Jak bardzo powinieneś się martwić?

Wyświetlacze OLED zachwycają swoim wyglądem, lecz ich cena może być nieco zniechęcająca. Warto jednak zwrócić uwagę na problem „wypalenia” lub trwałego zatrzymywania obrazu, który może się pojawić w tych panelach. Jak często ten problem występuje i czy rzeczywiście warto się nim martwić?

Czym jest wypalenie OLED?

OLED, czyli Organic Light Emitting Diode, to technologia, w której materiały organiczne stosowane do produkcji tych wyświetlaczy ulegają degradacji z upływem czasu. Wyświetlacze OLED są samoemisyjne, co oznacza, że każdy piksel emituje światło samodzielnie, eliminując potrzebę podświetlenia. Niestety, w miarę użytkowania, piksele te stopniowo tracą swoją intensywność.

Wypalenie OLED, znane również jako trwałe zatrzymywanie obrazu, jest efektem nierównomiernej degradacji pikseli. Problem ten nie dotyczy wyłącznie technologii OLED – inne typy wyświetlaczy, takie jak CRT, LCD czy plazma, także mogą być na niego narażone.

Do wypalenia dochodzi, gdy pewne piksele degradują się szybciej niż ich sąsiedzi, co prowadzi do widocznych różnic w jasności. Statyczne obrazy, takie jak logo w rogu ekranu podczas oglądania niektórych kanałów telewizyjnych, informacje z banerów czy wyniki sportowe, mogą przyczynić się do tego problemu.

Warto jednak zauważyć, że kilka godzin oglądania sportu w niedzielę nie spowoduje natychmiastowego wypalenia. Jednak, jeśli często oglądasz ten sam kanał przez dłuższy czas, problem może się pojawić.

Wszystko, co pozostawia na ekranie statyczne elementy przez dłuższy czas, może być potencjalnie szkodliwe. Na przykład, HUD w grach wideo, pasek zadań systemu Windows czy tablice informacyjne na lotniskach mogą prowadzić do tego zjawiska.

Zmiana nawyków oglądania

Jeśli obawiasz się o wypalenie, możesz rozważyć unikanie zakupu wyświetlacza OLED. Jednak jeśli nie możesz się oprzeć tej technologii, istnieje kilka kroków, które możesz podjąć, aby zminimalizować ryzyko.

Przede wszystkim warto zmienić swoje nawyki oglądania. Umożliwi to równomierniejsze zużycie pikseli, co z kolei zminimalizuje ryzyko przeciążenia konkretnego obszaru ekranu. Oczywiście, ta technologia może nie być odpowiednia dla wszystkich użytkowników.

Na przykład, jeśli zamierzasz zostawić telewizor na stałe na jednym kanale informacyjnym, OLED może nie być najlepszym wyborem. To samo dotyczy sytuacji, gdy używasz go jako monitora komputerowego z wyświetlonymi statycznymi ikonami przez dłuższy czas. Jeśli codziennie grasz w tę samą grę, również lepiej rozważyć inny typ wyświetlacza.

W przeciwnym razie, jeśli oglądasz różnorodne programy telewizyjne lub grasz w różne gry, OLED sprawdzi się znakomicie. Podobnie, jeśli nie zostawiasz statycznych obrazów na monitorze komputera przez dłuższy czas, technologia ta będzie odpowiednia.

Dla niektórych osób konieczność „opieki” nad telewizorem, aby uniknąć wypalenia, może wydawać się niewygodna. Do tego dochodzi wyższa cena OLED w porównaniu do tradycyjnych paneli LCD.

Jednak dla wielu użytkowników niewiarygodna czerń i (teoretycznie) nieskończony współczynnik kontrastu sprawiają, że warto poświęcić trochę więcej czasu na dbanie o urządzenie.

Warto również wziąć pod uwagę inne czynniki, które mogą wpłynąć na decyzję o zakupie telewizora OLED lub tradycyjnego modelu LED. Na przykład, panele OLED nie osiągają tak wysokiej jasności jak najlepsze modele LED. Niemniej jednak, dzięki „idealnej” czerni, nie zawsze jest to konieczne.

Nawet jeśli często oglądasz te same treści, nie ma pewności, że napotkasz problem z trwałym zatrzymywaniem obrazu. Nawet jeśli piksele zużywają się nierównomiernie, może to być niezauważalne podczas standardowego użytkowania.

Testy wzorcowe i jednolite kolory mogą być pomocne w identyfikacji wypalenia OLED, ale nie są one reprezentatywne dla codziennych sytuacji.

Nowoczesne diody OLED są mniej podatne na wypalenie

LG Display jest jedynym producentem paneli OLED. Telewizory marki Sony czy Panasonic korzystają z paneli produkowanych przez LG. Z biegiem lat firma ta wprowadziła wiele ulepszeń w procesie produkcji, co pozwoliło na wytwarzanie bardziej wytrzymałych ekranów w niższych cenach.

Pierwotne wyświetlacze OLED używały osobnych kolorowych pikseli. Szybko zauważono, że różne subpiksele starzeją się w odmiennym tempie, zwłaszcza niebieskie i czerwone. Dlatego LG Display postanowiło zastosować białe diody LED, które starzeją się równomiernie. Kolorowe filtry są następnie używane do stworzenia czterech subpikseli: czerwonego, zielonego, niebieskiego i białego.

Oprócz tego istnieją także rozwiązania oparte na oprogramowaniu, które są zależne od producenta telewizora. LG w swoich modelach ogranicza jasność w obszarach ekranu, gdzie statyczne piksele są wyświetlane, na przykład podczas gier wideo, gdzie pojawia się HUD lub logo.

Innym podejściem jest przesunięcie pikseli, które delikatnie zmienia obraz, aby zredukować obciążenie statycznych elementów i uniknąć ich nadmiernej eksploatacji. Istnieją również procedury „odświeżania pikseli”, które uruchamiają się co kilka tysięcy godzin, mierząc napięcie każdego piksela i próbując zrekompensować obszary, które były mniej używane. Telewizor zwiększa wtedy ogólną jasność, aby to zrekompensować.

Każdy producent korzystający z paneli OLED stosuje swoje metody, chociaż w większości są to podobne techniki, różniące się jedynie nazwami marketingowymi.

W 2013 roku LG Electronics twierdził, że oczekiwana żywotność wyświetlacza OLED wynosi 36 000 godzin. W 2016 roku ta liczba wzrosła do 100 000 godzin, co odpowiada 30 latom oglądania telewizji przy pięciu godzinach dziennie. W porównaniu do tego, panele LCD z podświetleniem LED mają żywotność od sześciu do dziesięciu lat, jak wskazuje jedno z badań przeprowadzone w tej dziedzinie.

Testy wypalenia przedstawiają rzeczywiste wyniki

W styczniu 2018 roku RTINGS rozpoczął przeprowadzanie testów wypalenia w rzeczywistych warunkach na sześciu wyświetlaczach LG C7. Wykorzystano różnorodne treści, aby symulować lata użytkowania w krótkim czasie, pozostawiając telewizory włączone przez 20 godzin dziennie bez zmiany treści.

Wyniki ich testów po roku można zobaczyć w załączonym filmie. Telewizory były używane przez około 9 000 godzin, co odpowiada około pięciu latom użytkowania przy pięciu godzinach dziennie. Niektóre zestawy wideo, jak ten z kanałem CNN, wykazały znaczące wypalenie.

Inne, takie jak te z Call of Duty: WWII, nie miały żadnych oznak wypalenia, nawet przy użyciu wzorców testowych. RTINGS zauważył, że wyniki niekoniecznie odzwierciedlają rzeczywiste użytkowanie, ponieważ nie jest to sposób, w jaki ludzie zazwyczaj korzystają z telewizorów.

Jednak w sytuacjach, w których telewizory byłyby używane w taki sposób, testy potwierdziły, że OLED nie jest najlepszym wyborem:

„Telewizory działają już od ponad 9 000 godzin (około 5 lat przy 5 godzinach dziennie). Problemy z jednolitością zaczęły się pojawiać w telewizorach wyświetlających piłkę nożną i FIFA 18 i zaczynają być widoczne w telewizorze z NBC na żywo. Nasze stanowisko pozostaje takie samo: nie spodziewamy się, że większość ludzi, którzy oglądają zróżnicowane treści bez statycznych obszarów, doświadczy problemów z wypalaniem na telewizorze OLED.”

Na swoim kanale YouTube HDTVTest Vincent Teoh przeprowadził własny test na wyświetlaczu LG E8 (zobacz film poniżej). Test był intensywny, ponieważ telewizor był włączony przez 20 godzin dziennie, ale też dość reprezentatywny dla standardowego użytkowania.

Teoh oglądał różne kanały telewizyjne w czterogodzinnych blokach przez sześć miesięcy.

Wyświetlacz nie wykazał żadnych oznak trwałej retencji obrazu po prawie 4000 godzin użytkowania. Choć nie należy wyciągać zbyt wielu wniosków z pojedynczego testu, ten sposób użytkowania jest znacznie bardziej odzwierciedlający typowe zachowanie większości ludzi podczas korzystania z telewizora.

Dlaczego warto rozważyć OLED?

Jeśli mówimy o technologii wyświetlania, OLED prezentuje się niezwykle atrakcyjnie. Wielu recenzentów wskazuje, że najnowsza generacja wyświetlaczy OLED od LG to jedne z najlepszych telewizorów dostępnych na rynku pod względem ogólnej jakości obrazu. Dzięki samodzielnemu świeceniu, diody OLED potrafią osiągnąć znakomite poziomy czerni, co sprawia, że obraz jest niesamowicie wyrazisty.

Chociaż telewizory LED z podświetleniem i pełnym lokalnym przyciemnianiem zyskały na jakości w ostatnich latach, często korzystają z dużych „stref ściemniania”, co może prowadzić do efektu halo w scenach o dużym kontraście. Mini-LED zbliża się do jakości OLED, zwiększając liczbę stref ściemniania, ale do prawdziwej konkurencji z OLED potrzebna jest nowa technologia, taka jak MicroLED.

Ze względu na wysoką cenę, wyświetlacze OLED dostępne są głównie w flagowych modelach. Wybierając OLED, można spodziewać się nie tylko doskonałej jakości obrazu, ale także zaawansowanego procesora obrazu, częstotliwości odświeżania 120 Hz dla lepszej obsługi ruchu oraz złącza HDMI 2.1, co czyni je idealnym rozwiązaniem dla graczy. Oczekiwania dotyczące wydajności HDR są również wysokie, nawet jeśli jasność nie sięga poziomów przekraczających 1000 nitów, jak w przypadku najlepszych wyświetlaczy LCD.

Jednak nie każdy będzie zadowolony z technologii OLED. Oprócz problemów związanych z ceną i wypaleniem, nie są one tak jasne jak ich odpowiedniki LED. W przypadku bardzo jasnych pomieszczeń, lepszym wyborem mogą być jaśniejsze modele LED. Natomiast w ciemnym pokoju, dla uzyskania kinowego doświadczenia, OLED pozostaje bezkonkurencyjny.

Problemy z wypaleniem nie zniknęły całkowicie, jednak dzięki postępom w produkcji oraz technikom kompensacyjnym, nie są już tak poważne jak kiedyś. Jeśli planujesz zakup nowego telewizora w 2020 roku, zwłaszcza do gier na nowej generacji konsol, OLED może być najlepszym wyborem.