Niedawno zidentyfikowana struktura kosmiczna, rzadki „dziwny okrąg radiowy” (ORC) zaobserwowany dzięki współpracy astronomów zawodowych i naukowców-amatorów, oferuje unikalny wgląd w energetyczną przeszłość wszechświata. Ten nowo odkryty ORC, oznaczony RAD J131346.9+500320, jest najdalszym dotychczas udokumentowanym, znajdującym się około 7,5 miliarda lat świetlnych od Ziemi. Jego wykrycie podkreśla rosnące znaczenie udziału publiczności w eksploracji naukowej i dostarcza cennych danych do zrozumienia ewolucji galaktyk i supermasywnych czarnych dziur.
Niebiańska rzadkość ujawniona
Dziwne okręgi radiowe to zagadkowe zjawiska charakteryzujące się słabymi, kolistymi emisjami radiowymi i ogromnymi rozmiarami, często rozciągającymi się na setki tysięcy lat świetlnych, przyćmiewając nawet naszą własną galaktykę Drogi Mlecznej. Uważa się, że struktury te składają się z naładowanej magnetycznie plazmy i zazwyczaj znajdują się w centrach galaktyk. Chociaż odkryto je po raz pierwszy około sześć lat temu, ich nieuchwytna natura utrudniała ich badanie. Nowo odkryty ORC jest szczególnie godny uwagi, ponieważ wykazuje strukturę podwójnego pierścienia, cechę obserwowaną tylko w jednym innym wcześniej zidentyfikowanym ORC. Naukowcy teoretyzują, że pozorne przecięcie tych pierścieni jest artefaktem naszej ziemskiej perspektywy, a pierścienie prawdopodobnie istnieją w różnych odległościach w przestrzeni.
Nauka obywatelska napędza odkrycia
Odkrycie RAD J131346.9+500320 stanowi znaczący kamień milowy, ponieważ jest to pierwszy dziwny okrąg radiowy zidentyfikowany dzięki wysiłkom naukowców-amatorów. Osoby te, zaangażowane za pośrednictwem inicjatyw takich jak RAD@home Astronomy Collaboratory, są szkolone do analizy ogromnych zbiorów danych z teleskopów radiowych, takich jak Low Frequency Array (LOFAR) Telescope. Teleskop LOFAR, rozległa sieć anten w całej Europie, jest bardzo czuły na fale radiowe o niskiej częstotliwości. Niezwykła podwójna formacja pierścieniowa tego konkretnego ORC wyróżniała się w danych LOFAR, co skłoniło społeczność naukową do dalszych badań. To podejście oparte na współpracy podkreśla siłę rozproszonego wysiłku naukowego w odkrywaniu anomalii kosmicznych, które w przeciwnym razie mogłyby pozostać niezauważone.
Teorie dotyczące pochodzenia i ewolucji
Dokładne pochodzenie dziwnych okręgów radiowych pozostaje przedmiotem ciągłych badań. Obecne hipotezy sugerują związek z głównymi wydarzeniami energetycznymi w centralnych galaktykach. Jedna z wiodących teorii głosi, że potężne wydarzenie wybuchowe, być może związane z dżetami pochodzącymi z supermasywnej czarnej dziury, mogło ponownie zasilić uśpione obłoki naładowanej magnetycznie plazmy. Te ponownie naładowane obłoki plazmy emitowałyby następnie obserwowane pierścienie radiowe. Supermasywne czarne dziury są znane z wystrzeliwania potężnych dżetów cząstek energetycznych, a te dżety, wraz z wiatrami galaktycznymi, oddziałują z otaczającym ośrodkiem międzygwiazdowym, potencjalnie kształtując te kolosalne struktury radiowe. Odkrycie dwóch dodatkowych ORC, jednego związanego z wyraźnie zakrzywionym dżetem, dodatkowo potwierdza ideę, że te zjawiska są integralnymi elementami ewolucji galaktyk, na które wpływa aktywność centralnej czarnej dziury i jej otoczenie.
Przyszłe perspektywy i nierozwiązane pytania
Odkrycie tego odległego ORC pozwala astronomom na skuteczną obserwację wydarzeń sprzed miliardów lat, oferując kluczowe spostrzeżenia na temat roli, jaką te struktury odgrywają w ewolucji galaktyk w ogromnych skalach czasowych. Zrozumienie, w jaki sposób te energetyczne wybuchy wpływają na otaczający gaz i formowanie gwiazd, jest kluczowym obszarem przyszłych badań. Pomimo ostatnich postępów, wciąż istnieje kilka pytań dotyczących dziwnych okręgów radiowych, w tym dlaczego są one obserwowane tylko w tak dużych skalach i czy pochodzą z mniejszych, niewykrywalnych prekursorów. Oczekuje się, że rozwój instrumentów nowej generacji, takich jak Square Kilometre Array (SKA), zapewni bezprecedensowe szczegóły do badania tych obiektów. SKA, który ma być w pełni operacyjny do 2028 roku, będzie posiadał czułość i szybkość przeglądu niezbędne do szczegółowego badania ORC, potencjalnie odkrywając dalsze sekrety dotyczące współewolucji czarnych dziur i galaktyk w historii kosmosu.
Źródła
newsblog.pl
Maciej – redaktor, pasjonat technologii i samozwańczy pogromca błędów w systemie Windows. Zna Linuxa lepiej niż własną lodówkę, a kawa to jego główne źródło zasilania. Pisze, testuje, naprawia – i czasem nawet wyłącza i włącza ponownie. W wolnych chwilach udaje, że odpoczywa, ale i tak kończy z laptopem na kolanach.