Ataki Smishing a ataki phishingowe: jakie są różnice?

Smishing oraz phishing stanowią formy socjotechniki, których celem jest wyłudzenie od użytkowników prywatnych danych.

Phishing opiera się na rozsyłaniu wiadomości mailowych zawierających niebezpieczne odnośniki lub załączniki. Smishing natomiast, będący połączeniem SMS-ów i phishingu, polega na przesyłaniu wiadomości tekstowych z linkami prowadzącymi do szkodliwych stron lub numerami telefonów, na które ofiara ma kliknąć lub zadzwonić.

Zarówno w atakach smishingowych, jak i phishingowych, przestępcy często wywierają presję na swoje ofiary, grożąc im konsekwencjami, jeśli nie zareagują natychmiast. Ofiary, ulegając takim manipulacjom, mogą ujawnić swoje poufne informacje, jak hasła czy dane do kont bankowych.

Ataki phishingowe – Kradzież danych, zdjęcie Pixabay

Zanim przejdziemy do analizy podobieństw i różnic między smishingiem a phishingiem, warto wyjaśnić, czym dokładnie są te pojęcia.

Czym jest Smishing?

Smishing to rodzaj ataku, w którym cyberprzestępcy rozsyłają wiadomości tekstowe do użytkowników telefonów komórkowych, zawierające szkodliwe linki lub fałszywe numery telefonów. Wykorzystują manipulacyjne techniki, używając języka wywołującego poczucie pilności, aby skłonić użytkownika do podjęcia działania.

Atakujący może powoływać się na nagłą potrzebę uregulowania płatności za przesyłkę, potwierdzenia transakcji finansowej lub uiszczenia zaległej faktury, aby wzbudzić natychmiastową reakcję.

Czym jest phishing?

Phishing to technika polegająca na przesyłaniu fałszywych wiadomości email, które zawierają złośliwe linki lub załączniki. Te elementy kierują użytkownika na serwer kontrolowany przez przestępcę lub instalują oprogramowanie szpiegujące, które może wykraść poufne dane.

W przypadku phishingu, strona internetowa, na którą trafia ofiara, może łudząco przypominać prawdziwą stronę, jednak będzie posiadała błędnie wpisaną nazwę domeny. Na takiej stronie może znajdować się pole logowania, które służy do przechwycenia nazwy użytkownika i hasła wprowadzanych przez ofiarę, przekonanej, że loguje się na bezpiecznej stronie.

Podobieństwa między atakami Smishing a Phishing

Zarówno smishing, jak i phishing posługują się technikami socjotechniki, aby skłonić niczego nieświadomych użytkowników do ujawnienia wrażliwych danych. Oba rodzaje ataków mają wspólne cechy:

  • Stosowanie perswazyjnego języka, aby ostrzec ofiary o rzekomych zagrożeniach, jeśli nie zareagują niezwłocznie. Na przykład, groźby zablokowania konta bankowego, odcięcia dostępu do prądu, internetu lub innych usług, mają na celu zmuszenie ofiary do kliknięcia w podany link.
  • Zawieranie szkodliwych linków kontrolowanych przez przestępców, które umożliwiają kradzież danych logowania, instalację złośliwego oprogramowania, wirusów lub przełamanie zabezpieczeń urządzenia.

Smishing i ataki phishingowe – zdjęcie Pixabay

  • Wykorzystywanie poczucia pilności: W obu przypadkach ataki stwarzają presję czasu i mogą zawierać groźby, aby skłonić ofiarę do natychmiastowego działania.
  • Stosowanie oszustwa: Oba ataki bazują na socjotechnice, manipulując ofiarami. Przestępcy często podszywają się pod znane marki, takie jak Microsoft, Amazon, Google, aby wzbudzić zaufanie i skłonić do ujawnienia poufnych informacji.
  • Identyczny cel: Głównym celem ataków smishingowych i phishingowych jest wyłudzenie poufnych danych od osób lub firm, takich jak dane logowania, numery kart kredytowych lub dane bankowe.

Różnice między atakami Smishing a Phishing

Poniższa tabela ilustruje kluczowe różnice między atakami smishing i phishing.

Funkcje | Smishing | Phishing
— | — | —
Wektor Ataku | Wykorzystuje wiadomości tekstowe SMS ze skróconymi szkodliwymi adresami URL lub fałszywym numerem telefonu. | Wykorzystuje wiadomości e-mail zawierające szkodliwe linki lub załączniki.
Średnia | Telefon komórkowy lub urządzenie mobilne. | Komputer lub urządzenie mobilne z dostępem do poczty elektronicznej.
Zasięg i wpływ | W kwietniu 2022 r. wysłano średnio 2,65 miliarda SMS-ów spamowych tygodniowo. Współczynnik klikalności linków w SMS-ach jest wyższy niż w e-mailach. Potencjalnie więcej osób jest narażonych na smishing niż na phishing. | Codziennie wysyła się około 3,4 miliarda wiadomości e-mail związanych z phishingiem. Współczynnik klikalności jest jednak niższy niż w przypadku smishingu.
Mechanizm dostarczania | Wiadomości tekstowe na telefon komórkowy. | Wiadomości e-mail na komputer.
Świadomość użytkownika | Średnio 2,65 miliarda spamowych SMS-ów zostało wysłanych i odebranych tygodniowo w kwietniu 2022 roku. Współczynnik klikalności w SMS-ach jest wyższy niż w e-mailach, co oznacza, że więcej użytkowników może paść ofiarą smishingu. | Większość użytkowników jest świadoma zagrożeń związanych z phishingiem.
Linki | Skrócone szkodliwe linki i fałszywe numery. | Szokliwe linki i załączniki.
Wykorzystanie urządzenia | Około 60% użytkowników telefonów komórkowych nie jest świadomych ataków smishing i może łatwo paść ich ofiarą. | Możliwa jest kradzież poufnych informacji z komputera. Atakujący mogą również wykorzystać zaatakowane urządzenie do rozpowszechniania złośliwego oprogramowania.
Pilność | Wiadomości SMS są zazwyczaj bardziej pilne i zmuszają do natychmiastowej reakcji. | Pilność w e-mailach, jednak mniej niż w SMS-ach.

Jak się chronić?

Poniżej przedstawiamy praktyki, które pomogą Ci chronić się przed smishingiem i phishingiem.

  • Zastosowanie solidnego systemu ochrony poczty e-mail: Należy zainstalować oprogramowanie antywirusowe, silne zapory ogniowe, filtry antyspamowe, narzędzia do analizy linków oraz oprogramowanie antyphishingowe. Ułatwiają one wykrywanie i zapobieganie dostarczaniu wiadomości phishingowych.
  • Włączenie uwierzytelniania wieloskładnikowego (MFA): MFA stanowi dodatkową warstwę zabezpieczeń, wymagając dodatkowej weryfikacji oprócz hasła. Typowe rozwiązania MFA wymagają podania loginu i hasła oraz kodu z urządzenia mobilnego.
  • Regularne aktualizacje systemów i aplikacji: Aktualizowanie systemu operacyjnego, aplikacji i rozwiązań zabezpieczających gwarantuje dostęp do najnowszych łatek, które usuwają potencjalne luki w systemie.
  • Stosowanie bezpiecznych praktyk: Nawet po zainstalowaniu oprogramowania antywirusowego, konieczne jest zachowanie ostrożności podczas korzystania z internetu. Znajomość aktualnych metod stosowanych przez cyberprzestępców i umiejętność rozpoznawania podejrzanych sygnałów, takich jak błędy ortograficzne, poczucie pilności, podejrzane domeny, nieznani nadawcy, jest kluczowa.

Zatrzymaj ataki phishingowe – zdjęcie Pixabay

  • Podnoszenie świadomości w zakresie bezpieczeństwa: Organizacje powinny regularnie szkolić pracowników z zakresu zagrożeń phishingiem, smishingiem i innymi cyberatakami. Warto także przeprowadzać symulacje ataków phishingowych w celu weryfikacji poziomu wiedzy i eliminacji potencjalnych luk w zabezpieczeniach. Użytkownicy prywatni powinni także edukować swoje rodziny i znajomych na temat zagrożeń internetowych.
  • Zgłaszanie prób ataku: Należy zgłaszać takie zdarzenia do instytucji, których dotyczą, aby te mogły zabezpieczyć konta. Dodatkowo warto poinformować odpowiednie organy zajmujące się przeciwdziałaniem oszustwom, aby mogły prowadzić dochodzenie w sprawie.
  • Sprawdzanie poziomu świadomości za pomocą symulowanych ataków phishingowych: Symulacje pozwalają administratorom ocenić wiedzę pracowników i ich reakcję na ataki. Programy do symulacji wysyłają e-maile phishingowe podobne do tych, które stosują atakujący, jednak bez szkodliwych linków i załączników.
  • Ochrona poufnych informacji: Oprócz korzystania z programów antywirusowych i szyfrowania, warto również ograniczyć dostęp do danych oraz określić, co użytkownicy mogą z nimi zrobić. Najlepiej jest przydzielać minimalne uprawnienia, pozwalające na dostęp jedynie do danych niezbędnych do wykonywania zadań.
  • Ignorowanie podejrzanych wiadomości SMS i e-mail. Unikaj klikania w podejrzane wiadomości, załączniki i linki. Nie udzielaj odpowiedzi na wiadomości, w których proszą o podanie danych osobowych, takich jak hasła, numery kart płatniczych lub dane kont bankowych.

Co zrobić po ataku?

Pomimo wysiłków zmierzających do wykrywania i blokowania fałszywych wiadomości, miliony z nich codziennie przedostają się przez filtry antyspamowe.

Niestety, nawet osoby świadome zagrożeń, mogą paść ofiarą oszustwa i kliknąć w szkodliwy link. Chociaż najlepszą strategią jest ignorowanie i unikanie interakcji z podejrzanymi wiadomościami SMS i e-mail, warto wiedzieć, co zrobić w sytuacji ataku.

#1. Ustalenie przyczyn ataku

Należy ustalić, jak doszło do ataku i czy istnieją luki w zabezpieczeniach, które wymagają poprawy.

#2. Ocena skutków ataku

Należy przeanalizować wiadomość phishingową, aby poznać intencje atakujących, jakie dane zostały narażone i jaki był cel ataku. Można również sprawdzić logi zapory sieciowej pod kątem podejrzanych adresów IP i URL. Ważne jest, by skontrolować konta i dane, które mogły zostać skompromitowane. Należy uważnie monitorować konta bankowe i inne transakcje pod kątem podejrzanych aktywności.

#3. Poinformowanie zaangażowanej organizacji

Zaleca się skontaktowanie z firmą, której nazwa została wykorzystana przez oszustów. Takie działanie umożliwi ostrzeżenie innych klientów przed potencjalnym zagrożeniem.

#4. Odizolowanie urządzenia od sieci

W przypadku podejrzenia infekcji telefonu lub komputera, należy odłączyć urządzenie od sieci, aby uniemożliwić przesyłanie danych przez szkodliwe oprogramowanie oraz zabezpieczyć inne urządzenia w sieci.

Odłączenie od sieci zapobiega rozprzestrzenianiu się złośliwego oprogramowania, jak również kradzieży danych.

#5. Oczyszczenie urządzenia

Należy użyć zaufanego narzędzia do oczyszczenia zainfekowanego urządzenia. Urządzenie należy ponownie podłączyć do sieci dopiero po upewnieniu się, że nie stwarza zagrożenia. Można rozważyć przywrócenie systemu do stanu sprzed ataku. Należy również zmienić hasła i PIN do potencjalnie zagrożonych kont.

Podsumowanie

Każda osoba oraz organizacja korzystająca z urządzeń mobilnych i komputerów jest narażona na ataki smishing i phishing. Smishing jest częściej wymierzony w użytkowników telefonów komórkowych, a phishing w użytkowników poczty e-mail.

Oszuści posługują się socjotechniką, aby wyłudzić od użytkowników hasła, dane bankowe i inne poufne informacje. Większość fałszywych wiadomości SMS i e-mail jest w stanie ominąć filtry antyspamowe, dlatego użytkownicy muszą wykazać się ostrożnością i weryfikować, czy wiadomości są autentyczne.

Zachowanie czujności i znajomość zasad bezpieczeństwa w sieci, może pomóc uniknąć kradzieży danych oraz tożsamości. Najlepszym sposobem zapobiegania atakom jest edukacja w zakresie rozpoznawania oznak smishingu i phishingu, takich jak poczucie pilności, nieznani nadawcy, prośby o udostępnienie poufnych danych. W przypadku podejrzenia ataku, należy zignorować podejrzaną wiadomość i zweryfikować jej autentyczność u rzekomego nadawcy.

A czym są ataki buforujące i jak się przed nimi chronić?