10 powodów, dla których nie powinieneś rootować telefonów z Androidem

Kiedyś, jeśli nie modyfikowałeś systemu Android poprzez rootowanie i nie miałeś na swoim urządzeniu całej gamy aplikacji dostępnych tylko dla zrootowanych smartfonów, nie byłeś uważany za entuzjastę technologii.

Dziś sytuacja uległa diametralnej zmianie i rootowanie urządzeń mobilnych szybko traci na popularności.

Termin „rootowanie”, w kontekście smartfonów z systemem Android, odnosi się do procedury uzyskiwania uprawnień administratora (tzw. roota) w systemie operacyjnym Android. Użytkownicy urządzeń Apple stosują analogiczny termin – „jailbreaking”, który w zasadzie oznacza to samo. Czym więc dokładnie jest uzyskanie uprawnień roota i jakie potencjalne zagrożenia się z tym wiążą? Spróbujmy to rozwikłać.

Co oznacza rootowanie telefonu?

Producenci smartfonów, w trosce o bezpieczeństwo, narzucają pewne ograniczenia dotyczące sposobu korzystania z oprogramowania. W efekcie nie jesteś w stanie pobrać dowolnej aplikacji ani dokonać zmian w aplikacjach systemowych i ustawieniach, które wymagają uprawnień administratora. Jednakże, poprzez rootowanie urządzenia z Androidem, omijasz te ograniczenia, stając się pełnoprawnym administratorem swojego smartfona. Zyskujesz możliwość modyfikowania dowolnych ustawień systemowych i aplikacji, ale czy jest to tak korzystne, jak się wydaje?

Aby zrozumieć, dlaczego warto rozważyć powstrzymanie się od rootowania, najpierw przyjrzymy się jego potencjalnym korzyściom, a następnie zestawimy je z potencjalnymi wadami:

• Zyskujesz swobodę instalowania dowolnych aplikacji na Androida, bez ograniczeń ze strony systemu.
• Masz pełną kontrolę nad personalizacją swojego urządzenia. Możesz na przykład zmienić animację uruchamiania systemu.
• Masz możliwość instalowania nieoficjalnych wersji systemu (custom ROM), często bazujących na najnowszych wydaniach Androida, nawet na starszych modelach telefonów.

Powody, dla których nie warto rootować telefonu z Androidem.

Niewątpliwie, te zalety brzmią zachęcająco, jednak ważne jest, aby przeanalizować, czy gra jest warta świeczki. Co więcej, system Android przeszedł długą ewolucję, a wiele z tych korzyści można osiągnąć bez rootowania. Oto kilka kluczowych argumentów przeciwko modyfikacji systemu.

Utrata gwarancji

Gwarancja na telefon to istotny element, który chroni Cię w przypadku wad produkcyjnych lub innych usterek. Niestety, rootowanie, jako dobrowolne przejęcie kontroli nad wrażliwymi plikami systemowymi, które łatwo uszkodzić, jeśli nie jesteś ostrożny, zazwyczaj skutkuje utratą gwarancji. Producenci urządzeń z reguły nie zalecają rootowania.

Co prawda, niektórzy producenci, jak Google, One Plus czy Poco, pozwalają na odblokowanie bootloadera i rootowanie. Jednak inni, na przykład Xiaomi, Realme i Huawei, nie są zwolennikami tego typu modyfikacji.

Dlatego warto się zastanowić, czy rootowanie jest warte rezygnacji z gwarancji, zwłaszcza w przypadku nowego telefonu. Warto nadmienić, że w niektórych krajach ograniczenie użytkownikom prawa do rootowania jest uznawane za niezgodne z prawem i nieetyczne z handlowego punktu widzenia. Jednak w większości przypadków, rootowanie urządzenia wiąże się z pożegnaniem z ochroną gwarancyjną.

Nieoczekiwane restarty i zawieszenia urządzenia

Po zrootowaniu telefonu, może dochodzić do nagłych restartów, nawet podczas wykonywania najprostszych zadań. Zazwyczaj ma to miejsce, gdy system operacyjny napotyka błędy związane z nadanymi uprawnieniami administratora.

Producenci projektują swoje interfejsy i aplikacje systemowe pod kątem nierootowanych urządzeń, nie biorąc pod uwagę, jak zachowałoby się urządzenie po odblokowaniu bootloadera. Uruchamianie tych samych aplikacji na zrootowanym urządzeniu może prowadzić do błędów, zawieszeń lub nieoczekiwanych restartów, w próbie rozwiązania problemu.

Częstotliwość tych problemów zależy od modelu telefonu, producenta, zastosowanego procesora i metody rootowania. Zazwyczaj, takie błędy mogą zdarzać się sporadycznie, ale nawet te incydentalne problemy mogą znacząco obniżyć komfort użytkowania. Jest to więc istotny argument, by zrezygnować z rootowania.

Ryzyko związane ze złośliwym oprogramowaniem

Android oferuje wiele mechanizmów bezpieczeństwa działających w tle, które zapewniają ogólną ochronę urządzenia. Jako użytkownik nie możesz obejść tych zabezpieczeń, chyba że uzyskasz uprawnienia administratora. Rootowanie zasadniczo otwiera dostęp do tych ustawień, zarówno dla Ciebie, jak i dla instalowanych aplikacji.

Aplikacje, które na nierootowanym urządzeniu nie stanowią zagrożenia, po uzyskaniu uprawnień roota, stają się potencjalnie niebezpieczne. Co więcej, nawet najprostsze aplikacje mogą zacząć działać jako oprogramowanie szpiegujące, gromadząc dane, takie jak hasła, historię wpisywanych znaków, obrazy z kamery, nagrania z mikrofonu, i potencjalnie inne wrażliwe informacje.

Co więcej, nieoficjalne systemy (custom ROMy), które instalujesz na zrootowanym urządzeniu, często nie posiadają tak zaawansowanych zabezpieczeń, jak oprogramowanie od czołowych producentów, takich jak Google czy Samsung. Warto dodać, że złośliwe oprogramowanie potrafi przyciągać kolejne, a każda aplikacja, która szpieguje urządzenie, może pobrać i zainstalować inne, bardziej niebezpieczne formy złośliwego oprogramowania, co jeszcze pogorszy sytuację.

Niektóre z nich mogą szyfrować wszystkie dane na urządzeniu i żądać okupu za ich odszyfrowanie (tzw. ransomware). Zrootowane urządzenia są szczególnie podatne na ten rodzaj ataku, stając się celem dla tego typu złośliwego oprogramowania.

Pętle rozruchowe

Gdy telefon z Androidem nieustannie się restartuje, bez możliwości przejścia do ekranu głównego, najprawdopodobniej masz do czynienia z tzw. pętlą rozruchową. Pętle rozruchowe mogą mieć różne przyczyny, np. błędy w trakcie procesu rootowania, wadliwy niestandardowy system, przerwana instalacja oprogramowania i inne.

Pętle rozruchowe są irytujące, ponieważ zazwyczaj wymagają podłączenia telefonu do komputera, wyczyszczenia danych i ponownej konfiguracji. Co gorsza, pętle rozruchowe zdarzają się relatywnie często, szczególnie w przypadku rootowania. W niektórych przypadkach pętle rozruchowe mogą nawet oznaczać, że urządzenie zostało uszkodzone (tzw. brick) i nie można go już używać, bez zaawansowanych procedur.

Problemy z baterią

Rootowanie może negatywnie wpłynąć na żywotność baterii telefonu, z wielu powodów. Po pierwsze, producenci dodają różne funkcje zarządzania energią, które nieustannie monitorują aplikacje i zamykają te, które zużywają za dużo energii.

Po drugie, aplikacje mogą uzyskiwać dostęp tylko do tych zasobów, do których mają uprawnienia. Na przykład, jeśli aplikacja aparatu nie ma uprawnień do lokalizacji, nie będzie mogła o nie prosić, co pozwala oszczędzać energię. Inteligentne zarządzanie zasobami jest też powodem, dla którego urządzenia bez roota, z oprogramowaniem od producenta, są bardziej wydajne, jeżeli chodzi o zużycie baterii, w porównaniu z zrootowanymi odpowiednikami.

Zobaczmy, co może pójść nie tak w kwestii baterii w przypadku zrootowanych urządzeń:

• Aplikacje mogą mieć dostęp do wszystkich zasobów urządzenia, co może powodować niepotrzebne obciążenie baterii.
• Niestandardowe systemy (custom ROM) często nie mają tak zaawansowanych funkcji zarządzania energią, jak oprogramowanie producenta.
• Oprócz zainstalowanych aplikacji, złośliwe oprogramowanie może również wykorzystywać zasoby urządzenia w swoim interesie, generując dodatkowe obciążenie.

Ryzyko uszkodzenia telefonu

Jednym z najpoważniejszych zagrożeń związanych z rootowaniem jest ryzyko popełnienia błędu, który może uniemożliwić uruchomienie telefonu. Termin „uszkodzenie” (bricking) oznacza, że telefon staje się kosztowną „cegłą” i traci swoje funkcje smartfona.

Innymi słowy, urządzenie przestaje działać i nie jest w stanie nawet uruchomić systemu. Pętla rozruchowa, o której była mowa wcześniej, jest często zwiastunem uszkodzenia telefonu. W niektórych przypadkach urządzenie może w ogóle nie wejść w pętlę rozruchową i po prostu przestać reagować.

Uszkodzenie telefonu (bricking) zdarza się częściej niż można by przypuszczać i jest to ważny powód, aby nie rootować urządzeń. Najnowsze wersje Androida często utrudniają odblokowanie bootloadera, co zwiększa ryzyko uszkodzenia telefonu podczas rootowania.

Jeśli masz telefon z Androidem 8 lub nowszym, jest on bardziej podatny na uszkodzenie niż starsze modele. To kolejny powód, dla którego rootowanie traci na popularności.

Rootowanie jest skomplikowane

Nie istnieje jeden uniwersalny sposób na rootowanie urządzeń z Androidem. Wybór odpowiedniej metody zależy od wielu czynników, takich jak model urządzenia, producent, wersja systemu i inne. Z tego powodu warto zadać sobie pytanie, czy w ogóle warto podejmować ryzyko rootowania?

Jeśli nie masz pewności, jaka metoda będzie odpowiednia, lepiej jest zrezygnować z rootowania, ponieważ nieprawidłowe przeprowadzenie procesu może mieć poważne konsekwencje. Możesz utknąć w pętli rozruchowej, a nawet uszkodzić telefon, tracąc wszystkie dane.

Ponadto producenci zdają sobie sprawę z problemów związanych z rootowaniem i utrudniają odblokowanie bootloadera. Trudniejszy proces rootowania nie jest jednak złą rzeczą, ponieważ zniechęca wielu użytkowników i zapobiega uszkodzeniom telefonów.

Wiele aplikacji nie działa na zrootowanych urządzeniach

Ze względu na zagrożenia bezpieczeństwa, wiele aplikacji odmawia działania na zrootowanych urządzeniach. Dotyczy to głównie aplikacji przetwarzających wrażliwe dane, na przykład bankowych lub płatniczych.

Wraz z rosnącą popularnością płatności cyfrowych, trudno sobie wyobrazić funkcjonowanie bez szybkiej metody płatności w telefonie. Rootowanie może utrudnić korzystanie z ulubionych platform płatniczych lub aplikacji finansowych, co obniży komfort użytkowania.

Warto też zadać sobie pytanie, czy skoro aplikacje działające na poufnych danych nie ufają zrootowanemu urządzeniu, to czy Ty powinieneś mu ufać i używać na co dzień?

Problemy z aktualizacjami

Rootowanie wiąże się z wieloma kompromisami, a jednym z nich jest brak oficjalnych aktualizacji. Twój smartfon otrzymuje dwa typy aktualizacji: poprawki bezpieczeństwa i aktualizacje systemu Android. Poprawki bezpieczeństwa zwiększają odporność na złośliwe oprogramowanie.

Aktualizacje Androida wprowadzają nowe funkcje, ulepszenia aparatu i oprogramowania. Producenci wliczają koszt przyszłych aktualizacji w cenę smartfona. Kupując smartfon, płacisz za przyszłe aktualizacje, a rootowanie odbiera Ci to, za co już zapłaciłeś.

Brak aktualizacji to poważny problem, ponieważ brak najnowszych łatek bezpieczeństwa i uprawnienia roota to przepis na katastrofę. Takie urządzenia są podatne na ataki złośliwego oprogramowania i włamania. Utrata najnowszych funkcji to również ważny argument przeciwko rootowaniu.

Utrata istotnych aplikacji i funkcji

Większość użytkowników instaluje nieoficjalne systemy (custom ROM) na swoich zrootowanych urządzeniach, a nieprawidłowo zbudowane systemy mogą wyrządzić więcej szkody niż pożytku. Niektóre z nich mogą skutkować utratą numeru IMEI, niezbędnego do identyfikacji urządzenia w sieci. Utrata numeru IMEI może uniemożliwić wykonywanie połączeń telefonicznych lub korzystanie z internetu.

Ponadto większość custom ROM-ów nie zawiera pakietu aplikacji Google, a ich instalacja może sprawić wiele problemów, jeśli nie jesteś ostrożny. Jeśli chcesz uniknąć tych kłopotów, lepiej jest nie rootować telefonu.

Podsumowanie

Rootowanie telefonu z Androidem miało w przeszłości wiele zalet, ale dziś nie jest to już tak korzystne rozwiązanie. Artykuł wymienia wiele istotnych powodów, dla których warto unikać rootowania: ryzyko złośliwego oprogramowania, brak aktualizacji, możliwość uszkodzenia telefonu i inne.

Zasadniczo, nie powinieneś rootować telefonu, chyba że masz zaawansowaną wiedzę techniczną i potrafisz samodzielnie poradzić sobie z takimi problemami jak pętle rozruchowe i inne podobne scenariusze. Unikaj rootowania, jeśli przechowujesz na telefonie poufne dane.

Możesz teraz zapoznać się z listą najlepszych aplikacji zabezpieczających na telefony z Androidem.