sprzętowych z zachowaniem spójnego interfejsu.
• Interfejs umożliwiający dostęp do komercyjnych baz danych.
• CPAN (Comprehensive Perl Archive Network) – archiwum bibliotek Perla – oferuje tysiące gotowych modułów.
• Automatyczne zarządzanie pamięcią i mechanizm odśmiecania.
• Łatwe techniki debugowania.

Groovy

Groovy charakteryzuje się dużym podobieństwem do języka Java. Ma zbliżoną składnię, dlatego osoby znające Javę z łatwością mogą go opanować. Jest to dynamiczny język oferujący zarówno estetyczne pisanie kodu, jak i statyczną kompilację. Groovy jest bardziej zwięzły od Javy. Ma prostszą składnię, pozbawioną zbędnych średników.

Zalety Groovy:

• Obsługa zarówno pisania statycznego, jak i dynamicznego.
• Wsparcie dla istniejących bibliotek Javy.
• Skrypty Groovy mogą zawierać instrukcje bez deklaracji klas.
• Łatwa integracja z istniejącymi aplikacjami Java.
• Obsługa list, map, wyrażeń regularnych.

Bash

Bash, znany również jako Bourne Again Shell, jest językiem programowania opartym na skryptach powłoki, w których polecenia powłoki są wykonywane za pomocą skryptu z rozszerzeniem .sh. Te polecenia są wykorzystywane w terminalu, który ma interpreter powłoki. W skryptach powłoki bash należy dodać pełną ścieżkę pliku wykonywalnego do pliku binarnego bash.

Zalety Basha:

• Najprostszy sposób na automatyzację rutynowych zadań.
• Obsługa zarówno opcji wiersza poleceń z jednym znakiem, jak i z wieloma znakami.
• Automatyczne reagowanie na zmienne, do których nie ma odwołań.
• Wykonuje wszystkie pliki startowe podczas uruchamiania systemu.
• Zgodny ze standardem powłoki i narzędzi IEEE POSIX P1003.2/ISO 9945.2.

Naucz się skryptów powłoki na Udemy.

PowerShell

Windows PowerShell jest powłoką wiersza poleceń stworzoną przez Microsoft. Jest on używany głównie przez administratorów systemów do zarządzania systemem operacyjnym Windows oraz aplikacjami. Jest oparty na platformie .NET. Polecenia używane w PowerShell nazywane są cmdletami.

Zalety PowerShella:

• Łatwy w nauce i implementacji.
• Oferuje funkcje języka obiektowego.
• Umożliwia łatwą automatyzację wielu zadań administracyjnych.
• Nie wymaga definiowania typu zmiennej.
• Umożliwia uruchamianie zadań w tle na komputerach lokalnych i zdalnych.
• Obsługuje przesyłanie plików za pomocą usługi inteligentnego transferu w tle (BITS).
• Skrypty napisane w PowerShellu nadają się do wielokrotnego użytku.

Podsumowanie

Przedstawiliśmy listę najpopularniejszych języków skryptowych, które warto znać, jeśli jest się programistą lub administratorem systemu. Mamy nadzieję, że ta lista będzie dla Was dobrym punktem wyjścia. Wybierzcie język, który Was zainteresuje i rozpocznijcie naukę!