Użytkownicy oprogramowania są szczególnie wyczuleni na jego niedoskonałości. Aby mieć pewność, że oferowany produkt działa sprawnie i bezproblemowo, testowanie jest kluczowym etapem w procesie jego tworzenia.
Każdy programista lub inżynier oprogramowania powinien poddać swoje dzieło testom, zanim zaprezentuje je szerszemu gronu odbiorców.
Podstawowym celem testowania w cyklu życia oprogramowania (SDLC) jest dostarczenie produktu o wysokiej jakości, niezawodnego i zgodnego z założeniami.
W procesie testowania produktu wyróżniamy cztery główne etapy, które są wdrażane przez specjalistów ds. testowania oprogramowania. Testowanie systemu jest jednym z tych kluczowych etapów, mających na celu zapewnienie solidności produktu.
Testowanie systemu to trzecia, istotna faza w hierarchii testowania oprogramowania, która ma na celu zweryfikowanie, czy całość produktu funkcjonuje zgodnie z zamierzeniami.
Mówiąc najprościej, jest to sprawdzenie, czy kompletny produkt działa poprawnie i spełnia wszelkie wymagania.
Testy te przeprowadzane są w środowisku zbliżonym do produkcyjnego, po testach integracyjnych, a przed testami akceptacyjnymi. Dzięki nim interesariusze i klienci mogą zobaczyć, jak produkt zachowuje się w warunkach rzeczywistych.
Poprawnie przeprowadzone testowanie systemu pozwala na wykrycie ukrytych błędów, minimalizację problemów po wdrożeniu oraz dostarczenie produktu wysokiej jakości.
Dlatego tak istotne jest zrozumienie, czym jest testowanie systemu, jaki jest jego cel, jakie są jego rodzaje oraz jakie są jego etapy.
Czym jest testowanie systemu?
Osoby związane z tworzeniem oprogramowania lub testowaniem na pewno spotkały się z takimi terminami jak testy jednostkowe, testy integracyjne, testy systemowe oraz testy akceptacyjne. Oprogramowanie przechodzi przez te wszystkie etapy testowania, aby ocenić opracowane komponenty i produkty.
Często można spotkać się z niejasnościami dotyczącymi różnic między testowaniem integracyjnym a testowaniem systemu.
Przyjrzyjmy się zatem dokładniej, czym jest testowanie systemu i jak różni się od testowania integracyjnego.
Załóżmy, że produkt składa się z trzech modułów: A, B i C. W testach integracyjnych sprawdzamy działanie modułu A w połączeniu z modułem B, następnie modułów B i C oraz modułów A i C. Chodzi o sprawdzenie ich wzajemnej kompatybilności.
Natomiast podczas testowania systemu wszystkie trzy moduły – A, B i C – są łączone w gotowy produkt, a następnie sprawdzana jest jego wydajność i funkcjonalność jako całości.
Stąd nazwa testowanie systemu – testowany jest system jako całość.
Testowanie systemu to pierwszy krok weryfikujący, czy połączony i w pełni zintegrowany produkt spełnia wszystkie wymagania. Jego głównym celem jest zaspokojenie potrzeb biznesowych i oczekiwań użytkowników końcowych.
Dlaczego testowanie systemu jest tak ważne?
Z doświadczenia wiem, że niektórzy klienci podważają znaczenie testowania systemu. Dlatego warto przyjrzeć się, jak istotny jest ten etap testowania.
Funkcjonalność: Testowanie systemu gwarantuje, że produkt działa poprawnie i spełnia wszelkie wymagania przed oddaniem go w ręce użytkowników. Sprawdzane jest działanie wszystkich połączonych modułów, ich kompatybilność oraz wzajemne oddziaływanie.
Analiza wydajności w różnych scenariuszach: Testując cały system, można ocenić, jak produkt radzi sobie w różnych warunkach i środowiskach produkcyjnych. Weryfikuje się jego zdolność do obsługi szczytowego obciążenia, wymagań dotyczących zasobów oraz oczekiwań klientów.
Wykrywanie błędów: Przeprowadzenie testów w środowisku zbliżonym do produkcyjnego pozwala na wykrycie potencjalnych usterek, które mogą ujawnić się po wdrożeniu.
Zapewnienie bezpieczeństwa: Niezwykle ważne jest zabezpieczenie produktu przed potencjalnymi zagrożeniami. Sprawdzony produkt gwarantuje, że wrażliwe dane użytkowników są chronione. Kompleksowe testowanie systemu zapewnia odporność oprogramowania na naruszenia bezpieczeństwa.
Zadowolenie klienta: Ponieważ testy te są przeprowadzane z perspektywy użytkownika końcowego, gwarantują, że system spełnia jego oczekiwania.
Aktualizacje produktu: Testy te sprawdzają, czy zmiany w systemie nie pogarszają jego wcześniejszej funkcjonalności. Testy regresyjne upewniają się, że aktualizacje nie wprowadzają nowych problemów.
Różne rodzaje testowania systemu
Istnieje wiele rodzajów testów systemowych, ale tylko niektóre z nich są najczęściej wykorzystywane w praktyce. Oto one:
Testy funkcjonalne: Metoda weryfikująca, czy system działa zgodnie z wymaganiami. Sprawdza wszystkie cechy produktu pod kątem określonych wymagań funkcjonalnych. Można wykorzystać narzędzia do testowania funkcjonalności, aby zweryfikować działanie oprogramowania.
Testowanie wydajności: Sprawdzenie szybkości, stabilności, czasu reakcji, przepustowości oraz innych czynników wydajności produktu pod obciążeniem. Testy te sprawdzają, jak oprogramowanie radzi sobie przy dużej liczbie użytkowników.
Testowanie obciążenia: Podobne do testowania wydajności, jednak tutaj główny nacisk kładzie się na testowanie oprogramowania w różnych warunkach obciążenia, np. przy niskim, normalnym i szczytowym ruchu, aby upewnić się, że produkt działa poprawnie w każdych warunkach.
Testowanie bezpieczeństwa: Najlepszy sposób na uniknięcie problemów z bezpieczeństwem. Nie tylko wykrywa słabe punkty, potencjalne zagrożenia w produkcie, ale także zapewnia odporność systemu na ataki z zewnątrz.
Testy użyteczności: Większość z nas preferuje intuicyjne i responsywne produkty. Testy użyteczności weryfikują, na ile system jest przyjazny użytkownikom. Sprawdzają czas potrzebny na nauczenie się oprogramowania, poziom wiedzy wymagany do jego obsługi oraz ogólne wrażenia i satysfakcję użytkownika.
Testy regresyjne: Niezależnie od tego, czy dodajemy nową funkcję, czy zmieniamy kod, testy regresyjne upewniają się, że wszystkie poprzednie funkcje działają prawidłowo. Przypadki testowe są wykonywane ponownie po wprowadzeniu jakichkolwiek modyfikacji lub po naprawieniu błędów.
Testowanie odzyskiwania: Funkcja odzyskiwania danych jest obecnie standardem. Umożliwia przywrócenie danych utraconych w wyniku awarii. Testerzy symulują awarię, aby sprawdzić, czy system poprawnie się odzyska.
Kluczowe etapy testowania systemu
Typowy proces testowania systemu składa się z następujących kroków:
Plan testów: W tym kroku tworzony jest plan testów, który określa strategie, cele, szacunki i wymagane zasoby. Plan opisuje, co i jak będzie testowane w oprogramowaniu.
Tworzenie przypadków testowych i danych testowych: Niezbędne jest sprawdzenie wielu scenariuszy, aby upewnić się, że oprogramowanie działa poprawnie w różnych warunkach. Dane testowe to wartości wejściowe potrzebne do wykonania przypadków testowych. W tej fazie tworzone są przypadki testowe i dane testowe.
Wykonywanie testów: W tej fazie wykonywane są przypadki testowe i skrypty testowe. Wyniki są zapisywane, aby porównać je z oczekiwanymi rezultatami i wykryć błędy.
Raportowanie defektów: Błędy i defekty znalezione w fazie wykonywania są rejestrowane wraz ze szczegółowymi informacjami o każdym z nich. Następnie podejmowane są prace nad ich naprawą.
Testy regresyjne: Po naprawieniu błędów oprogramowanie jest ponownie testowane, aby sprawdzić, czy poprawki i poprzednie funkcje działają poprawnie. W razie potrzeby problemy są rozwiązywane i testy powtarzane.
Retest: Powtarzanie nieudanych testów.
Generowanie raportów wyników: Raporty podsumowują wyniki fazy wykonania testu. Zawierają statystyki wykonanych przypadków testowych, zachowanie w różnych warunkach oraz porównania wyników.
Przykład testowania systemu
Głównym celem testowania systemu jest sprawdzenie, jak poszczególne elementy oprogramowania współpracują ze sobą i jak działa system jako całość. Sprawdźmy to na konkretnym przykładzie:
W przypadku sklepu internetowego testowanie systemu obejmuje:
- Sprawdzenie procesu rejestracji i logowania.
- Weryfikację dokładności i wydajności wyszukiwania i filtrowania produktów.
- Sprawdzenie działania koszyka na zakupy, możliwości dodawania produktów, poprawnego wyświetlania adresu wysyłki i szczegółów płatności.
- Upewnienie się, że witryna jest w stanie obsłużyć znaczny ruch.
- Weryfikację poprawności działania bramek płatniczych.
- Sprawdzenie kompatybilności i poprawnego działania witryny we wszystkich popularnych przeglądarkach.
Podsumowanie
Testowanie systemu jest kluczowe dla utrzymania zadowolenia klientów, ponieważ przeprowadzane jest z ich punktu widzenia. Pozwala zobaczyć, jak system działa w środowisku rzeczywistym, co umożliwia stworzenie wydajnego oprogramowania gotowego do wdrożenia.
W tym artykule postaraliśmy się jak najlepiej przedstawić istotne informacje dotyczące tego, czym jest testowanie systemu, dlaczego jest potrzebne i jak należy je przeprowadzać. Mamy nadzieję, że pomoże on w doskonaleniu umiejętności testowania i tworzeniu wydajnego, funkcjonalnego i wolnego od błędów oprogramowania.
Warto również zapoznać się z narzędziami do testowania oprogramowania.