Przewodnik krok po kroku dla systemów Windows i Linux

Pliki z rozszerzeniem .tar.gz, często nazywane są „tarballami”.

Nazwa „tarball” to połączenie dwóch terminów: „.tar”, który odnosi się do formatu archiwum taśmowego, oraz „.gz”, wskazującego na użycie algorytmu kompresji gzip.

Z uwagi na swoją uniwersalność oraz efektywną kompresję, pliki .tar.gz są szeroko stosowane w dystrybucji kodu źródłowego i podczas konfiguracji serwerów internetowych.

Na początek warto zrozumieć, jaka dokładnie różnica występuje między formatami plików .tar i .tar.gz, oraz jakie korzyści płyną z ich stosowania.

Następnie, krok po kroku, zaprezentujemy proces rozpakowywania tych plików w środowiskach Linux i Windows.

Zaczynajmy!

Archiwa .tar

Rozszerzenie .tar oznacza „tape archive”, czyli archiwum taśmowe.

Plik .tar to archiwum, które nie podlega kompresji.

Jego głównym zadaniem jest łączenie plików i folderów w jedną całość, zachowując przy tym ich oryginalną strukturę i metadane. Innymi słowy, gromadzi wskazane pliki w jednym „kontenerze”.

Jednakże, nie kompresując danych, pliki .tar charakteryzują się większym rozmiarem w porównaniu do archiwów skompresowanych.

Archiwa .tar.gz

Te pliki są efektem połączenia dwóch procesów: archiwizacji i kompresji.

Rozszerzenie .tar.gz sygnalizuje, że mamy do czynienia z archiwum .tar, które zostało dodatkowo skompresowane za pomocą narzędzia gzip.

Kompresja gzip znacząco zmniejsza rozmiar pliku, co czyni go bardziej odpowiednim do dystrybucji, tworzenia kopii zapasowych i przechowywania.

Ten format jest szczególnie popularny w systemach Unix/Linux i jest często wykorzystywany do tworzenia skompresowanych archiwów.

Proces kompresji jest bezstratny – oznacza to, że żadne dane nie zostają utracone, a po rozpakowaniu pliki wracają do pierwotnej formy.

Warto przeczytać: Praktyczne przykłady poleceń tar dla administratorów i programistów

Porównanie .tar i .tar.gz

Oba typy archiwów służą do łączenia wielu plików i folderów w jeden, jednak różnią się podejściem do kompresji. Poniżej przedstawiamy kluczowe różnice między plikami .tar a .tar.gz:

Cecha Pliki .tar Pliki .tar.gz
Kompresja Brak kompresji, pliki przechowywane bez zmian. Skompresowane za pomocą gzip.
Rozszerzenie pliku .tar .tar.gz lub .tgz
Współczynnik kompresji Brak Wysoki współczynnik kompresji
Zastosowanie Archiwizacja Dystrybucja i archiwizacja
Rozmiar pliku Większy Mniejszy
Wyodrębnianie Szybkie Wolniejsze (wymaga dekompresji)
Przykłady użycia Archiwizowanie plików, tworzenie kopii zapasowych. Efektywny transfer danych, dystrybucja oprogramowania.

Zalety plików .tar.gz

Pliki .tar.gz mają szereg zalet, które czynią je popularnym wyborem do archiwizacji i udostępniania danych. Oto najważniejsze z nich:

Zachowanie atrybutów plików

Pliki .tar.gz zachowują istotne atrybuty plików, takie jak uprawnienia dostępu, daty modyfikacji i informacje o właścicielach. Po rozpakowaniu archiwum te atrybuty są odtwarzane, zachowując oryginalne właściwości plików.

Organizacja struktury danych

Jak wspomniano wcześniej, format .tar umożliwia połączenie wielu plików w jeden, co ułatwia porządkowanie powiązanych danych lub złożonych struktur folderów w ramach jednego archiwum.

Upraszcza to zarządzanie plikami i zmniejsza ryzyko utraty danych podczas przesyłania.

Integralność danych

Kompresja gzip wykorzystuje sumy kontrolne, aby zapewnić integralność danych. Podczas wyodrębniania plików z archiwum .tar.gz, suma kontrolna jest automatycznie weryfikowana, aby wykryć potencjalne uszkodzenia danych.

Standard open source

Format .tar.gz jest standardem open source, co oznacza, że nie jest powiązany z żadnym konkretnym oprogramowaniem komercyjnym.

Przyrostowe kopie zapasowe

Pliki .tar.gz mogą być używane w strategiach przyrostowych kopii zapasowych – gdzie do archiwum dodawane są tylko nowe lub zmodyfikowane pliki.

Aby rozpakować pliki .tar.gz, potrzebne są odpowiednie polecenia i narzędzia, w zależności od używanego systemu operacyjnego. Poniżej opisujemy proces rozpakowywania w systemach Linux i Windows.

Systemy Linux posiadają wbudowane narzędzia, które pozwalają na łatwe rozpakowanie plików .tar.gz. Najczęściej w tym celu wykorzystywane jest narzędzie wiersza poleceń o nazwie „tar”. Wykonaj następujące kroki:

Metoda 1: Rozpakowywanie za pomocą wiersza poleceń

Krok 1: Uruchom terminal.

Krok 2: Przejdź do folderu, w którym znajduje się Twój plik, używając polecenia „cd”. Przykładowo, aby przejść do katalogu „Pobrane”:

cd ~/Downloads

Krok 3: Następnie, aby rozpakować archiwum .tar.gz, użyj poniższego polecenia:

tar -zxvf nazwa_pliku.tar.gz

Opcje użyte w poleceniu to:

z: Użyj programu gzip do dekompresji pliku.
x: Wyodrębnij pliki z archiwum.
v: Tryb pełny (opcjonalny, pokazuje szczegóły procesu).
f: Wskaż nazwę pliku do wyodrębnienia.

Na powyższym zrzucie ekranu widać, że zawartość archiwum została rozpakowana w bieżącym katalogu.

Metoda 2: Rozpakowywanie za pomocą menedżera plików (GUI)

Krok 1: Uruchom menedżera plików (np. Nemo, Nautilus, Dolphin).

Krok 2: Kliknij prawym przyciskiem myszy plik .tar.gz.

Krok 3: Wybierz opcję „Wyodrębnij tutaj” lub „Wyodrębnij do…” – w zależności od tego, czy chcesz rozpakować pliki w bieżącej lokalizacji, czy w innym folderze.

Pliki zostaną rozpakowane we wskazanej lokalizacji.

W systemie Windows możesz z łatwością rozpakować pliki .tar.gz za pomocą programów innych firm, takich jak 7-Zip i WinRAR.

Metoda 1: Rozpakowywanie za pomocą 7-Zip

7-Zip to darmowe narzędzie typu open source, które oferuje wysoki współczynnik kompresji i obsługuje szeroką gamę formatów archiwów. Zapewnia szyfrowanie AES-256, chroniąc wrażliwe dane w archiwach. Użytkownicy mogą również korzystać z interfejsu wiersza poleceń 7-Zip do automatyzacji procesu rozpakowywania.

Program integruje się także z menu kontekstowym Eksploratora Windows, umożliwiając tworzenie i rozpakowywanie archiwów bezpośrednio z menu dostępnego po kliknięciu prawym przyciskiem myszy.

Krok 1: Przejdź na oficjalną stronę internetową i pobierz odpowiednią wersję programu dla swojego systemu Windows.

Krok 2: Zainstaluj 7-Zip, postępując zgodnie z instrukcjami wyświetlanymi na ekranie.

Krok 3: Przejdź do folderu i kliknij prawym przyciskiem myszy plik, który chcesz rozpakować.

Krok 4: W menu kontekstowym najedź kursorem na opcję „7-Zip”, a następnie wybierz „Wyodrębnij tutaj”.

Metoda rozpakowywania jest identyczna dla plików tar z kompresją, takich jak .tar.gz, .tar.bz2 i inne.

Metoda 2: Rozpakowywanie za pomocą WinRAR

WinRAR to popularne narzędzie do kompresji i archiwizacji plików. Pozwala tworzyć, przeglądać i rozpakowywać pliki w różnych formatach, w tym w natywnym formacie .RAR, a także popularnych formatach takich jak .ZIP, .7z, ISO, .TAR i innych.

Krok 1: WinRAR jest preinstalowany w większości systemów Windows. Jeśli go nie masz, pobierz i zainstaluj z oficjalnej strony internetowej.

Krok 2: Kliknij plik prawym przyciskiem myszy i wybierz „Wyodrębnij tutaj”, aby rozpakować zawartość archiwum w tym samym folderze. Możesz również wybrać inną lokalizację.

WinRAR jest dystrybuowany jako oprogramowanie shareware. Oznacza to, że użytkownicy mogą go bezpłatnie pobrać i używać w okresie próbnym. Okres próbny nie ma limitu czasowego, a użytkownicy mogą nadal korzystać z programu po jego zakończeniu, otrzymując jedynie przypomnienia o zakupie licencji.

Podsumowanie

Pliki .tar.gz oferują zorganizowany sposób przechowywania i dystrybucji wielu plików przy jednoczesnej oszczędności miejsca na dysku.

Niezależnie od tego, czy preferujesz narzędzia wiersza poleceń, czy graficzne archiwizatory, proces rozpakowywania jest dość prosty.

W systemie Linux użytkownicy mają kilka sposobów na rozpakowanie plików .tar.gz – za pomocą terminala lub graficznych archiwizatorów. Metoda z wykorzystaniem terminala jest zalecana dla osób, które czują się komfortowo z interakcją za pomocą wiersza poleceń, natomiast graficzne archiwizatory są przyjazne dla początkujących użytkowników.

Z kolei w systemie Windows użytkownicy mogą polegać na programach innych firm, takich jak 7-Zip lub WinRAR, aby bezproblemowo rozpakowywać pliki.

Zachęcamy również do zapoznania się z najlepszymi alternatywami dla WinZip do kompresji plików.