Jak kupić telewizor do gier w 2020 roku

W ciągu ostatniej dekady technologia wyświetlania znacząco się rozwinęła. Jeśli planujesz zakup telewizora do gier, zarówno dla nowych konsol, jak i komputerów PC, Twoje wymagania będą się różnić od potrzeb przeciętnego użytkownika.

Rola HDMI 2.1

Na rynek wkraczają nowoczesne konsole i zaawansowane karty graficzne komputerów osobistych. Sony i Microsoft konkurują ze swoimi urządzeniami: PlayStation 5 oraz Xbox Series X, które obydwa wyposażone są w porty HDMI 2.1. NVIDIA również wprowadziła swoje flagowe karty graficzne z serii 30, które w pełni obsługują HDMI 2.1.

Co zatem wyróżnia ten nowy standard?

Interfejs multimedialny wysokiej rozdzielczości (HDMI) to podstawowy sposób, w jaki telewizory łączą się z konsolami, odtwarzaczami Blu-ray oraz kartami graficznymi komputerów. HDMI 2.0b oferuje przepustowość na poziomie 18 Gb/s, co jest wystarczające do wyświetlania treści 4K przy 60 klatkach na sekundę.

HDMI 2.1 zwiększa tę przepustowość do 48 Gb/s, co umożliwia obsługę rozdzielczości 4K przy 120 klatkach na sekundę (z HDR) lub 8K przy 60 klatkach na sekundę. Zawiera również wsparcie dla nieskompresowanego dźwięku oraz funkcji takich jak zmienna częstotliwość odświeżania (VRR) i automatyczny tryb niskiego opóźnienia (ALLM), które pomagają zredukować opóźnienie wejściowe.

Jednakże warto pamiętać, że HDMI 2.1 jest przydatne tylko wtedy, gdy telewizor ma panel o częstotliwości 120 Hz. Niektóre modele, takie jak Samsung Q60T, reklamują wsparcie dla HDMI 2.1, ale mają tylko panel 60 Hz, co oznacza, że nie mogą obsługiwać 120 klatków na sekundę, ponieważ ich wyświetlacz ogranicza się do 60 klatek na sekundę.

Czy naprawdę potrzebujesz tej dodatkowej przepustowości? Aby w pełni wykorzystać możliwości nowych konsol, zdecydowanie powinieneś. Nie wiadomo jednak, ile gier nowej generacji będzie obsługiwać rozdzielczość 4K przy 120 klatkach. Microsoft zapowiedział, że pewna liczba tytułów na Xbox Series X będzie wspierać 4K/120, w tym tryb wieloosobowy Halo Infinite (przesunięty na 2021 rok), platformówka Ori and the Will of the Wisps, Dirt 5 oraz Gears of War 5.

Większość gier z poprzednich generacji działała w 30 klatkach na sekundę, w tym głośne tytuły takie jak The Last of Us Part II oraz popularne produkcje firm trzecich, jak Assassin’s Creed. Microsoft poprawił tę sytuację na Xbox One X, optymalizując niektóre tytuły do pracy w 60 klatkach.

Obie konsole, PS5 oraz Xbox Series X, będą docelowo wyświetlać 4K przy 60 klatkach na sekundę jako standard. Jeśli chcesz być przygotowany na przyszłość, zainwestuj w telewizor z panelem 120 Hz i wsparciem dla HDMI 2.1, nawet jeśli niektóre porty są ograniczone do 40 Gb/s (jak w przypadku niektórych modeli LG i Sony z 2020 roku). Przepustowość 40 Gb/s wystarcza na sygnał 4K przy 120 klatkach z pełnym, 10-bitowym wsparciem dla HDR.

Nawet NVIDIA wprowadziła 10-bitową obsługę w kartach z serii 30. Oznacza to, że telewizory o przepustowości 40 Gb/s mogą obsługiwać 120 klatek w rozdzielczości 4K z 10-bitowym próbkowaniem, unikając przy tym podpróbkowania chrominancji (co oznacza, że niektóre kanały mogą pomijać pewne informacje o kolorze).

Jeśli spędzasz większość czasu grając na PlayStation 4 lub Xbox One, lub nie potrzebujesz 120 klatek na sekundę, HDMI 2.0b będzie na razie wystarczające. To samo dotyczy zakupu tańszej konsoli Xbox Series S, która jest zaprojektowana do obsługi rozdzielczości 1440p, a nie pełnego 4K.

W nadchodzących latach coraz więcej modeli będzie wspierać HDMI 2.1, co da Ci więcej możliwości wyboru i potencjalnie lepsze ceny.

Zmienna częstotliwość odświeżania, automatyczny tryb niskiego opóźnienia i szybki transport klatek

Niektóre z nowych funkcji HDMI 2.1 są dostępne również za pośrednictwem starszego standardu HDMI 2.0b i zostały wprowadzone w telewizorach, które nie obsługują HDMI 2.1.

Zmienna częstotliwość odświeżania (VRR) to technologia, która konkurować może z NVIDIA G-Sync oraz AMD FreeSync. Podczas gdy te ostatnie są skierowane głównie do graczy PC, HDMI VRR jest dedykowane dla konsol. Na chwilę obecną tylko Microsoft zadeklarował wsparcie tej funkcji w Xbox Series X oraz S, ale PlayStation 5 również ma ją obsługiwać.

VRR zapobiega efektowi rozdzierania ekranu, który może wystąpić, gdy konsola nie nadąża za częstotliwością odświeżania wyświetlacza. Gdy konsola nie jest w stanie wysłać pełnej klatki, przesyła częściową, co może skutkować „łzawieniem” obrazu. Synchronizacja częstotliwości odświeżania z liczbą klatek pozwala zminimalizować ten problem.

Tryb Auto Low Latency (ALLM) to inteligentne rozwiązanie, które wyłącza przetwarzanie w celu zredukowania opóźnień podczas gier. Gdy telewizor wykrywa ALLM, automatycznie dezaktywuje funkcje, które mogą powodować opóźnienia. Dzięki temu nie musisz pamiętać o przełączaniu na tryb gry, aby uzyskać optymalną wydajność.

Quick Frame Transport (QFT) współpracuje z VRR i ALLM, jeszcze bardziej zmniejszając opóźnienia oraz ryzyko rozdzierania ekranu. QFT transportuje ramki ze źródła szybciej niż tradycyjne technologie HDMI, co sprawia, że gry stają się bardziej responsywne.

Wszystkie urządzenia w łańcuchu HDMI muszą obsługiwać te funkcje, w tym amplitunery AV.

Omówmy opóźnienie

Podczas zakupu nowego telewizora napotkasz dwa podobne terminy, które odnoszą się do różnych kwestii: czas oczekiwania (lag) oraz czas odpowiedzi.

Opóźnienie to czas, w którym wyświetlacz reaguje na dane wejściowe. Na przykład, gdy naciśniesz przycisk skoku na kontrolerze, opóźnienie odnosi się do czasu, po jakim Twoja postać wskoczy na ekran. Niższe opóźnienie może dać przewagę w grach wieloosobowych oraz sprawić, że rozgrywka w szybkich grach jednoosobowych stanie się bardziej responsywna.

Opóźnienie mierzono w milisekundach. Zwykle opóźnienie wynoszące 15 ms lub mniej jest trudne do zauważenia. Niektóre telewizory z wyższej półki potrafią obniżyć to do około 10 ms, lecz wszystko poniżej 25 ms zazwyczaj jest wystarczające. Jak ważne jest to, zależy przede wszystkim od rodzaju gier, w które grasz.

Czas odpowiedzi dotyczy szybkości zmiany koloru piksela. Mierzy się go w milisekundach i nie jest niczym niezwykłym, że wysokiej jakości wyświetlacze mają czas reakcji piksela wynoszący 1 ms lub lepszy. Szczególnie panele OLED charakteryzują się niemal natychmiastowym czasem reakcji.

Wiele telewizorów premium i flagowych modeli oferuje dobre parametry opóźnienia oraz czasów reakcji. Tańsze telewizory mogą mieć różne wyniki, więc przed zakupem warto przeprowadzić dokładne badania. Serwis RTINGS testuje opóźnienia i publikuje listę modeli według opóźnienia wejściowego, co może pomóc w podjęciu decyzji.

G-Sync i FreeSync

Technologie zmiennej częstotliwości odświeżania eliminują problem zrywającego się obrazu, dopasowując częstotliwość odświeżania monitora do źródła. Dla komputerów źródłem jest karta graficzna (GPU). Zarówno Nvidia, jak i AMD opracowały własne rozwiązania w tej kwestii.

G-Sync to technologia zmiennej częstotliwości odświeżania firmy Nvidia, która wymaga specjalnego układu w wyświetlaczu. Działa wyłącznie z kartami graficznymi Nvidia. Jeśli posiadasz kartę Nvidia GTX lub RTX, upewnij się, że nowy telewizor obsługuje G-Sync.

Aktualnie istnieją trzy poziomy G-Sync:

G-Sync: eliminuje rozrywanie się obrazu w standardowej rozdzielczości.
G-Sync Ultimate: przeznaczony do użytku z HDR o jasności do 1000 nitów.
Kompatybilny z G-Sync: wyświetlacze bez wymaganego układu scalonego, ale które nadal działają z G-Sync.

FreeSync to odpowiednik technologii AMD, która współpracuje z kartami graficznymi Radeon. Istnieją trzy poziomy FreeSync:

FreeSync: eliminuje zrywanie obrazu.
FreeSync Premium: zawiera kompensację niskiej liczby klatek, aby poprawić jakość w przypadku niskiej liczby klatek. Wymaga wyświetlacza 120 Hz przy rozdzielczości 1080p lub lepszej.
FreeSync Premium Pro: dodaje wsparcie dla treści HDR do 400 nitów.

Wiele telewizorów obsługujących G-Sync będzie również kompatybilnych z FreeSync (i odwrotnie). Obecnie istnieje niewiele telewizorów, które jednoznacznie obsługują G-Sync, w tym flagowy model OLED firmy LG. FreeSync jest tańsze w implementacji, ponieważ nie wymaga dodatkowego sprzętu, co sprawia, że jest powszechnie spotykane w tańszych wyświetlaczach.

Z racji tego, że AMD produkuje procesory graficzne dla Xbox Series X/S oraz PlayStation 5, wsparcie dla FreeSync może być kluczowe dla graczy na tych konsolach. Microsoft potwierdził wsparcie dla FreeSync Premium Pro w Xbox Series X (oprócz HDMI VRR), jednak nie jest jeszcze jasne, co oferuje Sony.

Zastanów się nad miejscem, w którym będziesz grać

Na rynku dostępne są dwa główne typy paneli: wyświetlacze LCD z podświetleniem LED (w tym QLED) oraz samozapalające się OLED. Panele LCD mogą być znacznie jaśniejsze niż OLED, ponieważ te ostatnie to organiczna technologia samoemisyjna, która jest bardziej podatna na trwałe zatrzymywanie obrazu przy wysokiej jasności.

Jeżeli planujesz grać w jasnym pomieszczeniu, OLED może nie być wystarczająco jasny. Większość paneli OLED ogranicza jasność (ABL), co zmniejsza ogólną jasność ekranu w jasnych scenach. Panele LCD nie mają tego problemu i mogą osiągać znacznie wyższe jasności.

Jeśli grasz głównie w ciągu dnia w pokoju pełnym okien, gdzie jest dużo światła, lepszym wyborem może być telewizor LCD. Natomiast w pomieszczeniu kontrolowanym pod względem oświetlenia w nocy, OLED zapewni najlepszą jakość obrazu.

Ogólnie rzecz biorąc, panele OLED oferują doskonałą jakość obrazu dzięki teoretycznie nieskończonemu współczynnikowi kontrastu. Z kolei modele QLED (wyświetlacze LCD z podświetleniem LED oraz filmem z kropkami kwantowymi) mają większą saturację kolorów, co pozwala im wyświetlać szerszą gamę kolorów i osiągać wyższe jasności. Ostateczny wybór zależy od Twojego budżetu oraz warunków, w jakich zamierzasz grać.

Problemy z wypaleniem OLED

Panele OLED mogą być podatne na trwałe utrwalenie obrazu, znane jako „wypalenie”. Dzieje się tak w przypadku statycznych elementów, takich jak tablice wyników czy logo stacji telewizyjnych, które pozostają na ekranie przez dłuższy czas. Dla graczy może to dotyczyć także statycznych elementów interfejsu, takich jak paski życia czy mapy.

Dla większości użytkowników nie powinno to stanowić problemu. Jeśli korzystasz z różnych treści oraz nie eksploatujesz panelu w nadmiarze, prawdopodobnie nie napotkasz wypalenia. Ponadto, jeśli grasz w różnorodne gry, ryzyko to jest niewielkie.

Może to być jednak problematyczne dla osób, które grają w tę samą grę przez długi czas, zwłaszcza jeśli zawiera ona statyczne elementy HUD. Jednym ze sposobów na zminimalizowanie ryzyka wypalenia jest ustawienie przezroczystości HUD lub całkowite jego wyłączenie, choć nie zawsze jest to możliwe czy pożądane.

Wiele telewizorów OLED jest obecnie wyposażonych w technologie redukcji wypalania, takie jak funkcja Luminancji logo od LG, która przyciemnia ekran, gdy statyczna treść jest wyświetlana przez co najmniej dwie minuty. Powinno to pomóc w zapobieganiu wypaleniu.

Dla graczy na PC, którzy używają telewizora jako monitora (z paskami zadań oraz ikonami na ekranie), OLED może nie być najlepszym wyborem. Jakiekolwiek statyczne obrazy mogą prowadzić do wypalenia. Jeśli nie zamierzasz używać wyświetlacza tylko do grania i oglądania filmów, warto rozważyć zakup wysokiej klasy panelu LCD.

Nie wszystkie przypadki wypalenia są zauważalne w codziennym użytkowaniu. Wiele osób dostrzega je dopiero przy uruchamianiu wzorców testowych, w tym kolorowych slajdów. Niestety, większość gwarancji, w szczególności udzielanych przez producentów, nie obejmuje wypalenia. Jeśli martwisz się tym problemem i chcesz kupić OLED, rozważ wykupienie rozszerzonej gwarancji w sklepie takim jak Best Buy, która jasno obejmuje tę kwestię.

HDR, HDR Gaming Interest Group oraz Dolby Vision

Gry HDR zyskują na popularności wraz z premierą PlayStation 5 oraz Xbox Series X/S. Ponieważ obie platformy wspierają HDR w jakiejś formie, warto upewnić się, że Twój nowy telewizor przynajmniej obsługuje HDR10, co pozwoli uzyskać bogatsze, jaśniejsze i bardziej szczegółowe obrazy.

HDR Gaming Interest Group (HGIG) została stworzona, aby ujednolicić gry HDR w formacie HGIG. Gry muszą uzyskać certyfikat, aby wspierać HGIG. Format ten ma wystartować wraz z premierą gier nowej generacji, dlatego warto poszukać telewizora HDR z obsługą HGIG.

Zarówno Xbox Series X, jak i S będą również obsługiwać Dolby Vision HDR, który jest kolejnym formatem. W przeciwieństwie do HDR10, który wykorzystuje statyczne metadane, Dolby Vision korzysta z dynamicznych metadanych, dostosowując się w zależności od sceny. Obecnie treści w Dolby Vision mogą osiągnąć szczytową jasność do 4000 nitów, chociaż żaden ekran konsumencki nie osiągnął jeszcze takiego poziomu.

Aby korzystać z Dolby Vision na nowej konsoli Xbox, konieczne jest posiadanie telewizora, który to obsługuje. Producenci tacy jak LG, Vizio, HiSense i TCL oferują telewizory z wsparciem dla Dolby Vision. Samsung jednak zrezygnował z tego formatu na rzecz HDR10+. Pamiętaj, że gry na nowej konsoli muszą wspierać tę funkcję.

Nowa generacja gier

Miniony rok był pełen wyzwań, dlatego wprowadzenie nowych konsol oraz kart graficznych budzi jeszcze większe emocje. To doskonały czas na modernizację telewizora, zwłaszcza jeśli odkładałeś zakup urządzenia 4K.

Ceny telewizorów OLED od LG znacznie spadły w ostatnich latach. Telewizory QLED są już dostępne w budżetowych modelach LCD za 700 USD, co oznacza, że możesz uzyskać jasny, kolorowy obraz bez wydawania fortuny.

Wkrótce możemy spodziewać się jeszcze większych obniżek cen, paneli 120 Hz, mini-LED i szerokiego zastosowania HDMI 2.1.