Dlaczego komputery z lat 90. miały zamki w dziurkę od klucza i co zrobiły?

W latach dziewięćdziesiątych wiele komputerów zgodnych z IBM PC było wyposażonych w cylindryczne zamki, umieszczone na obudowach obok przycisków Turbo oraz Reset. Jakie było ich przeznaczenie i dlaczego były tam zainstalowane? Przekonajmy się!

Era przed hasłami

Na początku lat osiemdziesiątych komputery kompatybilne z IBM PC były głównie jednozadaniowymi urządzeniami, przeznaczonymi dla pojedynczego użytkownika, działającymi na systemie MS-DOS, który nie oferował żadnej formy zabezpieczeń hasłem. Każdy, kto usiadł przed takim komputerem, miał pełen dostęp do danych.

Podobnie jak obecnie, na komputerach PC często uruchamiano oprogramowanie serwerowe lub realizowano złożone zadania, które wymagały znacznej ilości czasu. Jeśli musiałeś odejść, oczywiście nie chciałeś, aby ktoś przypadkowo przerwał ten proces, prawda? Dziś wystarczy zablokować komputer hasłem, ale wówczas nie było to możliwe.

W tym kontekście pojawiła się blokada klawiatury, znana również jako „blokada klawiatury” według terminologii IBM.

Typowy komputer klasy 386 z lat dziewięćdziesiątych, wyposażony w blokadę klawiatury.

Od około 1984 roku do połowy lat dziewięćdziesiątych, wiele modułowych obudów komputerów PC miało na przednim panelu mały zamek rurowy pin-tumbler, zazwyczaj umiejscowiony w pobliżu przycisków Turbo i Reset.

Po włączeniu (i prawidłowym podłączeniu – konstruktorzy komputerów PC czasami pomijali ten krok), blokady te uniemożliwiały korzystanie z klawiatury. Można było wpisywać cokolwiek, ale komputer nie reagował.

W niektórych systemach, ten przełącznik z kluczykiem także uniemożliwiał uruchomienie komputera w przypadku zablokowania, co skutkowało błędem „302-Blockade key unit is locked”.

Geneza blokady klawiatury

Korzenie blokady klawiatury sięgają serwerów i komputerów mainframe IBM, które były w użyciu przed pojawieniem się komputerów osobistych. Zamek fizyczny stanowił zabezpieczenie, mające na celu zapobieganie nieautoryzowanemu dostępowi.

Dla komputerów kompatybilnych z PC, blokada klawiatury została wprowadzona w modelu IBM Personal Computer AT, zaawansowanej maszynie opartej na procesorze 286, wydanej w 1984 roku. IBM początkowo kierował ten model, kosztujący od 4000 do 6700 USD (dzisiaj to odpowiednik około 10 000-16 800 USD), do małych firm, ale jego innowacyjne funkcje szybko stały się standardem w komputerach PC.

Kiedy IBM umieścił zamek bębenkowy na froncie swojego komputera PC, producentów klonów szybko naśladowało ten krok, wprowadzając własne blokady klawiatury do komputerów zgodnych z AT. Dodano je w celu zapewnienia zgodności z funkcjami IBM oraz z jego systemami. Zgodność była wówczas kluczowym atutem sprzedażowym klonów komputerów osobistych.

W przypadku IBM PC AT blokada na przedniej części obudowy nie tylko dezaktywowała klawiaturę i przerywała proces rozruchu, ale również przesuwała wewnętrzny metalowy kołnierz, co uniemożliwiało otwarcie metalowej obudowy komputera.

W wielu późniejszych klonach IBM PC tylko wybrane modele kopiowały funkcję blokady skrzynek, podczas gdy w większości innych komputerów blokada jedynie wyłączała klawiaturę.

Koniec epoki blokady klawiatury

Chociaż obudowy komputerowe z zamkami były ciekawym rozwiązaniem, niewiele osób z nich korzystało. W miarę jak rynek klonów komputerów PC stawał się coraz bardziej zaciętą rywalizacją z malejącymi marżami, producenci zaczęli rezygnować z mniej popularnych funkcji, takich jak blokada klawiatury oraz przycisk Turbo.

Blokady klawiatury zaczęły tracić na znaczeniu w połowie lat dziewięćdziesiątych. Nowoczesne wielozadaniowe systemy operacyjne dla wielu użytkowników, takie jak Windows NT, Novell NetWare, Linux oraz (w pewnym zakresie) Windows 95, wprowadziły funkcję haseł. W przypadku tego ostatniego hasła były głównie używane do zachowywania osobistych preferencji, a nie do celów bezpieczeństwa.

Kto potrzebuje kosztownego, sprzętowego zamka, skoro funkcjonalność oprogramowania jest wystarczająca?

Blokada klawiatury z późnego okresu na standardowej obudowie komputera, około 1996 roku.

Hasła do BIOS stały się również powszechną funkcją klonów komputerów PC w połowie lat dziewięćdziesiątych. Oferowały one software’owy sposób na uniemożliwienie uruchamiania komputera przez osoby nieupoważnione.

W miarę jak hasła systemowe oraz hasła BIOS stały się powszechnie dostępne, blokada klawiatury zaczęła tracić na znaczeniu. Ostatecznie zniknęła w połowie i pod koniec lat dziewięćdziesiątych. Ostatni klon komputera, który zauważono z blokadą klawiatury, pochodzi z 1996 roku.

Zgubiłeś klucz? Jak obejść blokadę klawiatury w stylu vintage

Jeśli posiadasz stary komputer zgodny z IBM PC, który jest zablokowany i zgubiłeś klucz, istnieje kilka sposobów na obejście tego problemu. Przede wszystkim, nigdy nie próbuj omijać blokady komputera bez zgody właściciela, ponieważ może to być nielegalne. Dlatego działaj tylko na własnym sprzęcie lub z pozwoleniem jego właściciela.

Jeśli blokada dotyczy jedynie klawiatury i nie blokuje fizycznie obudowy, możesz zdjąć obudowę komputera i zlokalizować dwa przewody łączące przełącznik klawiatury z płytą główną. Ostrożnie odłącz złącze przewodów blokady klawiatury od płyty głównej (można je pozostawić niepodłączone).

Po tej operacji, powinieneś być w stanie korzystać z komputera.

Złącze keylock na płycie głównej komputera 386.

Jeśli blokada fizycznie zamyka obudowę i klawiaturę, sytuacja jest bardziej skomplikowana. W takim przypadku warto skontaktować się z fachowcem. Próby otworzenia obudowy za pomocą narzędzi mogą prowadzić do jej uszkodzenia.

Alternatywnie, możesz poszukać zapasowego klucza do swojego urządzenia. Sprawdź eBay oraz inne strony internetowe. Sprzedawca części komputerowych, Directron, oferuje zestawy zapasowych kluczy do obudów komputerowych. Pamiętaj jednak, że różne obudowy mogą używać zamków bębenkowych o różnych średnicach, więc nie ma gwarancji, że dany klucz będzie pasował do Twojego systemu.

Możliwe, że będziesz musiał przeprowadzić kilka prób. Powodzenia!