Skuteczny projekt UX ma potencjał, aby znacząco zwiększyć liczbę odwiedzających, podnieść wskaźniki konwersji, wzmocnić lojalność klientów, poprawić widoczność w wyszukiwarkach (SEO) oraz zapewnić firmie przewagę konkurencyjną na zatłoczonym rynku.
W dzisiejszych czasach, kiedy rynek jest niezwykle nasycony, dbałość o pozytywne doświadczenia użytkowników stała się kluczowa. Firmy, chcąc zrobić trwałe wrażenie na odbiorcach, muszą wyróżniać się nie tylko swoimi produktami i usługami, ale także przemyślanym projektowaniem, które znacząco wpływa na satysfakcję użytkownika.
Stąd też obserwujemy dynamiczny wzrost popytu na specjalistów od projektowania UX na całym świecie.
Z tego powodu, kariera w dziedzinie projektowania UX jawi się jako bardzo obiecująca i opłacalna.
Dla osób, które poważnie rozważają tę ścieżkę zawodową, otwiera się szeroka gama możliwości rozwoju i edukacji. W internecie dostępnych jest wiele kursów, zarówno płatnych, jak i bezpłatnych, które umożliwiają zdobycie niezbędnych umiejętności i przygotowanie się na wyzwania tej branży. Ukończenie takiego kursu może stanowić solidną podstawę do budowania udanej kariery w projektowaniu UX.
Czy projektowanie jest Twoją pasją?
Czy ścieżka zawodowa związana z projektowaniem UX wydaje Ci się interesująca?
Zanim przejdziemy do omówienia najlepszych kursów projektowania UX dostępnych online, porozmawiajmy o kilku istotnych aspektach tej dziedziny.
Na czym polega projektowanie UX?
User Experience (UX), czyli doświadczenie użytkownika, to zbiór wrażeń i odczuć, jakie towarzyszą użytkownikowi podczas korzystania z danego produktu lub usługi. Produkty i usługi mogą przybierać różne formy, od tych materialnych, takich jak samochód czy smartfon, po niematerialne, np. aplikacje mobilne czy strony internetowe. UX obejmuje wszelkie interakcje między użytkownikiem a produktem/usługą, włączając w to wygląd produktu, sposób, w jaki poszczególne elementy wpływają na użytkownika, a także ogólne wrażenia z korzystania z niego.
Projektowanie UX to proces tworzenia produktów i usług, które są intuicyjne, łatwe w obsłudze i dostarczają pozytywnych wrażeń. Jego głównym celem jest ulepszenie doświadczenia użytkownika poprzez zwiększenie użyteczności, efektywności i dostępności.
Projektowanie UX wymaga przeprowadzenia szczegółowych badań, planowania i analizy danych. Cały proces opiera się na wynikach testów, aby stworzyć produkt, który będzie jak najbardziej przyjazny dla użytkownika i zapewni jak najlepsze ogólne wrażenia.
Ważne jest, aby odróżnić projektowanie UX od projektowania interfejsu użytkownika (UI). UI skupia się na wyglądzie i funkcjonalności interfejsu produktu lub usługi, np. strony internetowej, opierając się na estetyce i opiniach użytkowników. Natomiast projektowanie UX obejmuje wszystkie aspekty doświadczenia użytkownika, takie jak użyteczność, intuicyjność, atrakcyjność, efektywność i percepcja marki.
Jak projektowanie UX wpisuje się w proces rozwoju i projektowania?
Proces projektowania UX może wyglądać różnie w zależności od organizacji. Niemniej jednak, kluczowe elementy pozostają niezmienne. Poniżej przedstawiono, jak projektowanie UX wpasowuje się w proces rozwoju i projektowania.
Podczas tworzenia produktu lub usługi, takiej jak strona internetowa, proces ten zazwyczaj składa się z ośmiu etapów:
- Zrozumienie potrzeb: Na tym etapie ważne jest zrozumienie celu klienta, który chce stworzyć stronę internetową lub produkt/usługę, a także zrozumienie jego potrzeb biznesowych. Wymaga to przeprowadzenia analizy grupy docelowej, zbadania jej problemów i potrzeb, a następnie określenia, w jaki sposób produkt może je rozwiązać.
- Planowanie: Na tym etapie wybiera się metodologię tworzenia oprogramowania, stos technologii, definiuje się oczekiwane rezultaty, szacuje zasoby i harmonogram realizacji projektu. Obejmuje również określenie struktury witryny, liczby stron, ich funkcji itp.
- Projektowanie: Tutaj do akcji wkraczają specjaliści od UI i UX, którzy przekształcają makiety w grafiki, dobierają kolory i typografię, projektują przyciski, animacje, menu i dbają o branding.
- Rozwój: Ten etap obejmuje tworzenie zarówno front-endu, jak i back-endu, poprzez przekształcanie projektów w efekty specjalne i animacje, integrację funkcji w oparciu o wybrane narzędzia i technologie, a także integrację logiki biznesowej i bazy danych.
- Treść: Do witryny dodawana jest treść, która jest dostosowana do jej celu i grupy docelowej, aby zachęcić użytkowników do interakcji.
- Testowanie: Sprawdzana jest wydajność, niezawodność, bezpieczeństwo i użyteczność witryny, aby upewnić się, że nie występują żadne błędy ani usterki.
- Uruchomienie: Po pomyślnym przejściu testów i zatwierdzeniu przez zespół QA, strona internetowa jest udostępniana użytkownikom.
- Utrzymanie: Na tym etapie regularnie przeprowadzane są prace konserwacyjne, usuwanie błędów, aktualizacje komponentów, aby wyeliminować luki w zabezpieczeniach i utrzymać aktualność technologii.
Znaczenie dobrego projektowania UX
Wzrost konwersji
W dzisiejszym konkurencyjnym świecie klienci mają szeroki wybór opcji, gdy chcą coś kupić lub uzyskać informacje. Jeśli odwiedzą Twoją witrynę i napotkają trudności w znalezieniu tego, czego szukają, lub będą mieli problemy z dostępem do informacji z powodu słabego projektu, mogą szybko przejść na stronę konkurencji.
Dobrze zaprojektowany UX, zawierający odpowiednie wezwania do działania, pozwoli Ci wyróżnić się na tle konkurencji, przyciągnąć więcej klientów i zwiększyć konwersje. Jeśli stworzysz witrynę, która będzie przyjazna dla użytkownika i ułatwi mu bezproblemowy dostęp do informacji oraz dokonywanie zakupów, klienci docenią to i wybiorą Twoją stronę zamiast innych.
Redukcja kosztów
Projektowanie witryny bez odpowiedniego uwzględnienia potrzeb użytkownika może skutkować poniesieniem wysokich kosztów na naprawę problemów, które mogą pojawić się na późniejszych etapach. Jeśli od samego początku zadbasz o dobry projekt, zmniejszysz ryzyko wystąpienia błędów i zaoszczędzisz czas, zasoby i pieniądze na ich naprawę.
Poprawa SEO
Doświadczenie użytkownika ma nie tylko zachwycać klientów, ale również pozytywnie wpływać na pozycję strony w wynikach wyszukiwania. Wyszukiwarki coraz większą wagę przywiązują do wrażeń użytkownika, a strony z dobrym UX mogą liczyć na wyższe pozycje. Dobry UX ma również znaczenie dla marketingu PPC, takiego jak Google Ads, pomagając zoptymalizować kampanie.
Lojalność i wiarygodność
Dobry projekt UX jest zawsze bardziej wartościowy niż ten ze słabymi elementami i trudnościami w nawigacji. Jak wiadomo, pierwsze wrażenie jest najważniejsze. Dobry projekt pomaga budować wiarygodność i przyciąga więcej odwiedzających, a także wzmacnia lojalność klientów dzięki pozytywnemu doświadczeniu użytkownika.
Branding
Dzięki dostosowanemu projektowi UX możesz zatrzymać więcej klientów, którzy z łatwością rozpoznają Cię na podstawie solidnych projektów i logo. Zadowoleni klienci mogą polecać Twoje produkty, usługi lub witrynę swoim znajomym i rodzinie, co przyczynia się do zwiększenia Twoich przychodów.
Podsumowując, projektowanie UX odgrywa istotną rolę w dzisiejszym świecie biznesu. Jeśli chcesz rozwijać karierę w tej dziedzinie, możesz uczyć się projektowania UX online, korzystając z różnorodnych dostępnych programów i kursów.
Poniżej przedstawiamy niektóre z najlepszych kursów projektowania UX dla programistów i projektantów.
Udemy
Podstawy projektowania UX – Adobe XD UI UX Design
Zostań projektantem UX z wykorzystaniem Adobe XD i pracuj nad projektami UX od początku do końca. Kurs obejmuje szereg zagadnień, od projektowania po testowanie i udostępnianie projektów innym. Zdobędziesz praktyczną wiedzę o wszystkich aspektach pracy projektanta UX.
Kurs składa się z 93 wykładów, które poprowadzą Cię krok po kroku, umożliwiając zdobycie dogłębnej wiedzy. Dowiesz się również, jak korzystać z gotowych zestawów, tworzyć briefy UX oraz pracować z czcionkami i kolorami. Ponadto, poznasz skróty i techniki przyspieszające pracę nad projektami, co pozwoli Ci zaoszczędzić cenny czas.
Po ukończeniu kursu lub w jego trakcie będziesz mógł wybrać projekt, stworzyć kompletną strukturę UX i dodać ją do swojego CV. Udemy nauczy Cię, jak profesjonalnie rozmawiać z innymi specjalistami z branży na temat dowolnego projektu. Ponadto, dowiesz się, jak wybierać idealne czcionki do projektów i aplikacji, a następnie testować je na urządzeniach mobilnych i stronach internetowych.
Nauczysz się tworzyć prototypy o funkcjonalności docelowych produktów, wzbogacone o mikrointerakcje, aby efektywnie przeprowadzać testy. Co więcej, zdobędziesz wiedzę o eksporcie narzędzi gotowych do produkcji, nauczysz się tworzyć szybkie makiety i zoptymalizujesz swoją pracę. Do uczestnictwa w kursie nie jest wymagane wcześniejsze doświadczenie w projektowaniu ani obsłudze Adobe XD.
Kurs mistrzowski Adobe XD
Adobe XD jest powszechnie używanym i cenionym narzędziem do projektowania UX. W tym kursie znajdziesz wszystko, co potrzebujesz, aby opanować to narzędzie w profesjonalnym stopniu. Kurs szczegółowo omawia oprogramowanie, jego funkcje oraz procedury. Choć nie jest bezpłatny, za niewielką opłatą oferuje 2,5 godziny samouczków wideo na żądanie, dożywotni dostęp do materiałów oraz certyfikat ukończenia.
Kurs, oceniony na 4,2 gwiazdki na 5, jest skierowany do wszystkich osób, które chcą rozpocząć swoją przygodę z projektowaniem interfejsów użytkownika. Uczestnicy kursu pracowali nad dwoma praktycznymi przykładami: pełną aplikacją z sześcioma stronami oraz interfejsem witryny sprzedaży samochodów.
Coursera
Wprowadzenie do projektowania doświadczeń użytkownika
Coursera oferuje kurs projektowania User Experience (UX), który koncentruje się na potrzebach użytkownika. Nauczysz się projektować rozwiązania, które zapewniają satysfakcję i pozytywne doświadczenia.
Poznasz cykl odkrywania, aby doskonalić swoje techniki i skutecznie odpowiadać na potrzeby użytkowników. Pozwoli Ci to zrozumieć dyscypliny związane z projektowaniem UX w sposób bardziej efektywny.
Po ukończeniu kursu będziesz mógł uważać się za profesjonalnego projektanta UX. Kurs obejmuje 5 tygodni nauki, podczas których omówione zostaną m.in. wprowadzenie, przegląd, wymagania, alternatywy, prototypowanie i ewaluacja. Dodatkowo, będziesz mógł podzielić się swoim certyfikatem, aby zainteresować potencjalnych pracodawców.
Certyfikat Google UX Design Professional
Coursera oferuje certyfikat Google UX Design, który pomoże Ci zbudować obiecującą karierę. Kurs obejmuje proces projektowania, od burzy mózgów, definiowania problemów, poprzez idealizowanie rozwiązań, tworzenie szkieletów, prototypowanie, testowanie, iterację i ewaluację.
Nauczysz się stosować kluczowe koncepcje projektowania UX, takie jak dostępność, projektowanie zorientowane na sprawiedliwość oraz skoncentrowane na użytkowniku. Zdobędziesz również wiedzę na temat planowania badań, testowania użyteczności i analizy wyników.
Stwórz unikalne portfolio zawierające co najmniej trzy kompleksowe projekty, w tym responsywną stronę internetową, aplikację i inne. Zdobądź wiedzę na temat tego, jak sprawić, by codzienne interakcje użytkowników z urządzeniami były przyjemne, dostępne i wartościowe. Do uczestnictwa w kursie nie są wymagane żadne wcześniejsze kwalifikacje ani doświadczenie.
Udacity
Zostań projektantem UX dzięki kursom projektowania Udacity i twórz przydatne doświadczenia użytkowników dla produktów w prawdziwym świecie. Zaprezentuj światu, jak skutecznie przekształcać badania użytkowników w wysokiej jakości, interaktywne projekty.
Szacowany czas trwania kursu projektowania UX to trzy miesiące, przy założeniu poświęcenia około 10 godzin tygodniowo na naukę. Każda osoba zainteresowana projektowaniem UX może zapisać się na kurs bez wcześniejszego doświadczenia i od razu rozpocząć naukę.
Zdobądź umiejętności tworzenia user experience od początku do etapu rozwoju. Nauczysz się generować pomysły w oparciu o potrzeby użytkowników oraz wykorzystywać swoje koncepcje do projektowania małych prototypów, które następnie zostaną poddane testom. Poznasz również proces przekształcania prototypu w finalny projekt.
Kurs nauczy Cię, jak tworzyć angażujący UX dla naszego cyfrowego świata, w tym interfejsów cyfrowych, platform internetowych, aplikacji internetowych i mobilnych. Udacity oferuje rzeczywiste projekty ekspertów, wsparcie techniczne, usługi kariery oraz elastyczny program nauczania dla każdego kursu.
Poszerz swoją wiedzę i udoskonal swoje umiejętności w zakresie projektowania UX dzięki LinkedIn Learning, aby stworzyć lepsze portfolio. Poznasz techniki walidacji, zagadnienia dotyczące projektowania mobilnego, prototypowania i wiele więcej.
Dostępnych jest wiele materiałów wideo dotyczących projektowania UX, takich jak:
- Szkic do projektowania UX
- InVision do projektowania UX
- Tworzenie systemu projektowania z Adobe XD
- Ilustrator do projektowania UX, mobilnego prototypowania
- Portfolio projektów UX
- Szkicowanie niezbędnego treningu
Po ukończeniu pełnego szkolenia otrzymasz odznakę. LinkedIn Learning oferuje siedem kursów i łącznie 10 godzin materiałów. Wypróbuj miesięczny bezpłatny okres próbny.
PrzyszłośćNauka
Rozwijaj swoje umiejętności cyfrowe w zakresie projektowania doświadczeń użytkowników dzięki PrzyszłośćNauka, rozumiejąc znaczenie projektowania UX, sposób prowadzenia badań, podstawy projektowania, narzędzia, techniki i testy końcowe.
Kurs został opracowany przez Accenture. Jego czas trwania to trzy tygodnie, z 2 godzinami nauki tygodniowo. Podczas kursu dowiesz się:
- UX i jego znaczenia
- Podstaw projektowania UX
- Różnic między dobrym a złym UX
- Procesu projektowania UX
- Różnych technik testowania i rozwoju
- Procesu wprowadzenia produktu na rynek
Zapisz się na kurs i ucz się w swoim własnym tempie. Podczas kursu możesz nawiązać kontakt z innymi uczniami, aby dzielić się pomysłami, omawiać projekty i nie tylko. Do rozpoczęcia kursu nie potrzebujesz żadnych wcześniejszych umiejętności ani kwalifikacji. Po zapisaniu się otrzymasz nieograniczony dostęp do kursu projektowania UX, artykułów, recenzji, quizów i filmów.
Śledź swoje postępy i wyniki testów, aby ocenić swój poziom. Kiedy będziesz gotów, oznacz każdy etap jako zakończony. Aby otrzymać odznakę, musisz ukończyć co najmniej 90% kroków i testów.
Fundacja Projektowania Interakcji
Rozwijaj swoją karierę w projektowaniu UX, ucząc się od Fundacji Projektowania Interakcji. Po ukończeniu kursu otrzymasz certyfikat uznawany w branży. Zapisz się za jednorazową opłatą i ucz się we własnym tempie, nie tracąc przy tym zajęć.
Fundacja Projektowania Interakcji oferuje 14 kursów w czterech częściach, które pomogą Ci stać się wybitnym projektantem UX. Do zostania ekspertem w projektowaniu UX dzieli Cię tylko jeden krok. Przyjrzyjmy się szczegółowo czterem częściom kursu:
Fundacja (obejmuje dwa kursy):
- Przewodnik dla początkujących
- Najlepszy przewodnik
UX Designer Beginner (5 kursów): Tutaj nauczysz się:
- Podstaw
- Jak rozpocząć projekt zorientowany na użytkownika
- Jak zbudować portfolio
- Interakcji człowiek-komputer
- Jak zostać projektantem UX od podstaw
- Mapowania ścieżki użytkownika
- Projektowania opartego na danych
- Projektowania dostosowanego do XXI wieku
UX Designer Intermediate (3 kursy): Zdobądź umiejętności w zakresie podstawowych narzędzi z zestawu narzędzi projektanta UX.
- Wzorców projektowych interfejsu użytkownika dla udanego oprogramowania
- Metod badań użytkowników i najlepszych praktyk
- Zwinnych metod projektowania UX
UX Designer Advanced (4 kursy): Nauczysz się:
- Projektowania doświadczeń użytkownika mobilnego
- Emocjonalnego projektowania
- Zarządzania UX: strategii i taktyki
- Dostępności: jak projektować dla wszystkich
Uzyskaj dostęp do wszystkich kursów związanych z projektowaniem UX i rozwijaj swoją wiedzę, aby stworzyć świetne portfolio. Wybierz preferowany kurs, skorzystaj z niego i zdobądź certyfikat.
Zgromadzenie Ogólne
Zgromadzenie Ogólne oferuje najlepszy kurs projektowania UX, wraz ze szkoleniem na terenie kampusu. Wybierz odpowiedni czas trwania kursu i rozpocznij rozwijanie swoich pomysłów na UX. Kurs pomoże Ci rozwinąć uniwersalne umiejętności rozwiązywania nawet złożonych problemów.
Zbuduj przyszłościową karierę w projektowaniu UX, aby zapewnić wspaniałe wrażenia użytkownikom końcowym. Będziesz mógł zaprezentować projekty indywidualne, grupowe i realizowane dla klientów.
Nawiąż kontakt z doświadczonymi instruktorami z całego świata za pośrednictwem Slack i Zoom. Nie martw się, jeśli nie jesteś szybkim uczniem. Zgromadzenie Ogólne przewiduje dodatkowe godziny na konsultacje, pomoc techniczną, informacje zwrotne i nie tylko.
Skontaktuj się z technologami i projektantami UX za pośrednictwem sesji wirtualnych, takich jak rozmowy z gośćmi, dyskusje panelowe dotyczące zatrudnienia i godziny pracy w studiu. Zapoznaj się z pełnym programem kursu, od podstaw UX po planowanie kariery w tej dziedzinie.
KarieraOdlewnia
Zostań profesjonalnym projektantem UX w ciągu dziesięciu miesięcy z KarierąOdlewnia. Umożliwia to elastyczną naukę bez zakłócania codziennej rutyny. Uzyskaj szansę współpracy z ekspertami i zbuduj profesjonalnie wyglądające portfolio.
Kurs projektowania UX trwa sześć lub dziesięć miesięcy, w zależności od tego, czy zdecydujesz się poświęcić 30-40 godzin tygodniowo na naukę, czy 15-20 godzin. KarieraOdlewnia stawia na naukę skoncentrowaną na człowieku, elastyczność, satysfakcję i pewność sukcesu.
Podczas kursu projektowania UX:
- Poznasz wszystkie umiejętności, procesy i narzędzia związane z projektowaniem UX
- Będziesz współpracować z ekspertem lub korepetytorem i otrzymywać spersonalizowaną informację zwrotną oraz pełny wgląd w swoje postępy
- Skorzystasz z coachingu dostosowanego do Twoich potrzeb, aby mieć pewność, że jesteś na dobrej drodze w swojej karierze
- Zbudujesz doskonałe portfolio z realizowanych projektów
- Uzyskasz pomoc od specjalistów ds. kariery, aby zostać projektantem UX
Do uczestnictwa w kursie nie są wymagane żadne kwalifikacje ani wiedza techniczna. Zarejestruj się, płacąc 650 USD miesięcznie przez dziesięć miesięcy z płatnością z góry w wysokości 1400 USD lub zapłać 7505 USD jednorazowo, aby skorzystać z rabatu.
Trampolina
Trampolina oferuje elastyczny kurs projektowania UX, który dostosowuje się do Twojego harmonogramu. Rozwijaj swoje umiejętności we własnym tempie dzięki mentoringowi 1:1 od ekspertów. Co tydzień współpracuj z mentorem, aby dzielić się swoimi poglądami i otrzymywać informacje zwrotne. Zdobędziesz wiedzę praktyczną, która pozwoli Ci stać się profesjonalnym projektantem UX i stworzyć imponujące portfolio.
Kurs obejmuje ponad 350 godzin nauki, w tym szczegółowe artykuły, materiały wideo, zajęcia związane z karierą i praktyczne projekty. Pierwszy krok obejmuje zagadnienia związane z myśleniem projektowym, badaniami użytkowników, syntezą, prezentacją, generowaniem pomysłów, projektowaniem, szkicowaniem makiet, interfejsem użytkownika, prototypowaniem, sprintem projektowym i tematami specjalnymi.
Nauczysz się identyfikować problemy klientów, prowadzić kompleksowe badania, tworzyć szkice i prototypy oraz przeprowadzać testy w celu ich ulepszenia. Będziesz miał okazję pracować nad projektem branżowym, w którym będziesz bezpośrednio współpracować z klientem, pogłębiając swoją wiedzę i stając się ekspertem w tej dziedzinie.
Trampolina oferuje elastyczne opcje cenowe. Jeśli chcesz zapłacić po znalezieniu pracy w dziedzinie UX, koszt wynosiłby 389 USD miesięcznie przez 36 miesięcy. Możesz zapłacić 7900 USD na początku kursu lub płacić 1590 USD miesięcznie przez sześć miesięcy. Możesz również sfinansować swoją edukację. Jeśli nie będziesz zadowolony z kursu, możesz złożyć wniosek o pełny zwrot pieniędzy w ciągu siedmiu dni od rejestracji.
Ironhack
Dołącz do Ironhack’sUX design Bootcamp i zdobądź umiejętności projektowania UX. Bez wcześniejszego doświadczenia lub zaplecza informatycznego ten kurs pomoże Ci stać się projektantem UX w 9 tygodni, jeśli pracujesz na pełny etat, lub w 24 tygodnie, jeśli studiujesz w niepełnym wymiarze godzin.
Kurs obejmuje wstępną pracę online, moduł 1, moduł 2 i moduł 3, w których nauczysz się od podstaw do zaawansowania i dowiesz się, jak projektować prototyp, który ma być przetestowany przed ostatecznym opracowaniem.
Możesz uczyć się online, w społeczności lub osobiście. Każda osoba zainteresowana technologią może łatwo wziąć udział w kursie i poszerzyć swoje umiejętności w dziedzinie projektowania. Skontaktuj się z instruktorami projektowania UX, aby przekroczyć swoje granice.
Laboratorium Projektowe
Naucz się projektowania UX z Laboratorium Projektowym i zdobądź stanowisko projektanta w wiodących firmach. Posiada rozbudowaną sieć mentorów, która jest jego tajną bronią. Zapisz się na kurs, połącz się z doświadczonym projektantem w kilka minut i poszerz swoją wiedzę.
Laboratorium Projektowe przygotuje Cię do kariery. Dołącz do społeczności, aby uczyć się na podstawie opinii innych członków. Będziesz mógł wziąć udział w rozmowach z mentorami 1:1, aby udoskonalić swoje umiejętności, regularnie otrzymywać informacje zwrotne na temat swojej pracy, uczestniczyć w sesjach grupowych i mieć nieograniczony dostęp do Slack.
<img src=”https://wilku.top/wp-content/uploads/2022/08/1660334651_337_12-UX
newsblog.pl
Maciej – redaktor, pasjonat technologii i samozwańczy pogromca błędów w systemie Windows. Zna Linuxa lepiej niż własną lodówkę, a kawa to jego główne źródło zasilania. Pisze, testuje, naprawia – i czasem nawet wyłącza i włącza ponownie. W wolnych chwilach udaje, że odpoczywa, ale i tak kończy z laptopem na kolanach.