Co to jest pamięć RAM? Wszystko co musisz wiedzieć

Wielu ludzi stara się znaleźć analogie pomiędzy komputerami a ludzkim mózgiem, co czasami okazuje się być słusznym porównaniem. Na przykład zarówno mózg, jak i komputer dysponują pamięcią, która dzieli się na krótkotrwałą i długotrwałą. W przypadku komputerów, pamięć krótkotrwała to RAM, w której przechowywane są dane w trakcie aktywności systemu.

Czym jest pamięć RAM?

RAM to skrót od Random Access Memory, a jeśli kiedykolwiek otworzyłeś obudowę swojego laptopa lub komputera stacjonarnego, na pewno ją zauważyłeś. Na powyższym zdjęciu przedstawione są nowoczesne moduły RAM dla komputerów stacjonarnych, które wyróżniają się estetycznym designem, pełniącym także rolę chłodzenia. Dla większości użytkowników, poza atrakcyjnym wyglądem, istotna jest również łatwość instalacji.

W przypadku laptopów, moduły RAM często mają prostszą konstrukcję, co jest wynikiem ograniczonej przestrzeni. Dodatkowo, w odróżnieniu od komputerów stacjonarnych z przezroczystymi panelami, wnętrze laptopa zazwyczaj nie jest widoczne. Niemniej jednak, w niektórych modelach do gier można spotkać RAM z systemami chłodzenia.

Jaką rolę pełni pamięć RAM?

Wiemy, że moduły RAM na płycie głównej komputera działają jako pamięć krótkotrwała, ale co to dokładnie oznacza? Gdy wykonujesz różne operacje na komputerze, takie jak otwieranie dokumentu tekstowego, dostęp do danych w tym pliku jest niezbędny. Jeżeli nie edytujesz dokumentu, jego aktualna wersja zostaje zapisana na dysku twardym jako pamięć długoterminowa.

Jednak podczas pracy nad plikiem, najnowsze informacje są tymczasowo przechowywane w pamięci RAM, co pozwala na szybszy dostęp do nich. Dotyczy to również arkuszy kalkulacyjnych, dokumentów, stron internetowych oraz materiałów wideo przesyłanych strumieniowo.

Pamięć RAM nie ogranicza się jedynie do danych dokumentów. Przechowuje również pliki programów oraz systemu operacyjnego, co umożliwia współpracę aplikacji i komputera. Warto jednak zaznaczyć, że RAM nie jest jedynym źródłem pamięci krótkotrwałej. Na przykład, karta graficzna ma swoją własną pamięć RAM, a procesor dysponuje mniejszymi pamięciami podręcznymi.

Nie ulega wątpliwości, że pamięć RAM jest istotnym miejscem przechowywania danych, które są aktualnie wykorzystywane przez system.

Jak działa pamięć RAM?

Pamięć RAM składa się z licznych mikroskopijnych kondensatorów i tranzystorów, które mogą gromadzić ładunek elektryczny reprezentujący bity danych, podobnie jak inne komponenty komputera. Ten ładunek elektryczny wymaga nieustannego odświeżania; w przeciwnym razie kondensatory szybko tracą ładunek, co skutkuje zniknięciem danych z pamięci RAM.

Fakt, że dane mogą być utracone w krótkim czasie, podkreśla znaczenie regularnego zapisywania wszelkich zmian na dysku twardym lub SSD. Z tego względu wiele programów oferuje opcje automatycznego zapisywania lub buforowania niewpisanych zmian, aby zabezpieczyć je przed nieoczekiwanym zamknięciem.

W niektórych sytuacjach specjaliści z zakresu medycyny sądowej mogą odzyskać dane z pamięci RAM. Jednak w większości przypadków, po zakończeniu pracy z plikiem lub wyłączeniu komputera, informacje te znikają.

Czym jest DDR?

Corsair Vengeance w wersji DDR3.

Obecnie najpopularniejszym typem pamięci RAM jest DDR4. To czwarta generacja synchronicznej pamięci dynamicznej o dostępie swobodnym z podwójną szybkością transmisji danych (DDR SDRAM). „Podwójna szybkość transmisji danych” oznacza, że dane mogą być przesyłane dwukrotnie w jednym cyklu zegara, co pozwala na zwiększenie przepustowości pamięci oraz szybszy transfer danych do i z pamięci RAM.

Przed wprowadzeniem DDR4, powszechnie stosowano pamięć DDR3, która wciąż może być obecna w niektórych komputerach. DDR4 zadebiutował pod koniec 2014 roku, a jego popularność wzrosła w kolejnych latach.

Pamięć RAM jest projektowana tak, aby zapobiec pomyleniu różnych generacji, które są ze sobą niekompatybilne. Na przykład, na RAMie pokazanym powyżej znajduje się mały wgłębienie w dolnej części. Na pamięci DDR4 to wgłębienie ma inną lokalizację, co uniemożliwia umieszczenie modułu DDR3 w gnieździe DDR4.

RAM występuje również w dwóch formatach: DIMM oraz SODIMM. DIMM jest stosowane w komputerach stacjonarnych i serwerach, natomiast SODIMM przeznaczone jest dla laptopów oraz kompaktowych komputerów stacjonarnych. Wiele gotowych laptopów ma moduły pamięci RAM wlutowane bezpośrednio do płyty głównej, co utrudnia ich wymianę.

Szybkości, napięcia i pojemności

Moduły RAM mogą być także wyposażone w podświetlenie RGB dla komputerów stacjonarnych.

Pomimo prostoty funkcji pamięci RAM, istnieje wiele różnych typów, zwłaszcza w obrębie DDR4. Na przykład, RAM może działać z różnymi prędkościami, takimi jak 2400, 3000 czy 3200 MHz, a także dostępny jest w różnych pojemnościach, np. 4, 8 lub 16 GB.

Nowoczesne komputery zazwyczaj wymagają dwóch modułów RAM (nazywanych zestawem) o tej samej pojemności, aby działały w tzw. „trybie dwukanałowym”. Oznacza to, że komputer korzysta z dwóch modułów RAM jednocześnie.

Wielu użytkowników twierdzi, że można łączyć różne konfiguracje pamięci RAM, co w większości przypadków jest prawdą. Jednak łatwiej jest zarządzać komputerem, gdy pamięć RAM ma tę samą prędkość, pojemność i pochodzi od tego samego producenta.

Uzyskanie pamięci RAM o tym samym napięciu również jest istotne, ale wiele modułów DDR4 w komputerach stacjonarnych działa na napięciu 1,35 V, co minimalizuje problem. W przypadku laptopów oraz starszych generacji RAM sytuacja może być inna.

Jeśli nie możesz znaleźć identycznej marki pamięci RAM dla laptopa, upewnij się przynajmniej, że parametry napięcia, prędkości i pojemności są zgodne. Ilość pamięci RAM, którą możesz zainstalować, zależy również od możliwości twojej płyty głównej. Na przykład starszy laptop może obsługiwać maksymalnie 8 GB pamięci DDR3.

Natomiast nowoczesny komputer stacjonarny może być przystosowany do użycia nawet 128 GB DDR4, w zależności od procesora i płyty głównej. Mimo to, dla większości użytkowników od 8 do 16 GB pamięci RAM jest wystarczające.

Pamięć RAM to znacznie bardziej złożony temat, niż można by sądzić. Jeśli interesujesz się podkręcaniem, napięcia oraz czasy stają się kluczowe. W przeciwnym razie, mam nadzieję, że teraz lepiej rozumiesz, jak działa pamięć RAM i dlaczego odgrywa tak istotną rolę w twoim komputerze.