Czy kiedykolwiek słyszałeś o Cyklu Życia Testowania Agile (ATLC)? To podejście, które zespoły programistyczne wykorzystują, aby upewnić się, że ich aplikacje są testowane poprawnie i efektywnie.
Ten artykuł przedstawi Ci kompleksowe informacje na temat ATLC, w tym jego korzyści, kolejne etapy, sposób opracowania skutecznej strategii testowania, wykonywanie testów na podstawie zebranych wymagań, śledzenie błędów, testy akceptacyjne użytkownika (UAT) oraz ciągłą integrację i automatyzację testów.
Po lekturze tego przewodnika zrozumiesz, jak efektywnie wykorzystać zwinne testowanie w ramach procesu tworzenia oprogramowania!
Jeśli jesteś programistą, testerem lub menedżerem produktu pracującym w środowisku Agile i poszukujesz lepszego sposobu dostarczania swoich produktów, ten artykuł omówi poszczególne kroki wraz z niezbędnymi działaniami, które należy podjąć.
Ogólne spojrzenie na cykl życia testowania zwinnego
W świecie zwinnego tworzenia oprogramowania nie ulega wątpliwości, że testowanie jest niezwykle istotne. Niestety, często jest to niedoceniana czynność w procesie dostarczania. Wynika to głównie z dążenia do szybkiego dostarczenia produktu, przy jednoczesnej presji na koszty.
Jednakże, bez dokładnych testów nie można zagwarantować jakości i niezawodności żadnego produktu stworzonego przez Twój zespół. Z tego powodu kluczowe jest zrozumienie cyklu życia testów zwinnych – począwszy od identyfikacji zadań, aż po dobór odpowiednich rodzajów testów dla każdej fazy.
Zwinny cykl testowania wymaga zaangażowania zarówno programistów, jak i testerów w każdym sprincie. Efektywne wdrożenie pozwala na automatyzację testów na każdym etapie, co pomaga we wczesnym wykrywaniu błędów i skróceniu czasu potrzebnego na ich późniejsze rozwiązywanie.
Zwinne testowanie umożliwia również wczesną weryfikację wymagań, a w efekcie zwiększa zadowolenie klienta poprzez dostarczenie produktu o wysokiej jakości.
Czym jest testowanie zwinne i jakie korzyści przynosi?
Zwinne testowanie to nowoczesna metoda testowania oprogramowania, która wykorzystuje automatyzację do stworzenia iteracyjnego procesu testowania. To podejście, skoncentrowane na automatyzacji, wspiera zespoły w szybkiej analizie wszelkich niespójności lub problemów w kodzie, a następnie w testowaniu modyfikacji na podstawie uzyskanych informacji zwrotnych.
Główne zalety tego procesu są oczywiste:
- Zapewnia, że testowanie ma kluczowy wpływ.
- Prowadzi do skrócenia czasu potrzebnego na rozwój.
- Ułatwia szybsze rozwiązywanie błędów w opracowywanym systemie.
- Zwiększa zadowolenie klientów.
Jakość i szybkość są tu kluczowe, ponieważ sprinty są definiowane jako krótkie okresy czasu (zwykle od 2 do 4 tygodni). Im bardziej zespół może polegać na jakości testów w sprincie, tym większa pewność i szybszy postęp w rozwoju.
Skupienie się na automatyzacji powinno być priorytetem każdego zwinnego zespołu. Pozwala to na zmniejszenie ryzyka kosztownych awarii i umożliwia poświęcenie większej ilości czasu na tworzenie nowych funkcji, zamiast na naprawę już istniejących.
Dodatkową korzyścią jest lepsze oszacowanie kosztów i czasu trwania projektu. Produkt staje się bardziej dojrzały i przewidywalny, a tym samym zespół rzadziej musi radzić sobie z nieoczekiwanymi problemami pojawiającymi się w trakcie sprintu bez wcześniejszego uwzględnienia takich trudności.
Etapy cyklu życia testowania zwinnego
Cykl życia testowania zwinnego składa się z czterech głównych etapów.
Testy jednostkowe
Są to testy wykonywane przez programistów po zakończeniu prac nad kodem. Przeprowadzane są w izolacji w środowisku programistycznym, bez angażowania pozostałych części systemu.
Testy jednostkowe mają na celu sprawdzenie kodu i mogą być wykonywane ręcznie lub automatycznie.
W przypadku testów wykonywanych ręcznie, programista uruchamia przypadki testowe na kodzie. Może to być szybkie, jednak zajmuje więcej czasu w dłuższej perspektywie, a tym samym uszczupla czas sprintu przeznaczony na rozwój.
Alternatywnym rozwiązaniem jest utworzenie automatycznego kodu testu jednostkowego, który weryfikuje działanie funkcji poprzez jej uruchomienie. Oznacza to, że programista musi poświęcić czas nie tylko na opracowanie nowej funkcji, ale również kodu testu jednostkowego, który ją przetestuje.
Chociaż na początku może się to wydawać większym nakładem pracy, w perspektywie długoterminowej oszczędza czas w całym projekcie, ponieważ takie testy jednostkowe można łatwo ponownie wykorzystać na dalszych etapach testów sprintu. Można je również uwzględnić w standardowych przypadkach testów regresji, co pozwala na dodatkową oszczędność czasu.
Im większe pokrycie kodu przez zautomatyzowane testy jednostkowe, tym lepsze wskaźniki niezawodności kodu można przedstawić klientowi.
Testy funkcjonalne
Testy funkcjonalne mają na celu określenie, jak dobrze działa dana funkcja aplikacji. Ten typ testów ma na celu zapewnienie poprawnego działania kodu, a nie aspektów technicznych (które były główną częścią testów jednostkowych), a także ocenę, czy spełnia on potrzeby i oczekiwania użytkowników.
Innymi słowy, testy funkcjonalne służą do sprawdzenia, czy to, co zostało opracowane, spełnia wymagania określone przez użytkowników.
Dobrą praktyką jest wcześniejsze zebranie ważnych przypadków testowych od odpowiednich interesariuszy (od właściciela produktu lub nawet użytkowników końcowych) i przygotowanie listy wszystkich przypadków testowych wymaganych dla zawartości sprintu.
Automatyzacja testów funkcjonalnych wiąże się z większym wysiłkiem w zakresie tworzenia testów, ponieważ są to złożone procesy, które wymagają weryfikacji i obejmują różne części systemu. Najlepszą strategią w tym przypadku jest powołanie dedykowanego zespołu wyłącznie do opracowywania testów funkcjonalnych, równolegle z pracą głównego zespołu programistów nad nowymi funkcjami.
Jasne, dla projektu oznacza to zwiększone koszty utrzymania oddzielnego zespołu, ale ma również ogromny potencjał oszczędności w dłuższej perspektywie. Menedżerowie projektu muszą dokładnie przeanalizować korzyści i oszczędności, aby przedstawić użytkownikom biznesowym argumenty przemawiające za takim wzrostem kosztów projektu.
Z drugiej strony, testy funkcjonalne mogą być wykonywane ręcznie przez niewielki zespół (w niektórych przypadkach nawet przez jedną osobę). Jednak wymaga to ciągłej, ręcznej i powtarzalnej pracy w każdym sprincie. Z biegiem czasu, gdy zestaw funkcji systemu się rozszerza, nadążanie za testami funkcjonalnymi sprint po sprincie może stać się trudniejsze.
Testy regresji
Celem testów regresji jest upewnienie się, że dotychczas działające funkcje nadal będą działać w następnej wersji. Testy regresji są niezbędne, aby upewnić się, że nie ma problemów ze zgodnością między różnymi modułami.
Przypadki testowe dla testów regresji najlepiej jest regularnie aktualizować i przeglądać przed każdym wydaniem. W zależności od specyfiki projektu, powinny być one proste, ale obejmować większość podstawowych funkcjonalności i kluczowych przepływów end-to-end w całym systemie.
Zwykle każdy system posiada procesy, które dotykają wielu różnych obszarów. Są to najlepsi kandydaci do wykorzystania jako przypadki testowe regresji.
Jeśli istnieją już zautomatyzowane testy jednostkowe i funkcjonalne, automatyzacja testów regresji jest stosunkowo łatwa. Wystarczy ponownie wykorzystać to, co już istnieje, dla najważniejszych części systemu (np. dla najczęściej używanych procesów produkcyjnych).
Testy akceptacyjne użytkownika (UAT)
Ostatnim etapem jest UAT, które sprawdza, czy aplikacja spełnia wymagania niezbędne do wdrożenia produkcyjnego. Takie podejście najlepiej sprawdza się w przypadku częstego testowania oprogramowania w krótkich i intensywnych cyklach.
Testy UAT powinny być przeprowadzane wyłącznie przez osoby spoza zwinnego zespołu, najlepiej przez użytkowników biznesowych w środowisku jak najbardziej zbliżonym do produkcyjnego. Alternatywnie, właściciel produktu może reprezentować użytkowników końcowych.
W każdym razie powinien to być test z perspektywy użytkownika końcowego, bez żadnego powiązania z zespołem programistów. Wyniki tych testów są niezwykle istotne i stanowią podstawę do podjęcia decyzji „go/no go” przed wydaniem produkcyjnym.
Planowanie skutecznej strategii testów
Planowanie odgrywa kluczową rolę w testowaniu zwinnym, ponieważ stanowi podstawę całej strategii. Umożliwia określenie jasnych oczekiwań dotyczących harmonogramu w kontekście sprintów.
Efektywne zarządzanie planowaniem testów zwinnych pozwala zespołom na wyznaczenie kierunku, który prowadzi do skutecznego wykorzystania zasobów w ramach sprintu. Oczywiście, oczekiwana jest bliska współpraca między testerami a programistami.
Należy również opracować kompleksowy plan określający, kiedy w każdym sprincie programistycznym przeprowadzane będą testy jednostkowe, funkcjonalne i akceptacyjne użytkownika. Dzięki temu każdy dokładnie wie, kiedy jego udział jest wymagany, aby projekt odniósł sukces.
Sposób ustalenia planu jest kwestią indywidualnych ustaleń. Najważniejsze jest jednak, aby stworzyć proces i się go trzymać. Należy ustalić niezawodną i przewidywalną periodyczność.
Odstępstwo od ustalonego procesu może skutkować chaosem i nieprzewidywalnymi wydaniami produkcyjnymi.
Wykonywanie testów w oparciu o zbieranie wymagań
Testy muszą być przeprowadzane zgodnie z wymaganiami każdego etapu. Po wykryciu błędu lub problemu, otwierane jest zgłoszenie, które następnie zostaje przypisane do zespołu programistów. Po naprawieniu wszystkich błędów można kontynuować zwinne testowanie, aż wszystkie testy zakończą się pomyślnie.
Przeglądanie wyników i śledzenie błędów
Skuteczne przeglądanie wyników i solidny proces śledzenia błędów są niezbędne. Proces ten powinien obejmować wszystkich odpowiednich interesariuszy, od menedżerów projektu, przez testerów i programistów, aż po zespoły wsparcia i klientów w celu zebrania opinii.
Działania powinny być na tyle kompleksowe, aby problemy można było szybko zidentyfikować i rozwiązać, zanim zagrożą zaplanowanej dacie premiery.
Wybór narzędzia zależy od zespołu. Jednak raz wybrane działanie testowe musi obejmować niezawodne procesy śledzenia błędów, pozwalające na monitorowanie problemów, ustalanie ich priorytetów zgodnie z zależnościami, raportowanie aktualizacji stanu przez programistów dotyczących rozwiązania, a następnie zamykanie zgłoszeń po rozwiązaniu problemu.
Przeglądanie wyników pomaga zwinnym testerom zrozumieć działanie systemu, identyfikując błędy na każdym etapie, a nie później. Regularne przeglądy umożliwiają również zwinnym zespołom identyfikację trendów i obszarów wymagających ulepszeń, co pozwala na ciągłe aktualizowanie ram testowych i szybsze tworzenie produktów o lepszej jakości.
Finalizowanie wydania produktu za pomocą produkcyjnego testu dymu
Jednym ze sposobów na zwiększenie pewności sukcesu wydania jest przeprowadzenie testu dymu na produkcji (bezpośrednio po wydaniu).
Ten test polega na wykonaniu zestawu działań „tylko do odczytu” w systemie produkcyjnym. Nie tworzy on żadnych nowych danych, ale weryfikuje podstawową funkcjonalność systemu z punktu widzenia użytkownika końcowego.
Zaangażowanie odpowiednich interesariuszy w proces pomaga zapewnić spójność i odpowiedzialność, jednocześnie zwiększając pewność, że cele zostały osiągnięte. Ostatecznie, testy te gwarantują pomyślne wydanie.
Ciągła integracja i automatyzacja testów w celu poprawy wydajności
Firmy coraz częściej wdrażają ciągłą integrację i automatyzację testów, aby przenieść zwinne procesy na wyższy poziom.
Jeśli zespół wdroży automatyzację w kilku etapach, jak opisano powyżej, można je połączyć i zintegrować w dedykowany potok testowy. Jest to w zasadzie w pełni zautomatyzowany proces, który wykonuje większość czynności testowych niezależnie i bez udziału innych członków zespołu.
Z biegiem czasu tak kompleksowy proces testowania skróci całkowity czas potrzebny na wszystkie fazy testowania. Może to prowadzić do szybkiego, przyrostowego wydania produkcyjnego po każdym sprincie. Jest to idealny scenariusz, jednak w rzeczywistości trudny do osiągnięcia dla wszystkich etapów testowania. Jedynym sposobem na jego osiągnięcie jest automatyzacja.
Różnica między testowaniem zwinnym a testowaniem kaskadowym
Strategie testowania zwinnego różnią się od tradycyjnych strategii testowania kaskadowego w kilku aspektach, takich jak periodyczność, równoległość działań i czas poświęcony na każdą czynność.
Jednak najbardziej widoczna różnica polega na tym, na czym koncentruje się każde podejście:
- Testowanie zwinne skupia się na ciągłych, szybkich iteracjach rozwoju i pętlach sprzężenia zwrotnego w celu identyfikacji problemów i szybkiego ulepszenia produktu. Jest to proces iteracyjny, oparty na współpracy z klientem, ciągłej integracji i adaptacyjnym planowaniu.
- Z drugiej strony, tradycyjne testy kaskadowe opierają się na procesie liniowym, w którym każdy etap jest realizowany oddzielnie i w kolejności sekwencyjnej. Informacja zwrotna o całym rozwiązaniu jest dostępna dopiero na ostatnim etapie projektu, blisko ostatecznej daty wydania produkcyjnego.
Oczywiście, im szybciej problemy zostaną zidentyfikowane przez głównych interesariuszy, tym lepiej dla projektu. Z tego punktu widzenia, metodyka zwinna ma zdecydowanie większe szanse na sukces.
Podsumowanie
Chociaż cykl życia testów zwinnych może wydawać się krótszy niż w przypadku kaskady, w rzeczywistości tak nie jest. Cały proces jest ciągły i trwa do daty premiery produktu. W zależności od budżetu i czasu dostępnego na każdy sprint, należy ustalić priorytety testów, które zostaną przeprowadzone w danym sprincie.
Dobrze zaplanowana strategia testów pomaga wybrać, które funkcje lub moduły wymagają większej uwagi niż inne. Automatyzacja umożliwi włączenie kilku etapów testowania do tego samego sprintu, co zwiększy ogólną niezawodność systemu w każdym sprincie.
Teraz możesz zapoznać się z najlepszymi praktykami w testowaniu Scrum.