Marsjański krajobraz, od dawna będący przedmiotem naukowego zainteresowania i spekulacji, wciąż ujawnia swoją dynamiczną naturę. Najnowsze badania oferują przekonujące wyjaśnienie osobliwych, wijących się wąwozów obserwowanych na wydmach planety, zjawiska, które wcześniej wprawiało naukowców w zakłopotanie. Zamiast wymagać obecności ciekłej wody lub nawet hipotetycznych form życia, te kręte rowy wydają się być produktem czysto fizycznego procesu obejmującego sublimujący lód dwutlenku węgla.
Sublimacja Rzeźbi Marsjańskie Wydmy
Planetolodzy od dawna intryguje wygląd tych wąwozów, które przypominają świeżo wykopane kanały z podniesionymi krawędziami, pokrywające pustynne wydmy Marsa. Obecne suche i mroźne warunki panujące na planecie sprawiają, że wyjaśnienia obejmujące płynącą wodę lub aktywność biologiczną są mało prawdopodobne. Jednak niedawne badanie opublikowane przez naukowców z Uniwersytetu w Utrechcie sugeruje, że te formacje są wyrzeźbione przez bloki suchego lodu (stały dwutlenek węgla), które powstają podczas marsjańskiej zimy. Wraz ze wzrostem temperatury wraz z nadejściem wiosny, piasek jest podgrzewany, co powoduje odrywanie się tych bloków lodu CO2, ich zsuwanie i sublimację, tym samym wydrążając piasek i pozostawiając obserwowane wzory rowów.
Aby przetestować tę hipotezę, naukowcy odtworzyli marsjańskie warunki w komorze symulacyjnej. Umieścili bloki lodu CO2 na małych wydmach w warunkach niskiego ciśnienia i mroźnych temperatur. Gdy lód się ogrzewał i przechodził bezpośrednio ze stanu stałego w gaz (sublimacja), uwięziony gaz wytwarzał ciśnienie pod blokiem. Ciśnienie to ostatecznie doprowadziło do wybuchowego uwolnienia gazu, które pchnęło lód w dół zbocza. Podczas swojego zjazdu blok lodu działał jak naturalna koparka, drążąc wąski rów i spychając piasek na boki, tworząc podniesione wały. Proces ten skutecznie naśladował miniaturowe wąwozy obserwowane w większej skali z orbity. Nieprzewidywalne ścieżki tych bloków lodu prawdopodobnie są kształtowane przez nierówności powierzchni, takie jak uformowane przez wiatr grzbiety na podłożu piaskowym, powodując ich odchylanie w różnych kierunkach.
Implikacje dla Nauki o Marsie i Nie Tylko
Ta teoria sublimacji suchego lodu stanowi solidne, wolne od wody wyjaśnienie powstawania tych charakterystycznych marsjańskich wąwozów, tym samym wykluczając inne potencjalne przyczyny, takie jak przejściowa ciekła woda. Taki wniosek ma istotne implikacje dla oceny przeszłej i obecnej zdatności Marsa do zamieszkania. Badania pokazują, że Mars pozostaje planetą geologicznie aktywną, zdolną do samomodyfikacji nawet w braku ciekłej wody. Ponadto, badanie formowania się ziemskich krajobrazów na innych ciałach niebieskich oferuje cenne wglądy interdyscyplinarne, pozwalając naukowcom zrozumieć ziemskie procesy geologiczne poprzez nowe, porównawcze spojrzenie. Naukowcy zauważyli, że zmiana nachylenia symulowanych zboczy wydm była kluczowa do obserwacji zjawiska, przy czym blok lodu CO2 potrzebował odpowiedniego kąta, aby rozpocząć zjazd i działanie rzeźbiące.
newsblog.pl
Maciej – redaktor, pasjonat technologii i samozwańczy pogromca błędów w systemie Windows. Zna Linuxa lepiej niż własną lodówkę, a kawa to jego główne źródło zasilania. Pisze, testuje, naprawia – i czasem nawet wyłącza i włącza ponownie. W wolnych chwilach udaje, że odpoczywa, ale i tak kończy z laptopem na kolanach.