Zawsze zastanawia mnie, dlaczego w dyskusjach o ograniczonej przestrzeni dyskowej natychmiast pojawiają się sugestie usuwania dużych lub nieużywanych plików, aby odzyskać wolne miejsce. Oczywiście, usuwanie danych zwalnia miejsce, ale czy naprawdę musimy pozbywać się naszych osobistych plików? Skoro są na naszym komputerze, to znaczy, że z jakiegoś powodu są nam potrzebne, nawet jeśli nie korzystamy z nich na co dzień.
Na moim służbowym laptopie często brakuje miejsca, ponieważ ma tylko 128 GB dysk SSD. Nie mogę usuwać z niego żadnych danych, gdyż wszystkie są mi niezbędne do pracy. Dlatego skonfigurowałem system Windows i moje pliki tak, aby zajmowały jak najmniej miejsca. Regularnie też pozbywam się zbędnych plików systemowych i aplikacji.
Prawda jest taka, że można odzyskać sporo miejsca, nie usuwając przy tym ani jednego osobistego pliku czy aplikacji. W tym tekście przedstawię kilka sposobów na zwolnienie przestrzeni dyskowej w systemie Windows 11.
Uwaga: Jako przykład użyję 128 GB dysku SSD, który jest zapełniony danymi w ponad 80%. Zresetowałem wszystkie optymalizacje, abyście mogli zobaczyć, ile miejsca można zaoszczędzić dzięki każdej z tych metod. W zależności od wielkości dysku i ilości danych wyniki mogą się różnić.
Kompresja danych
System Windows ma wbudowaną funkcję kompresji, która w czasie rzeczywistym kompresuje i dekompresuje dane. Pozwala to oszczędzić miejsce bez odczuwalnego wpływu na wydajność. Po włączeniu tej funkcji system wyszukuje powtarzające się i niepotrzebne sekwencje w danych, aby je usunąć lub pogrupować. Dzięki temu zmniejsza się ilość miejsca zajmowanego na dysku.
Możemy skompresować pojedynczy plik, cały folder, a nawet cały dysk. Chociaż nie ma ograniczeń co do tego, jakie dane można kompresować, lepiej nie kompresować plików systemowych. Mogłoby to spowodować błędy i problemy z działaniem systemu. System Windows ma specjalną funkcję do kompresji plików systemowych, o której wspomnę później.
Aby skompresować plik, folder lub dysk, kliknij go prawym przyciskiem myszy i z menu wybierz „Właściwości”. W zakładce „Ogólne” kliknij przycisk „Zaawansowane”.
Następnie zaznacz pole obok opcji „Kompresuj zawartość, aby zaoszczędzić miejsce na dysku” i kliknij „OK”.
Teraz kliknij „Zastosuj” i potwierdź zmiany, wybierając opcję „Zastosuj zmiany do tego folderu, podfolderów i plików”.
Kompresja danych może zająć trochę czasu, w zależności od ich ilości. Po zakończeniu procesu powinna zmniejszyć się wartość „Rozmiar na dysku”.
Dla przykładu skompresowałem cały dysk E, który łącznie zajmował 54,3 GB, z czego 16,3 GB było wolne. Po około 20 minutach kompresji miałem 21 GB wolnego miejsca.
Nie zauważyłem również żadnego spadku wydajności. Co ciekawe, miałem na tym dysku grę, która nie działa nawet na dysku twardym, ponieważ wymaga ciągłej wymiany danych między pamięcią i RAM.
Gra działała płynnie, bez żadnych opóźnień, nawet podczas ekranów ładowania. Jeśli jednak masz dysk twardy, możesz zauważyć większy wpływ na wydajność, ponieważ jest on znacznie wolniejszy.
Jeśli pojawią się problemy, można cofnąć wprowadzone zmiany, a dane zostaną zdekompresowane. Ten proces również zajmie trochę czasu.
Włączenie kompaktowego systemu operacyjnego Windows
Kompaktowy system operacyjny to funkcja dostępna w systemach Windows 10 i 11. Zmniejsza rozmiar systemu operacyjnego na dysku, kompresując dane na różnych poziomach dostępu. Zapewnia to mniejszy rozmiar systemu bez znaczącego wpływu na wydajność. Funkcja ta automatycznie zarządza również nowymi aktualizacjami i plikami dodawanymi do systemu, aby system operacyjny był zawsze zoptymalizowany.
Aby włączyć tę funkcję, w wyszukiwarce Windows wpisz „CMD”, a następnie kliknij prawym przyciskiem myszy „Wiersz polecenia” i wybierz „Uruchom jako administrator”. W ten sposób otworzysz wiersz polecenia z uprawnieniami administratora, które są wymagane dla kolejnego polecenia.
W oknie wiersza polecenia wpisz poniższe polecenie i naciśnij Enter:
compact.exe /CompactOS:always
Proces może zająć trochę czasu (u mnie około 30 minut). Po jego zakończeniu zobaczysz dokładną informację, ile danych zostało skompresowanych.
Przed włączeniem Compact OS miałem 7,54 GB wolnego miejsca na dysku systemowym. Po kompresji było to już 10,7 GB. Co ciekawe, aby zobaczyć uwolnione miejsce, musiałem ponownie uruchomić komputer.
Aby cofnąć zmiany, ponownie wykonaj powyższy proces, ale zamiast wcześniejszego polecenia wpisz:
compact.exe /CompactOS:never
Usuwanie danych pozostałych po aktualizacjach
Gdy system Windows wymaga aktualizacji, pobiera plik wykonywalny. Po zakończeniu aktualizacji system nie usuwa tego pliku. Robi to na wypadek, gdyby trzeba było cofnąć zmiany.
Dotyczy to również aktualizacji systemu Windows do nowszych wersji, na przykład z Windows 10 do Windows 11. Na komputerze zostaje zapisana kopia poprzedniego systemu, aby można było go przywrócić.
Jeśli jesteś zadowolony z obecnej wersji systemu i aktualizacji, możesz usunąć poprzednie dane, aby odzyskać dużo miejsca. Oto jak to zrobić:
W wyszukiwarce Windows wpisz „Oczyszczanie dysku” i otwórz aplikację. Wybierz dysk systemowy (zwykle C) i kliknij przycisk „Oczyść pliki systemowe”.
Teraz zaznacz pole wyboru obok opcji „Oczyszczanie usługi Windows Update”, a także „Poprzednie instalacje systemu Windows” (jeśli aktualizowałeś system z wcześniejszej wersji). Następnie kliknij „OK”. Te dane zostaną usunięte.
W moim przypadku dane oczyszczania usługi Windows Update zajmowały 5,63 GB. Nie miałem danych „Poprzednie instalacje systemu Windows”, ponieważ usunąłem je po aktualizacji do Windows 11. Ale z tego co pamiętam, zajmowały około 12 GB. U Ciebie powinno być podobnie.
Tego procesu nie można cofnąć. System Windows będzie musiał ponownie pobrać aktualizacje, jeśli będziesz chciał je przywrócić.
Używanie aplikacji do czyszczenia niepotrzebnych plików
Podczas korzystania z komputera, system Windows, aplikacje i przeglądarka generują dane tymczasowe. Ułatwiają one szybsze działanie przy kolejnym dostępie. Te dane mogą jednak zająć dużo miejsca – nawet kilka GB. Regularne czyszczenie tych danych jest dobrym nawykiem, zarówno w celu oczyszczenia komputera, jak i zwiększenia wydajności.
CCleaner to świetna aplikacja do optymalizacji komputera. Może ona znaleźć i usunąć wszystkie niepotrzebne dane na komputerze. Podczas usuwania danych mamy do wyboru wiele opcji, ale zalecam korzystanie z domyślnych ustawień. Niektóre z opcji mogą bowiem negatywnie wpłynąć na komfort korzystania z komputera.
Najpierw użyj przycisku „Analiza”, aby zobaczyć wszystkie dane wybrane do usunięcia. Możesz kliknąć prawym przyciskiem myszy i wybrać „Dodaj do listy wyjątków” dla tych danych, których nie chcesz usuwać. Następnie kliknij „Uruchom czyszczenie”, aby usunąć wybrane dane.
Obecnie mam do usunięcia 2,99 GB niepotrzebnych danych. Przeciętnie, co kilka tygodni mam do usunięcia 1,5–4 GB danych.
Zarządzanie magazynem punktów przywracania
Domyślnie system Windows przeznacza 3% całkowitej przestrzeni dyskowej na punkty przywracania systemu. System Windows tworzy punkty przywracania do momentu zapełnienia tego miejsca. Następnie usuwa najstarsze punkty przywracania, aby zrobić miejsce na nowe. Dzięki temu w razie problemu można łatwo przywrócić komputer do poprzedniego stanu.
Jednak te 3% nie jest koniecznością. Możesz zmniejszyć tę wartość i nadal mieć wystarczającą ilość punktów przywracania, gdyby pojawił się problem. Oto jak to zrobić:
Naciśnij klawisze Windows + R, aby otworzyć okno „Uruchom”. Wpisz „sysdm.cpl”, aby otworzyć „Właściwości systemu”. Przejdź do zakładki „Ochrona systemu” i kliknij „Konfiguruj”, gdy zaznaczony jest jeden z dysków.
Zmniejsz wartość „Maksymalne użycie” do 2%, a nawet 1%. Powinno to znacznie zmniejszyć miejsce zajmowane przez punkty przywracania. Powtórz ten proces dla wszystkich dysków, aby zwolnić miejsce na każdym z nich.
Osobiście ustawiłem tę wartość na 1%. Na dysku C zajętość spadła z 1,71 GB do 582 MB, a na dysku E z 1,39 GB do 556 MB. Powinno to wystarczyć na przechowywanie 2-3 średniej wielkości punktów przywracania na wypadek problemów.
Zarządzanie plikiem stronicowania
Plik stronicowania to pamięć wirtualna, której system Windows używa do przechowywania procesów o niższym priorytecie. Dane te trafiają na dysk, aby zwolnić pamięć RAM. Jest to świetny sposób na zapewnienie stabilności systemu, ale zajmuje też dużo miejsca.
Plik stronicowania jest domyślnie zarządzany przez system Windows. Zazwyczaj jego rozmiar jest 1,5 raza większy od wielkości pamięci RAM. Czyli, jeśli masz 16 GB pamięci RAM, plik stronicowania może mieć 24 GB.
System Windows dynamicznie zarządza plikiem stronicowania, więc może on znacznie zmniejszyć jego rozmiar. Dzieje się tak, gdy zauważy, że masz mało miejsca na dysku, a Twój sposób korzystania z komputera nie wymaga dużej pamięci wirtualnej.
Niezależnie od rozmiaru, plik stronicowania zawsze będzie zajmował kilka GB. Zarządzanie nim może pomóc Ci odzyskać trochę miejsca. Możesz ręcznie zmniejszyć jego rozmiar, przenieść go na inny dysk lub nawet wyłączyć, jeśli masz wystarczającą ilość pamięci RAM.
Aby zarządzać plikiem stronicowania, otwórz okno „Uruchom” (Windows + R). Wpisz „SystemPropertiesPerformance.exe”, aby otworzyć „Opcje wydajności”. Przejdź do zakładki „Zaawansowane” i w sekcji „Pamięć wirtualna” kliknij przycisk „Zmień”.
Odznacz opcję „Automatycznie zarządzaj rozmiarem pliku stronicowania dla wszystkich dysków”. Dzięki temu możesz ręcznie wprowadzić zmiany:
Ustawienie niestandardowego rozmiaru
Możesz ustawić niestandardowy rozmiar, dzięki czemu plik będzie zajmował mało miejsca na dysku. Będzie on zajmował więcej miejsca tylko wtedy, gdy będzie to konieczne. Wystarczy wybrać opcję „Rozmiar niestandardowy” i ustawić „Rozmiar początkowy” i „Rozmiar maksymalny”.
Rozmiar początkowy to rozmiar pliku stronicowania podczas normalnego użytkowania. Rozmiar maksymalny to rozmiar, do którego system Windows może zwiększyć plik w razie potrzeby. Po wprowadzeniu zmian musisz kliknąć przycisk „Ustaw”.
W moim przypadku 400 MB jako rozmiar minimalny i 3 GB jako maksymalny sprawdza się bardzo dobrze. Nie mam dużego obciążenia, więc 8 GB pamięci RAM w zupełności wystarcza. Jeśli jednak masz większe obciążenie pracą, możesz ustawić wyższą wartość maksymalną. Chodzi o to, aby ustawić mniejszy rozmiar początkowy, aby w normalnych warunkach zaoszczędzić miejsce.
Przeniesienie pliku stronicowania na inny dysk
Plik stronicowania zazwyczaj znajduje się na dysku systemowym. Jeśli masz na nim mało miejsca i chcesz przenieść plik stronicowania na inny dysk, możesz to zrobić. Najpierw wybierz dysk, na którym znajduje się plik stronicowania. Następnie wybierz „Bez pliku stronicowania” i kliknij „Ustaw”.
Następnie wybierz dysk, na którym chcesz umieścić plik stronicowania i zaznacz „Rozmiar zarządzany przez system” lub „Rozmiar niestandardowy”, w zależności od potrzeb.
Wyłączenie pliku stronicowania
Nie polecam wyłączania pliku stronicowania, ponieważ znacznie ułatwia on pracę z pamięcią RAM. Dzięki niemu komputer nie ulega awariom podczas dużego obciążenia. Jeśli jednak masz wystarczającą ilość pamięci RAM, możesz spróbować go wyłączyć, aby odzyskać trochę miejsca.
Tak jak wcześniej, wybierz dysk, na którym znajduje się plik stronicowania. Następnie wybierz opcję „Bez pliku stronicowania” i kliknij „Ustaw”.
W moim przypadku system Windows zaleca rozmiar pliku stronicowania 1914 MB i zazwyczaj na takiej wartości pozostaje. Zdarza się jednak, że rozmiar się zmienia w zależności od mojej aktywności, np. 1280 MB podczas wykonywania poniższego zrzutu ekranu.
Wyłączenie funkcji hibernacji
Wiele osób, jeśli nie większość, nie korzysta z funkcji hibernacji. Funkcja uśpienia dobrze sprawdza się, gdy na krótko odchodzimy od komputera. Gdy kończymy pracę, zazwyczaj wyłączamy komputer.
Jeśli również nie korzystasz z hibernacji, możesz ją wyłączyć i usunąć plik „hiberfil.sys”, aby odzyskać dużo miejsca.
„Hiberfil.sys” to plik, który służy do przechowywania danych hibernacji. Zazwyczaj zajmuje 75% rozmiaru całkowitej pamięci RAM, przy sprzyjających warunkach. Pozbywając się go, można odzyskać całą tę przestrzeń. Oto jak to zrobić:
Otwórz okno wiersza polecenia z uprawnieniami administratora (jak wcześniej). Wpisz poniższe polecenie:
powercfg.exe -h wyłączone
W ten sposób wyłączysz opcję hibernacji. Teraz przejdź do dysku systemowego w Eksploratorze Windows. Kliknij menu z trzema kropkami u góry i wybierz „Opcje”.
Następnie przejdź do zakładki „Widok” i odznacz pole wyboru obok opcji „Ukryj chronione pliki systemu operacyjnego”.
Teraz wystarczy znaleźć plik „hiberfil.sys” na dysku systemowym i usunąć go jak zwykły plik. Aby go usunąć, musisz mieć uprawnienia administratora. Możesz też skorzystać z aplikacji do odblokowywania plików.
Mój plik „hiberfil.sys” ma rozmiar 3,18 GB. Myślę, że jest mały ze względu na ograniczoną ilość pamięci RAM.
Jeśli zechcesz ponownie włączyć funkcję hibernacji, otwórz wiersz polecenia z uprawnieniami administratora i uruchom poniższe polecenia jedno po drugim.
powercfg /hibernacja włącz
powercfg /h /type pełny
Pierwsze polecenie włączy tryb hibernacji, a drugie utworzy nowy plik „hiberfil.sys”.
Ile miejsca udało się odzyskać?
Chwila obliczeń… Jeśli połączymy zyski z powyższych metod, to w sumie odzyskałem 23,12 GB. Zyskałem to miejsce bez usuwania osobistych plików. Komputer ma tylko 128 GB dysk SSD i 8 GB pamięci RAM, więc wyniki są bardzo zadowalające.
Metody, o których wspomniałem, skalują się wraz z wielkością dysku i pamięcią RAM. Dlatego, jeśli masz więcej pamięci i RAM-u, zobaczysz znacznie lepsze wyniki. Co więcej, jeśli od dawna nie optymalizowałeś komputera, zyskasz dużo więcej miejsca, usuwając dane po aktualizacji systemu Windows i niepotrzebne pliki.
Dodatkowe wskazówki
Oto kilka dodatkowych wskazówek, które pomogą Ci lepiej zarządzać miejscem na komputerze z systemem Windows:
- Włącz funkcję „Czujnik pamięci”, przechodząc do „Ustawienia” > „System” > „Pamięć”. Spowoduje to automatyczne usuwanie niepotrzebnych danych w określonych odstępach czasu lub gdy zacznie brakować miejsca.
- Przenieś pliki multimedialne, takie jak zdjęcia i filmy, na zewnętrzny nośnik pamięci lub do chmury.
- Użyj aplikacji deinstalacyjnej innej firmy, takiej jak IObit Uninstaller. Usuwa ona również pozostałe dane po odinstalowanych aplikacjach.
- Większość gier online po każdej aktualizacji pozostawia dane. Zwykle można je znaleźć w folderze z danymi gry lub patchami. Musisz poszukać w Internecie informacji o tym, czy twoje gry zostawiają pliki po aktualizacji.
- Większość danych w folderze „Pobrane” jest niepotrzebna, bo zazwyczaj są to instalatory lub archiwa zip. Przejrzyj go, aby usunąć niepotrzebne pliki.
- Jeśli możesz sobie pozwolić na usunięcie osobistych danych, WinDirStat może pomóc Ci znaleźć duże pliki.
- I oczywiście, nie zapomnij opróżnić Kosza, gdy zacznie brakować miejsca.
Podsumowanie 💭
Mam kilka aplikacji, których używam tylko wtedy, gdy piszę o nich artykuły, np. Google Chrome. Oczywiście, mogę je usuwać, ale ponowne instalowanie co kilka miesięcy jest trochę uciążliwe. Powyższe metody sprawiają, że mam wystarczająco dużo miejsca, aby móc pracować bez żadnych problemów.
Jeśli po zastosowaniu tych metod nadal brakuje Ci miejsca, najlepszym rozwiązaniem będzie zakup większego dysku.
newsblog.pl