Może wystąpić sytuacja, w której konieczne będzie pobranie istotnych plików lub przeniesienie zbioru zdjęć do systemu operacyjnego Linux. Niestety, możesz natknąć się na przeszkodę w postaci niewystarczającej ilości wolnego miejsca na dysku. Zamiast tracić czas na zgadywanie, które dane zajmują najwięcej przestrzeni, warto skorzystać z prostych metod. W tym poradniku zaprezentujemy, jak skutecznie monitorować wykorzystanie dysku w systemie Linux, korzystając zarówno z terminala, jak i graficznego interfejsu użytkownika.
Analiza wykorzystania dysku w Linux (2023)
Weryfikacja dostępnego miejsca za pomocą polecenia df
W środowisku Linux dostępnych jest wiele narzędzi do kontroli obciążenia dysku, a najczęściej stosowanym jest polecenie `df`. Skrót `df` rozwija się jako „disk filesystem”, co w wolnym tłumaczeniu oznacza „system plików dysku”. Jest to wygodny sposób na uzyskanie informacji o bieżącym poziomie wykorzystania przestrzeni dyskowej oraz dostępnej pojemności. Struktura polecenia `df` prezentuje się następująco:
df
Opcje, które można wykorzystać z poleceniem `df`, to:
OpcjeOpis-aWyświetla szczegóły dotyczące wszystkich systemów plików, w tym systemów pseudo, zduplikowanych i niedostępnych.-hPrezentuje rozmiary w formacie czytelnym dla człowieka, czyli w jednostkach potęg 1024.-tPokazuje wykorzystanie dysku tylko dla określonego typu systemu plików.-xWyświetla dane o wykorzystaniu dysku z wyłączeniem określonego rodzaju pliku.
Prezentacja wykorzystania dysku w przystępnej formie
Domyślnie polecenie `df` przedstawia rozmiary w bajtach, co dla niektórych użytkowników może być trudne do szybkiego odczytania. Aby wyświetlić rozmiary plików w formacie bardziej zrozumiałym, na przykład w megabajtach czy gigabajtach, należy użyć flagi `-h`. Składnia tego polecenia to:
df -h
Wyświetlanie zajętości dysku konkretnego typu
Możliwe jest również uzyskanie informacji o wykorzystaniu dysku przez określony typ systemu plików. W tym celu używamy flagi `-t` według poniższego wzoru:
df -t
Analiza wykorzystania dysku za pomocą polecenia `du`
Polecenie `df` dostarcza informacji o wykorzystaniu przestrzeni dyskowej dla całego systemu plików. Jeśli natomiast chcemy sprawdzić użycie dysku dla poszczególnych plików i folderów, z pomocą przyjdzie nam polecenie `du`. Skrót `du` oznacza „disk usage”, czyli „wykorzystanie dysku”. Struktura polecenia `du` prezentuje się następująco:
du
Dostępne opcje dla polecenia `du` to:
OpcjeOpis-aWyświetla dane dla wszystkich plików.-hPrzedstawia rozmiary plików w czytelnej formie (np. megabajty, gigabajty).-sPokazuje rozmiar danego katalogu.-cWyświetla całkowite zużycie przestrzeni przez cały katalog.
Prezentacja wykorzystania dysku w formacie zrozumiałym dla użytkownika
Aby polecenie `du` prezentowało rozmiary w formacie czytelnym dla użytkownika, na przykład w megabajtach zamiast bajtów, należy użyć flagi `-h`. Składnia polecenia wygląda następująco:
du -h
Wyświetlanie wykorzystania dysku dla konkretnego katalogu
Domyślnie polecenie `du` pokazuje wykorzystanie dysku dla wszystkich folderów. Jeśli chcemy wyświetlić dane dla określonego katalogu, należy użyć flagi `-s` w połączeniu z podstawowym poleceniem:
du -s -h
Porównanie wykorzystania dysku przez dwa katalogi
Za pomocą polecenia `du` można także porównać wykorzystanie przestrzeni dyskowej przez dwa lub więcej katalogów, jak pokazano poniżej:
du
Zwalnianie miejsca na dysku za pomocą wiersza poleceń
Połączenie poleceń `du` i `df` z innymi narzędziami Linuksa umożliwia generowanie list plików i folderów zajmujących najwięcej miejsca. Następnie można zdecydować, które z nich zachować, a które usunąć, aby odzyskać cenną przestrzeń na dysku.
Sortowanie plików ze względu na ich rozmiar
Polecenie `du` wyświetla rozmiary plików dla wszystkich plików w danym katalogu. Łącząc je z poleceniem `sort` za pomocą znaku potoku `|`, można wyświetlić wyniki posortowane malejąco pod względem rozmiaru. Składnia tego połączenia prezentuje się następująco:
du -a <ścieżka_katalogu> | sortuj -rn
Znak `|` przekazuje wyjście jednego polecenia jako wejście dla kolejnego. W drugiej części składni flaga `-r` służy do sortowania w odwrotnej kolejności, natomiast flaga `-n` do sortowania na podstawie wartości liczbowych. Należy jednak zachować ostrożność i nie usuwać plików tylko na podstawie ich rozmiaru, ponieważ można przypadkowo usunąć istotne pliki niezbędne do poprawnego działania systemu Linux.
Wykluczanie plików na podstawie ich rozmiaru
Istnieje wiele sposobów na wykluczenie plików na podstawie ich rozmiaru, wykorzystując kombinację różnych poleceń. Najłatwiejszą metodą jest użycie polecenia `find` do pominięcia plików przekraczających określoną wielkość. Składnia polecenia `find` do wykluczania plików na podstawie ich rozmiaru to:
znajdź <ścieżka_katalogu> -size –
Dodatkowo można wykorzystać flagę `-exec` do połączenia z innymi poleceniami, przekazując wyjście `find` jako wejście do kolejnego polecenia.
Wykluczanie plików na podstawie ich typu
Polecenie `du` posiada przydatną flagę o nazwie `–exclude`, która umożliwia pominięcie określonych typów plików podczas analizy katalogu. Składnia użycia flagi `–exclude` z poleceniem `du` wygląda następująco:
du -h <ścieżka_do_katalogu> –exclude=”*
Symbol `*` działa jako znak wieloznaczny, oznaczający, że wszystkie znaki powinny pasować do wzorca podczas analizowania katalogu.
Monitorowanie wykorzystania dysku za pomocą interfejsu graficznego
Wyjścia wiersza poleceń różnych narzędzi do analizy dysku mogą być trudne do interpretacji dla niektórych użytkowników. W związku z tym istnieją alternatywne narzędzia GUI, które ułatwiają monitorowanie wykorzystania przestrzeni dyskowej. Do popularnych narzędzi GUI należą GDU Disk Usage Analyzer oraz Gnome Disks Tool, które można łatwo zainstalować, korzystając z poniższych poleceń:
Instalacja analizatora wykorzystania dysku:
sudo snap install gdu-disk-usage-analyzer
Instalacja narzędzia dyskowego:
sudo apt-get -y install gnome-disk-utility
Sprawdzanie wykorzystania dysku za pomocą narzędzia Gnome Disk Tool
Narzędzie dyskowe Gnome jest zazwyczaj wykorzystywane do formatowania partycji pamięci masowej do określonego typu. W widoku domyślnym prezentowane są wszystkie partycje.
Aby uzyskać szczegółowe informacje o konkretnej partycji, takie jak nazwa urządzenia, typ systemu plików, dostępne miejsce i inne, wystarczy kliknąć nazwę partycji. Narzędzie dyskowe jest bardzo przydatne, ale niewłaściwe użytkowanie może prowadzić do utraty istotnych danych.
Analiza wykorzystania dysku za pomocą narzędzia Disk Usage Analyzer Tool
Monitorowanie wykorzystania dysku za pomocą narzędzia Disk Usage Analyzer Tool jest znacznie prostsze w porównaniu z korzystaniem z wiersza poleceń. Po zainstalowaniu tego narzędzia należy otworzyć je z menu Aplikacje, a następnie postępować zgodnie z poniższymi instrukcjami:
1. Po pierwszym uruchomieniu narzędzia Disk Usage Analyzer, zostaną wyświetlone wszystkie partycje pamięci masowej podłączone do twojego systemu wraz z katalogiem domowym.
2. Aby dowiedzieć się o wykorzystaniu dysku przez konkretne urządzenie, kliknij jego nazwę. Narzędzie przeskanuje urządzenie i zaprezentuje wykres kołowy zajętości dysku dla wszystkich folderów. Po najechaniu kursorem na fragment wykresu, zostanie wyświetlona informacja o folderach zajmujących najwięcej miejsca.
Czyszczenie dysku za pomocą narzędzia Disk Usage Analyzer
Po przeanalizowaniu różnych lokalizacji w systemie plików możesz chcieć usunąć zbędne pliki. Narzędzie Disk Usage Analyzer może również posłużyć do usuwania plików lub folderów. Aby usunąć wybrane dane:
1. Przejdź do pliku, który chcesz usunąć, w drzewie systemu plików. Kliknij element prawym przyciskiem myszy i wybierz opcję „Przenieś do kosza”.
Dla bezpieczeństwa, narzędzie to przenosi pliki i foldery do „Kosza”, aby uniknąć przypadkowego usunięcia istotnych danych. Kosz można następnie opróżnić za pomocą dowolnego menedżera plików.
Sprawdzanie wykorzystania dysku w Linux w prosty sposób
Zarządzanie miejscem na dysku jest istotną umiejętnością podczas zarządzania plikami, a utrzymanie dysku w dobrym stanie jest kluczowe. Mamy nadzieję, że przedstawione w tym poradniku metody pomogą Ci w efektywnym sprawdzaniu wykorzystania dysku w systemie Linux. W razie jakichkolwiek problemów, prosimy o informację w sekcji komentarzy.