Wykorzystanie destrukcyjnej siły erupcji wulkanicznych w celach konstruktywnych to ambitna propozycja koncepcji architektonicznej Lavaforming
, zaprezentowanej przez islandzką firmę s.ap arkitektar na tegorocznym Biennale Architektury w Wenecji. To innowacyjne podejście ma na celu przekształcenie stopionej skały z naturalnego zagrożenia w zrównoważony i wszechstronny materiał budowlany, oferując radykalną alternatywę dla konwencjonalnych metod konstrukcyjnych i odpowiadając na palące problemy środowiskowe.
Lavaforming
to innowacyjna koncepcja architektoniczna stworzona przez islandzką firmę s.ap arkitektar.- Została zaprezentowana na tegorocznym Biennale Architektury w Wenecji.
- Głównym celem jest przekształcenie stopionej lawy w zrównoważony i wszechstronny materiał budowlany.
- Koncepcja ma na celu redukcję śladu węglowego globalnego budownictwa (np. 8% światowych emisji CO2 z produkcji betonu).
- Impulsem do powstania projektu były obserwacje erupcji Holuhraun w Islandii w 2014 roku.
- Projekt
Lavaforming
został formalnie zainicjowany w 2022 roku jakoeksperyment myślowy
.
Paradygmat Lavaforming
przewiduje przyszłość, w której stopiona lawa, zamiast płynąć w sposób niekontrolowany, jest kierowana i chłodzona w określony sposób, tworząc elementy konstrukcyjne, takie jak ściany i kolumny dla nowych obiektów urbanistycznych. Ta inicjatywa wyrosła z obserwacji poczynionych podczas erupcji Holuhraun w Islandii w 2014 roku, kiedy współzałożycielka s.ap arkitektar, Arnhildur Pálmadóttir, dostrzegła ogromną ilość materiału, który mógłby zostać ponownie wykorzystany. Projekt nie jest jedynie wyzwaniem technologicznym, ale bezpośrednią odpowiedzią na znaczący ślad środowiskowy globalnego przemysłu budowlanego; produkcja betonu, na przykład, odpowiada za około 8% światowych emisji CO2 z powodu energochłonnych procesów. Wykorzystując naturalnie występującą stopioną skałę, która nieodłącznie uwalnia węgiel do atmosfery, s.ap arkitektar proponuje metodę, która pozwala uniknąć dodatkowych emisji związanych z tradycyjną produkcją materiałów.
Właściwości Materiałowe i Nowatorskie Zastosowania
Wszechstronność lawy jako materiału budowlanego wynika z jej zróżnicowanych właściwości, zależnych od szybkości chłodzenia. Szybkie chłodzenie może prowadzić do powstania obsydianu – twardej, szklistej substancji, natomiast wolniejsza krystalizacja jest optymalna dla tworzenia wytrzymałych kolumn i elementów konstrukcyjnych. Wprowadzenie powietrza podczas szybkiego chłodzenia skutkuje materiałem przypominającym pumeks, o wysokich właściwościach izolacyjnych. Umożliwia to podejście jedno-materiałowe
, gdzie pojedynczy surowiec, stopiona lawa, może być przetwarzany w celu uzyskania różnorodnych właściwości architektonicznych – od litych bloków po przezroczyste płyty i kamień izolacyjny. Tę koncepcję kontrolowanej manipulacji stopioną lawą, aby uzyskać zróżnicowane właściwości materiałowe w ramach jednej formy, firma określa jako coś, co nigdy wcześniej nie zostało dokonane
.
Metodologie i Kierunki Badań
s.ap arkitektar przedstawił trzy spekulatywne metodologie integracji lawy z budownictwem. Pierwsza obejmuje projektowanie sieci rowów u podstaw wulkanów w celu kierowania stopionej lawy do wstępnie zaplanowanych form, tworząc struktury fundamentowe lub zasilając fabryki do formowania cegieł na miejscu; metoda ta ma również potencjał ochrony pobliskich społeczności poprzez przekierowywanie niszczycielskich strumieni. Drugie, bardziej futurystyczne podejście, przewiduje wykorzystanie robotów do druku 3D, które poruszają się po aktywnych strumieniach lawy, by bezpośrednio drukować
elementy budowlane, choć technologia dla takich autonomicznych systemów nie jest jeszcze zrealizowana. Trzecia metoda bada możliwość czerpania z podziemnych zbiorników magmy, podobnie jak w przypadku pozyskiwania energii geotermalnej, w celu kierowania lawy do kontrolowanych komór dla prefabrykowanych elementów architektonicznych. Jednak bezpieczeństwo geologiczne i wykonalność tego głębokiego procesu wymagają szeroko zakrojonych badań.
Od formalnego uruchomienia jako eksperyment myślowy
w 2022 roku, projekt Lavaforming
szybko ewoluował. s.ap arkitektar zaangażował naukowców do opracowania zaawansowanych modeli przewidywania przepływu lawy i przeprowadzenia testów lawy
, polegających na ponownym podgrzewaniu skały wulkanicznej i kontrolowanym chłodzeniu w celu stworzenia prototypowych elementów budowlanych. Chociaż firma przyznaje, że pełna praktyczna realizacja Lavaforming
wymaga znacznego dalszego rozwoju technologicznego, finansowania i szerszej akceptacji społecznej, to podkreśla, że bieżąca współpraca naukowa i walidacja eksperymentalna systematycznie zwiększają realizm koncepcji.
Znaczenie Geograficzne i Wizjonerski Wpływ
Wewnętrzne uzależnienie propozycji Lavaforming
od aktywnych procesów geologicznych wiąże ją z konkretnymi kontekstami geograficznymi. Jej wykonalność jest szczególnie wysoka w regionach aktywnych wulkanicznie, takich jak Islandia, gdzie erupcje występują średnio co pięć lat, oraz w innych geologicznie podobnych obszarach, np. na Hawajach czy Wyspach Kanaryjskich. Chociaż skała wulkaniczna, zwłaszcza bazalt, od wieków była tradycyjnym materiałem budowlanym – czego dowodem są konstrukcje od XIII-wiecznego Qasr al-Azraq w Jordanii po Dominus Winery zaprojektowane przez Herzog & de Meuron w Kalifornii – innowacja s.ap arkitektar polega na pracy z lawą w jej stopionym stanie. To odróżnia ich wizję od historycznych zastosowań wydobywanej skały wulkanicznej, przesuwając granice inżynierii materiałowej i zastosowań architektonicznych.
Ostatecznie, inicjatywa Lavaforming
służy jako potężny model koncepcyjny, pokazujący, jak architektura i zarządzanie zasobami mogą adaptować się do globalnych wyzwań środowiskowych. Przedefiniowując niszczycielską siłę natury jako zrównoważony zasób budowlany, s.ap arkitektar dąży do zainspirowania ponownej oceny systemowych podejść do kryzysu klimatycznego, opowiadając się za innowacyjnymi, specyficznymi dla kontekstu rozwiązaniami, które mogą na nowo zdefiniować środowisko zbudowane i planowanie urbanistyczne dla przyszłych pokoleń.
newsblog.pl
Maciej – redaktor, pasjonat technologii i samozwańczy pogromca błędów w systemie Windows. Zna Linuxa lepiej niż własną lodówkę, a kawa to jego główne źródło zasilania. Pisze, testuje, naprawia – i czasem nawet wyłącza i włącza ponownie. W wolnych chwilach udaje, że odpoczywa, ale i tak kończy z laptopem na kolanach.