Zwinne struktury w nowoczesnym tworzeniu oprogramowania
W dzisiejszych czasach zespoły programistyczne coraz częściej sięgają po zwinne podejścia, które przynoszą wiele korzyści. Kluczowymi zaletami są szybkość działania, zdolność do adaptacji, ciągły proces weryfikacji i nauki. Te aspekty pozwalają na skuteczne dostosowywanie się do zmieniających się wymagań rynku.
Zadowolenie klienta jest fundamentalnym elementem każdej strategii biznesowej. W warunkach ostrej konkurencji, priorytetem staje się dostarczanie na czas produktów o najwyższej jakości, które jednocześnie spełniają oczekiwania i potrzeby odbiorców.
Tradycyjne metodyki wytwarzania oprogramowania mogą wydawać się mniej elastyczne i wolniejsze w porównaniu do nowoczesnych koncepcji. Agile, stawiając na szybkość i dostarczanie wartości, staje się coraz popularniejszym wyborem.
Jak wynika z raportu, 75% firm zauważyło przyspieszenie w dostarczaniu oprogramowania dzięki wdrożeniu metodyk Agile, a 55% odnotowało wzrost produktywności.
W tym opracowaniu przyjrzymy się bliżej frameworkom Agile, aby pomóc Ci wybrać ten, który najlepiej odpowiada potrzebom Twojego zespołu.
Zaczynajmy!
Czym jest podejście zwinne?
W kontekście tworzenia oprogramowania, Agile to zbiór praktyk, podejść i zasad, które mają na celu przyspieszenie dostarczania wartości przy jednoczesnym ograniczeniu wąskich gardeł.
Zespoły działające w duchu Agile realizują zadania w małych, iteracyjnych przyrostach. Ciągła ocena wymagań, wyników i planów pozwala na szybkie reagowanie na zmiany i dostarczanie optymalnej wartości dla klientów. Metodologie Agile charakteryzują się nieustannym doskonaleniem, wynikającym z cykli informacji zwrotnej.
Agile to sposób myślenia oparty na 12 zasadach, które są zawarte w Manifeście Agile:
- Najwyższy priorytet to zadowolenie klienta poprzez wczesne i ciągłe dostarczanie wartościowego oprogramowania.
- Gotowość na zmiany wymagań, nawet na późnym etapie rozwoju projektu.
- Częsta współpraca pomiędzy biznesem a zespołem programistycznym.
- Dostarczanie działającego oprogramowania w krótkich odstępach czasu.
- Budowanie projektów wokół zmotywowanych i zaufanych osób.
- Bezpośrednia rozmowa jako najbardziej efektywna forma komunikacji.
- Miarą postępu jest działające oprogramowanie.
- Utrzymywanie stałego tempa pracy.
- Dbałość o jakość techniczną i dobry design.
- Prostota jako kluczowa zasada.
- Samoorganizujące się zespoły.
- Ciągłe doskonalenie poprzez analizę efektywności.
Dlaczego warto wybrać podejście zwinne?
Stosowanie metodyk Agile w tworzeniu oprogramowania przynosi zespołom wiele korzyści, takich jak:
- Zadowolenie klienta: Zespoły zwinne włączają klientów w proces tworzenia, prezentując im postępy i zbierając na bieżąco informacje zwrotne. Dzięki temu, produkt końcowy spełnia wymagania klienta, co prowadzi do większej satysfakcji i lojalności.
- Wysoka jakość produktu: Iteracyjne podejście Agile, w którym każdy etap i zadanie jest ulepszane, pozwala na tworzenie produktów o doskonałej jakości.
- Efektywna komunikacja: Metodyki zwinne stawiają na bezpośrednią komunikację i ciągłą interakcję. Codzienne spotkania pomagają wszystkim członkom zespołu zrozumieć cel projektu i zadania na każdym etapie.
- Usprawniony przepływ pracy: Zespoły Agile pracują w krótkich, regularnych cyklach. Przejrzystość i zaangażowanie wszystkich członków zespołu, od programistów po klientów, ułatwia alokację zasobów, ocenę wydajności i przewidywanie kosztów. W rezultacie projekty są realizowane zgodnie z harmonogramem i budżetem.
- Większa elastyczność: Zespoły zwinne są w stanie szybko reagować na zmiany na każdym etapie rozwoju oprogramowania. W przeciwieństwie do tradycyjnych metodyk, Agile zapewnia większą adaptacyjność.
- Krótszy czas wprowadzenia produktu na rynek: Dzięki metodykom Agile, zespoły mogą szybciej dostarczać produkty na rynek, nie rezygnując z jakości i budżetu. Szybsze wejście na rynek daje przewagę nad konkurencją.
- Zmniejszone ryzyko: Regularna ocena stanu i jakości projektu pozwala na wczesne wykrywanie problemów i wdrażanie rozwiązań. Dzięki temu minimalizuje się ryzyko niepowodzenia projektu.
Przyjrzyjmy się teraz, czym są frameworki Agile i jakie są ich rodzaje.
Czym jest framework Agile?
Framework Agile to konkretne podejście do tworzenia oprogramowania, oparte na filozofii Manifestu Agile i wartościach Agile. Obejmuje ludzi, zadania i narzędzia do planowania, zarządzania, współpracy i wykonywania pracy, z naciskiem na zwinność, elastyczność, iteracyjny rozwój oraz ciągłe zbieranie informacji zwrotnej. Frameworki zwinne są mniej rygorystyczne niż tradycyjne podejścia, takie jak Waterfall czy Big Bang. Skupiają się na dostarczaniu działającego oprogramowania, przy jednoczesnym ograniczeniu formalności i dokumentacji.
Zespoły programistyczne korzystają z wielu rodzajów frameworków Agile. Każdy z nich jest unikalny, ale wszystkie dążą do tego samego celu – zadowolenia klienta poprzez szybsze wytwarzanie i dostarczanie oprogramowania wysokiej jakości. Wszystkie przestrzegają podstawowych faz i procesów zarządzania projektami.
Początkowo metodyki Agile były przeznaczone wyłącznie do tworzenia oprogramowania, jednak w miarę upływu czasu, zaczęto stosować je w różnych typach zespołów i branż. W rezultacie, frameworki Agile ewoluowały i obecnie mamy do dyspozycji wiele różnych rozwiązań.
Najpopularniejsze frameworki Agile
Omówimy teraz najpopularniejsze frameworki Agile wykorzystywane w tworzeniu oprogramowania: Scrum, Kanban, programowanie ekstremalne (XP), FDD, Crystal, DSDM i inne.
Scrum
Scrum, najbardziej popularny i powszechnie stosowany framework Agile, to podejście nakazowe, które opiera się na zarządzaniu projektami w małych iteracjach. Jak podaje raport, jest on wykorzystywany przez 66% zespołów Agile.
Scrum jest ograniczony czasowo i wykorzystuje krótkie cykle rozwoju oprogramowania, zwane Sprintami. Projekt jest dzielony na wiele sprintów, co ułatwia planowanie i realizację. Scrum może być stosowany do tworzenia złożonego oprogramowania, umożliwiając zespołom dostarczanie produktów o najwyższej jakości.
Zespoły Scrum dzielą się na trzy główne role:
- Scrum Master, który zarządza projektem i pomaga zespołowi w praktyce Scrum.
- Właściciel produktu, który ustala priorytety zadań.
- Deweloperzy, którzy tworzą produkt.
Zespoły Scrum codziennie spotykają się na 15-minutowych spotkaniach, aby ocenić postępy, zsynchronizować działania i zaplanować kolejny dzień. Wykonanie projektu zajmuje zazwyczaj od 2 do 4 tygodni sprintów. Po każdym sprincie projekt jest oceniany pod kątem obszarów do poprawy.
Zespoły Scrum korzystają z Tablicy Scrum, aby grupować zadania na podstawie postępów. Proces ten wygląda następująco:
- Właściciel produktu tworzy listę życzeń dla wszystkich zadań do wykonania, zwaną Backlogiem produktu.
- Zespół Scrum wybiera z Backlogu produktu elementy do wykonania podczas sprintu, tworząc Sprint Backlog.
- Codzienny Scrum to krótkie spotkanie, które służy do oceny postępów i synchronizacji.
- Scrum Master dba o to, aby zespół był skoncentrowany i efektywny.
- Po każdym sprincie odbywa się ocena, której celem jest identyfikacja obszarów do poprawy.
Korzyści:
- Łatwość skalowania i śledzenia postępów.
- Wczesne wykrywanie problemów.
- Efektywna współpraca.
- Szybkie i przewidywalne dostawy.
- Elastyczność i zdolność do dostosowania do zmieniających się wymagań.
Kiedy stosować Scrum: Scrum najlepiej sprawdza się, gdy celem jest stworzenie konkretnego produktu, a nie usługi. Jest odpowiedni dla małych i średnich organizacji. Oprócz tworzenia oprogramowania, może być stosowany w projektowaniu, marketingu itp.
Kanban
Słowo „Kanban” w języku japońskim oznacza kartę lub sygnał wizualny.
Kanban, podobnie jak Scrum, stawia na efektywną współpracę w celu dostarczania oprogramowania wysokiej jakości. Jego unikalność polega na wizualnym podejściu do zarządzania procesem tworzenia produktu. Kanban opiera się na sześciu podstawowych zasadach:
- Wizualizacja przepływu pracy.
- Zarządzanie przepływem.
- Ograniczenie prac w toku.
- Współpraca i ciągłe doskonalenie.
- Tworzenie jasnych zasad procesowych.
- Wdrażanie pętli sprzężenia zwrotnego.
Tablica Kanban jest głównym elementem tego frameworku Agile. Umożliwia wizualną prezentację wszystkich etapów pracy, z wykorzystaniem kolumn dla każdego procesu (Do zrobienia, W trakcie, Ukończone).
Zespół tworzy kartę dla każdego zadania. Karta zawiera szczegółowe informacje, takie jak status zadania, termin realizacji, przypisane osoby, potrzebne zasoby i inne szczegóły. Zespół przesuwa karty od lewej do prawej na planszy, odzwierciedlając postęp prac.
Korzyści:
- Poprawa widoczności zadań i ich statusu.
- Zwiększenie wydajności projektu.
- Przejrzystość i lepsza współpraca.
- Możliwość kontroli ilości pracy w toku.
- Koncentracja na skróceniu czasu realizacji zadania.
- Elastyczność i możliwość dodawania zadań w dowolnym momencie.
- Pomoc w optymalizacji przepływu pracy.
Kiedy stosować Kanban: Kanban wywodzi się z produkcji, ale jest szeroko stosowany w tworzeniu oprogramowania i innych projektach, takich jak tworzenie treści, HR czy marketing. Sprawdza się w procesach, które podlegają ciągłym, niewielkim zmianom. Jest również idealny dla zespołów, które muszą szybko reagować na zgłoszenia i pozostawać skoncentrowane.
Programowanie ekstremalne (XP)
Extreme Programming (XP) to framework Agile, który jest przeznaczony dla programistów. Zamiast skupiać się na konkretnych krokach, XP stawia na ciągłe dostarczanie i szybkość. Celem XP jest znalezienie najprostszej metody, która sprawdzi się w rozwoju produktu. Framework ten ceni sobie satysfakcję klienta bardziej niż długoterminowe plany.
XP opiera się na następujących zasadach:
- Prostota.
- Szacunek.
- Informacja zwrotna.
- Komunikacja.
Zespoły XP ściśle współpracują z klientem, aby zrozumieć, jak powinien wyglądać produkt i które funkcje są najważniejsze. Informacje te są wykorzystywane do planowania i wdrażania oprogramowania. Zespoły XP zbierają informacje zwrotne w celu ciągłego doskonalenia.
Podejście to umożliwia mniejszym zespołom wytwarzanie działającego oprogramowania w krótkich iteracjach (1-3 tygodnie). XP umożliwia wprowadzanie zmian, nawet na późnych etapach rozwoju. Oprogramowanie jest testowane od najwcześniejszych etapów, co zapewnia jego wysoką jakość.
Unikalne cechy XP to: programowanie w parach, rozwój oparty na testach, ciągła integracja i zaangażowanie klienta na każdym etapie.
Korzyści:
- Prostszy kod i minimalna dokumentacja.
- Lepszy wgląd w proces rozwoju.
- Szybkie rezultaty dzięki ciągłym testom.
- Zaangażowanie całego zespołu w rozwiązywanie problemów.
- Większa wydajność i produktywność.
Kiedy stosować XP: XP najlepiej sprawdza się w małych zespołach programistycznych, które posiadają dobre umiejętności komunikacyjne i potrafią współpracować z interesariuszami spoza IT.
Rozwój oparty na funkcjach (FDD)
Programowanie oparte na funkcjach (FDD) to framework Agile, który zaczyna się od cięższego modelu tworzenia oprogramowania, ale staje się bardziej szczegółowy w miarę postępu projektu. Celem FDD jest ciągłe wytwarzanie działającego oprogramowania w szybkim tempie.
FDD wykorzystuje koncepcję JEDI (Just Enough Design Initially).
Kroki związane z frameworkiem FDD to:
- Określenie wymagań i opracowanie ogólnego modelu rozwoju.
- Stworzenie zestawu funkcji oprogramowania.
- Planowanie według funkcji.
- Projektowanie według funkcji.
- Budowanie według funkcji.
FDD stosuje około dwutygodniowe iteracje, w których planowanie, projektowanie i tworzenie odbywa się według funkcji. Takie podejście pozwala na dostarczanie produktów bogatych w funkcje, które spełniają wymagania klienta. W FDD dla każdej funkcji oprogramowania tworzony jest oddzielny plan, dlatego wymagana jest rygorystyczna dokumentacja.
Korzyści:
- Łatwość skalowania od małych do dużych zespołów.
- Pomoc w tworzeniu bogatego w funkcje oprogramowania.
- Szybszy rozwój i dostawa.
- Ciągłe iteracje w celu poprawy jakości produktu.
Kiedy stosować FDD: FDD jest odpowiedni dla zespołów o zaawansowanych umiejętnościach planowania i projektowania.
Kryształ
Framework Crystal Agile to lekki model tworzenia oprogramowania, który koncentruje się na ludziach, społeczności, komunikacji, umiejętnościach i talentach. Stawia na interakcje pomiędzy członkami zespołu bardziej niż na procesy i narzędzia, co jest jedną z podstawowych zasad Agile.
Crystal umożliwia zespołom częste dostarczanie oprogramowania, przy większym zaangażowaniu użytkowników i unikaniu silosów. Jest elastyczny, ponieważ uważa każdy projekt za wyjątkowy i pozwala zespołom swobodnie wybierać preferowane procesy i odpowiednio się dostosowywać. Projekty są kategoryzowane na podstawie wielkości zespołu, priorytetów i krytyczności systemu. Kryształ obejmuje:
- Crystal Clear (do 8 członków zespołu).
- Crystal Yellow (10-20 członków zespołu).
- Crystal Red (20-50 członków zespołu).
- Crystal Orange (50-100 członków zespołu).
Każdy model Crystal ma swój własny framework Agile. Unikalną cechą Crystal jest komunikacja pomiędzy każdym członkiem zespołu. Dzięki ciągłej komunikacji i informacjom zwrotnym, wydajność i jakość produktu końcowego są na najwyższym poziomie, co przekłada się na satysfakcję klienta.
Korzyści:
- Lepsza współpraca, przejrzystość i zaufanie w zespole.
- Rozwój umiejętności.
- Szybka dostawa oprogramowania.
- Zmniejszone tarcie.
Kiedy stosować Crystal: Crystal jest najlepszy dla zespołów, które są rozproszone geograficznie i wymagają sprawnej komunikacji.
Metoda dynamicznego rozwoju systemu (DSDM)
DSDM, powstała w latach 90., koncentruje się na szybkim dostarczaniu oprogramowania. Od tego czasu ewoluowała, aby oferować większe zaangażowanie użytkowników, zintegrowane testowanie i lepszą współpracę pomiędzy interesariuszami.
Ten framework Agile skupia się na każdym etapie projektu, od koncepcji po końcową dostawę. Umożliwia wprowadzanie zmian w dowolnym momencie SDLC. Podobnie jak inne frameworki, DSDM wykorzystuje Sprinty i może być stosowany razem z XP i Scrumem.
Korzyści:
- Większa kontrola dzięki wysokiej jakości produkcji.
- Dopasowanie do potrzeb biznesowych.
- Lepsza współpraca dzięki przejrzystym interakcjom.
- Iteracyjny rozwój i szybka dostawa.
Kiedy stosować DSDM: DSDM jest odpowiedni dla organizacji, które poszukują szybkiego dostarczania oprogramowania i możliwości wprowadzania zmian zgodnie z wymaganiami klienta.
Inne frameworki
Oprócz wymienionych frameworków, warto wspomnieć o:
Rapid Application Development (RAD): Powstał w latach 80. i wiele frameworków Agile czerpie z niego inspirację. RAD opiera się na prototypowaniu, a nie na rygorystycznym planowaniu i szybkich iteracjach, zwanych Sprintami.
Adaptive Software Development (ASD): Wykorzystuje elementy RAD i koncentruje się na użytkownikach końcowych oprogramowania. Promuje przejrzystość i komunikację między zespołem programistycznym a klientem. Stosuje adaptacyjne podejście z ciągłym uczeniem się i współpracą.
Disciplined Agile (DA): DA koncentruje się na uczeniu się i ustalaniu priorytetów dla użytkowników. Jest odpowiedni dla większych zespołów i pracy zdalnej.
Scaled Agile Framework (SAFe): SAFe łączy elementy Scrum, XP i Kanban z filozofiami Agile, DevOps i Lean. Tworzy model, który dobrze sprawdza się w dużych zespołach.
Large-Scale Scrum (LeSS): LeSS wykorzystuje podstawy Scrum i jest stosowany w różnych zespołach. Przydaje się w zespołach, które pracują nad tym samym produktem. Jest lżejszą alternatywą dla SAFe.
Lean Software Development (LSD): LSD koncentruje się na zasadach: dostarczaj szybko, eliminuj straty, odraczaj decyzje, ucz się w sposób ciągły, wzmacniaj zespoły, zapewnij przejrzystość i buduj integralność. LSD jest łatwe do skalowania i adaptacji oraz ułatwia współpracę.
Podsumowanie: Jaki framework Agile wybrać?
Po zapoznaniu się z powyższymi frameworkami Agile, wybór odpowiedniego może wydawać się trudny.
Nie istnieje jeden uniwersalny framework, który sprawdzi się w każdej sytuacji. Wybór zależy od wielu czynników, takich jak: wielkość organizacji, dojrzałość Agile, wymagania klientów, dostępne zasoby i portfolio produktów.
Dlatego, aby w pełni wykorzystać zalety Agile, należy wybrać framework dostosowany do konkretnych potrzeb.
Zachęcamy również do zapoznania się z listą najlepszych narzędzi Scrum dla małych i średnich firm.
newsblog.pl