Jeśli planujesz zakup nowego telewizora lub przejście na konsolę nowej generacji, mogłeś natknąć się na terminy takie jak 4K i Ultra HD. Warto zatem wyjaśnić, co one oznaczają oraz czy są to pojęcia wymienne.
Rozdzielczość jako kluczowy czynnik
Terminy 4K i UHD zazwyczaj odnoszą się do rozdzielczości wyższej niż 1080p, znane jako „full HD”. Telewizor 4K UHD ma około cztery razy więcej pikseli w porównaniu do swojego poprzednika, co skutkuje wyraźniejszym i bardziej szczegółowym obrazem.
Telewizor o rozdzielczości 1080p nie jest w stanie w pełni oddać potencjału obrazu 4K UHD. Aby dostrzec różnice w jakości, musisz mieć dostęp do materiałów multimedialnych w rozdzielczości 4K UHD.
Na szczęście treści 4K UHD są obecnie powszechnie dostępne, zarówno w filmach, serialach telewizyjnych, jak i w najnowszych grach wideo. Dodatkowo, możesz zakupić monitor UHD 4K do swojego komputera, co zapewni dużą przestrzeń roboczą oraz znakomitą jakość obrazu. Twoje urządzenie mobilne również prawdopodobnie rejestruje wideo w 4K, chociaż duże pliki mogą być niepraktyczne na mniejszych ekranach.
Różnice między 4K a UHD
Mimo iż często są mylone i używane zamiennie przez producentów, sprzedawców i konsumentów, 4K i Ultra HD (UHD) to nie to samo. 4K to standard produkcyjny ustalony przez Digital Cinema Initiatives (DCI), podczas gdy UHD odnosi się jedynie do rozdzielczości wyświetlania. Filmy są produkowane w standardzie DCI 4K, a większość nowoczesnych telewizorów obsługuje rozdzielczość UHD.
Standard 4K definiuje rozdzielczość 4096 x 2160 pikseli, co jest dwukrotnością szerokości i wysokości wcześniejszego standardu 2048 x 1080 – 2K. W ramach tego standardu określono również typ kompresji (JPEG2000), maksymalny bitrate (do 250 Mb/s) oraz specyfikację głębi kolorów (12 bitów, 4:4:4).
Ultra HD z kolei ma rozdzielczość wyświetlania 3840 x 2160 pikseli i jest stosowane w większości nowoczesnych telewizorów – nawet tych reklamowanych jako obsługujące 4K. Oprócz liczby pikseli na ekranie, nie ma dodatkowych specyfikacji. Główne różnice między tymi dwoma standardami to proporcje obrazu.
Filmy wyprodukowane w 4K mogą mieć współczynnik proporcji do 1,9:1, chociaż większość twórców filmowych preferuje proporcje 1,85:1 lub 2,39:1. Gry wideo natomiast renderowane są z proporcją UHD wynoszącą 1,78:1, aby wypełnić ekran.
W związku z tym, podczas oglądania filmów na nowym telewizorze UHD, nadal możesz zobaczyć format letterbox (czarne paski u góry i u dołu ekranu). Ponieważ UHD nie określa dodatkowych standardów, starsze telewizory z ośmiobitowymi panelami są reklamowane jako UHD obok nowych 10-bitowych (i przyszłych 12-bitowych) wyświetlaczy UHD.
Co więcej, termin Ultra HD jest także używany w kontekście treści 8K. Oznaczone jako „8K UHD” (w przeciwieństwie do 4K UHD), odnosi się do rozdzielczości 7680 x 4320 pikseli. Zmiana jakości obrazu jest znaczna, jednak zapewne minie jeszcze trochę czasu, zanim treści w tym formacie staną się powszechnie dostępne.
Aspekty do rozważenia przed przejściem na 4K
Obecnie to doskonały moment, aby zainwestować w telewizor UHD z obsługą 4K, gdyż technologia znacząco się rozwinęła w ostatnich latach. Telewizory UHD stały się nie tylko bardziej przystępne cenowo, ale także oferują szereg nowych funkcji. Posiadają panele 10-bitowe, które mogą wyświetlać treści o wysokim zakresie dynamiki, a także nowoczesne procesory obrazu.
Aby inwestycja była opłacalna, warto zastanowić się nad wielkością ekranu oraz odległością, z jakiej będziesz go oglądać. Zgodnie z zaleceniami RTINGI, jeśli siedzisz dalej niż sześć stóp od 50-calowego ekranu, aktualizacja może nie być opłacalna. Z tej odległości nie dostrzegasz pikseli, więc wyższa rozdzielczość nie przyniesie korzyści.
Kolejnym ważnym aspektem jest to, czy oglądasz wystarczająco dużo treści w 4K, aby uzasadnić zakup nowego telewizora. Blu-ray Ultra-HD oferuje najlepsze doświadczenia oglądania w domu, a ich katalog stale się rozwija. Jeżeli jednak nie kupujesz często drogich płyt, możesz skupić się na przesyłaniu strumieniowym.
W tym przypadku prędkość połączenia internetowego ma kluczowe znaczenie dla inwestycji w nowy telewizor. Netflix podaje, że aby przesyłać strumieniowo Ultra HD, potrzebna jest prędkość internetu wynosząca co najmniej 25 Mb/s.
Możesz przetestować prędkość swojego internetu, aby ocenić, jak dobrze będzie działać twój nowy telewizor. Pamiętaj jednak, że prędkości mogą znacznie spadać w okresach wzmożonego ruchu, na przykład gdy wszyscy jednocześnie korzystają z Netflixa.
W dodatku, aby uzyskać dostęp do treści w najwyższej jakości, będziesz musiał wykupić subskrypcję premium. Netflix oferuje treści UHD w pakiecie za 15,99 USD miesięcznie. Może to być opłacalne, jeśli jesteś fanem produkcji Netflix Originals, które większość z nich oferuje w rozdzielczości UHD.
Niestety, wiele filmów w formacie UHD jest nadal prezentowanych w jakości HD na platformie Netflix.
Jeśli masz już urządzenia HD, takie jak Roku lub Apple TV, mogą one stanowić problem, ponieważ obsługują jedynie rozdzielczość 1080p. Aby móc korzystać z wyższej rozdzielczości oraz HDR, będziesz potrzebować Chromecasta Ultra lub Apple TV 4K. Mniej problematyczne jest to w przypadku telewizora, o ile ma on stabilny i responsywny system operacyjny, co jest normą w wielu nowoczesnych modelach.
Pamiętaj, że 4K najlepiej prezentuje się na większych ekranach. Niestety, po przejściu na większy telewizor UHD, każda treść w 1080p może wyglądać gorzej. W przyszłości problem ten będzie mniejszy, a istnieją różne rozwiązania.
Skalowanie do Ultra HD
Współczesne telewizory koncentrują się na skalowaniu, które polega na dostosowywaniu treści o niższej rozdzielczości do znacznie większych ekranów. Warto wiedzieć, że na ekranie Ultra HD znajdują się cztery razy większe piksele niż w standardowym telewizorze Full HD.
Na szczęście skalowanie to coś więcej niż tylko rozciąganie obrazu. Nowoczesne telewizory oraz urządzenia odtwarzające przetwarzają obraz, starając się go poprawić, aby wyglądał jak najlepiej w wyższej rozdzielczości. Proces ten nazywa się interpolacją, podczas której brakujące piksele są generowane na bieżąco, aby stworzyć płynne przejścia między kontrastującymi obszarami obrazu.
Wraz z rozwojem technologii telewizorów, techniki interpolacji i skalowania będą się poprawiać. Obecnie NVIDIA Shield oferuje jedne z najlepszych rozwiązań w zakresie skalowania na rynku. Wykorzystuje sztuczną inteligencję oraz uczenie maszynowe do ulepszania różnych elementów obrazu przy zastosowaniu różnych technik.
Jeśli zainwestowałeś w telewizor Ultra HD i zauważyłeś słabą jakość wyświetlania treści o niższej rozdzielczości, Shield może być rozwiązaniem, którego potrzebujesz.
PlayStation 4 Pro wykorzystuje innowacyjne podejście do skalowania, renderując obrazy w niższej rozdzielczości (np. 1440p), które są następnie skalowane do 4K w technice zwanej szachownicą.
NVIDIA opracowała technologię Deep Learning Super Sampling, która działa na podobnej zasadzie w grach na PC. Niektóre fragmenty obrazu są renderowane w niższej rozdzielczości, a następnie skalowane w czasie rzeczywistym. Dzięki temu osiąga się lepszą wydajność niż w przypadku renderowania całej sceny w natywnej rozdzielczości.
Co z HDR?
High Dynamic Range (HDR) to kolejna technologia często reklamowana w kontekście filmów i telewizorów, a jest to zupełnie inny temat. Podczas gdy 4K to standard produkcyjny, a UHD to rozdzielczość, HDR to termin, który odnosi się do szerszej palety kolorów oraz wyższej maksymalnej jasności.
Choć istnieje HDR w rozdzielczości 1080p, treści HDR nie były szeroko produkowane w erze „Full HD”, więc nie znajdziesz na rynku telewizorów, które oferują HDR w tej rozdzielczości. Jednak większość telewizorów 4K dostępnych obecnie na rynku obsługuje HDR w jakiejś formie.
Nie przejmuj się terminologią
Niezależnie od tego, czy terminujesz go jako 4K czy UHD, twój telewizor UHD obsługuje 4K. Terminologia w branży dostosowała się do niejasnych pojęć stosowanych przez producentów oraz sprzedawców.
Netflix może promować film jako Ultra HD, podczas gdy iTunes może określić ten sam film jako 4K. Twój telewizor nie zwraca na to uwagi i i tak dobrze zagra.
Zanim jednak zdecydujesz się na zakup nowego telewizora, warto zapoznać się z typowymi błędami, które ludzie popełniają podczas zakupu.