15 terminów dotyczących fotografii, o których nie wiesz, ale boisz się zapytać

Fotografia to znacznie więcej niż tylko wciśnięcie spustu migawki w odpowiednim momencie! portal newsblog.pl wyjaśnia popularne terminy fotograficzne, które często słyszysz, ale być może obawiasz się o nie zapytać.

Świat profesjonalnej fotografii może przytłoczyć, szczególnie na początku, gdy napotykasz specjalistyczne terminy, których znaczenia nie rozumiesz. Zrozumienie tych podstawowych pojęć jest fundamentem dla każdego, kto myśli o karierze w tej dziedzinie. Co więcej, znajomość tej terminologii pozwala lepiej zrozumieć możliwości i ograniczenia sprzętu fotograficznego.

Opanowanie fotografii wymaga zaznajomienia się z wieloma terminami, ale znajomość poniższych piętnastu pomoże Ci dobrze zacząć i swobodnie dyskutować z innymi entuzjastami. Przejdźmy więc od razu do najczęściej spotykanej terminologii fotograficznej!

Przysłona

Profesjonalna terminologia fotograficzna obraca się wokół trzech podstawowych ustawień, które każdy fotograf powinien opanować: przysłony, ISO i czasu otwarcia migawki. Dosłowne znaczenie słowa „apertura” to mały otwór. W fotografii przysłona pełni podobną funkcję: jest to otwór, przez który światło wpada do obiektywu aparatu.

Obiektyw aparatu reaguje różnie w zależności od ilości światła, a doświadczeni fotografowie umiejętnie to wykorzystują. W specyfikacji sprzętu fotograficznego, pomiary przysłony znajdziesz w postaci f-stop (na przykład f/1.8 lub f/2.8). Im mniejsza liczba po „f/”, tym większa jest przysłona obiektywu i odwrotnie.

Zgodnie z tą logiką, obiektyw z przysłoną f/1.4 zarejestruje więcej światła w jednym ujęciu niż obiektyw z przysłoną f/22.

Widok makro starego obiektywu aparatu retro ukazujący jego przysłonę.

Ogólna zasada jest taka, że obiektywy o szerokiej przysłonie mają małą głębię ostrości i skupiają się na wybranym elemencie kadru. Zdjęcia z tych obiektywów są jaśniejsze. Z drugiej strony, obiektywy o małej przysłonie charakteryzują się dużą głębią ostrości, obejmując ostrością zarówno pierwszy plan, jak i tło, ale obraz jest ciemniejszy.

Współczynnik proporcji

Współczynnik proporcji to nie tylko termin fotograficzny, odnosi się on również do wideo. Jeśli kiedykolwiek oglądałeś film na YouTube na nowoczesnym smartfonie, mogłeś zauważyć, że część obrazu jest obcinana, gdy rozciągasz go na cały ekran.

Jednak ten problem nie występuje, gdy oglądasz ten sam film na telewizorze, laptopie lub starszym smartfonie. Dlaczego ten sam film działa bez zarzutu na niektórych urządzeniach, a na innych wymaga „przycięcia”?

Urządzenia o różnych proporcjach

To zjawisko wynika z różnic w proporcjach obrazu między nowoczesnymi smartfonami bez ramek. Współczynnik proporcji to nic innego jak stosunek wysokości do szerokości obrazu lub wideo.

Ponieważ nowoczesne smartfony mają inne proporcje (od 18:9 do 19.5:9) niż standardowe materiały wideo (16:9), smartfon przycina te części, które wykraczają poza jego granice, jednocześnie rozciągając obraz. To samo dotyczy zdjęć; fotografie o różnych proporcjach będą szersze lub wyższe, w zależności od ich proporcji.

Głębia ostrości

Głębia ostrości to termin odnoszący się do obszaru na zdjęciu, który jest ostry. Podczas robienia zdjęcia aparat stara się wyostrzyć wybrany obiekt, ale istnieje również przestrzeń przed i za nim, która pozostaje ostra – to właśnie jest głębia ostrości.

Profesjonalni fotografowie umiejętnie manipulują głębią ostrości, aby osiągnąć różne efekty. Płytka głębia ostrości idealnie nadaje się do robienia portretów z efektem bokeh, a duża głębia ostrości sprawdzi się przy fotografowaniu krajobrazów.

Mała głębia ostrości

Ekspozycja

Ekspozycja to termin określający jasność lub ciemność zdjęcia. W czasach fotografii analogowej, światło było kluczowym czynnikiem podczas wywoływania zdjęć.

Zdjęcia prześwietlone miały jaśniejszy wygląd, a niedoświetlone były ciemniejsze. Z czasem termin ekspozycja stał się synonimem jasności obrazu, niezależnie od sposobu jego uzyskania. Możesz kontrolować ekspozycję, dostosowując ustawienia aparatu, takie jak przysłona, ISO i inne.

Różne ustawienia ekspozycji skutkują różną jasnością obrazu

Ogniskowa obiektywu

Ogniskowa to odległość między obiektywem a matrycą, na której powstaje obraz. Termin ten może wydawać się skomplikowany, ale w praktyce odnosi się do powiększenia, jakie obiektyw jest w stanie wygenerować.

Obiektyw szerokokątny jest idealny do fotografowania krajobrazów i rozległych scen, czyli obiektów oddalonych. Ogniskowa obiektywów szerokokątnych mieści się w zakresie 16-35 mm. Z kolei obiektywy o ogniskowej 300 mm są używane do fotografii teleobiektywowej, czyli z dużym powiększeniem.

Ogólna zasada jest taka, że obiektyw z wyższą wartością „mm” zapewnia większe powiększenie i odwrotnie.

HDR

Nasze oczy mają niesamowitą zdolność przetwarzania obrazów o wysokim kontraście. Możemy bez problemu patrzeć na obiekty w słoneczny dzień i widzieć szczegóły zarówno w jasnych, jak i ciemnych obszarach.

Aparaty nie są jednak tak dobre w oddawaniu tych samych szczegółów, gdy fotografujemy obiekty o zróżnicowanym oświetleniu. Muszą one dokonywać wyboru między jasnymi a ciemnymi elementami, co często skutkuje niezadowalającym efektem.

HDR uwydatnia zarówno ciemne, jak i jasne partie obrazu

HDR, czyli „obraz o wysokim zakresie dynamicznym”, to standardowa metoda radzenia sobie z tym problemem we współczesnej fotografii. Aparat wykonuje kilka zdjęć z różnymi ustawieniami ekspozycji, a procesor łączy je w jedno, wybierając najlepsze elementy z każdego z nich.

ISO

ISO to jeden z kluczowych terminów fotograficznych, który profesjonalni fotografowie umiejętnie wykorzystują. Jest to jeden z trzech filarów fotografii, obok czasu otwarcia migawki i przysłony.

Fotograf musi być w stanie robić zdjęcia o podobnej jakości zarówno w jasnym, jak i ciemnym otoczeniu. Aparat zachowuje się inaczej w tych warunkach, w zależności od swoich ustawień. Szczególnie ważna jest jasność obrazu w porównywalnych warunkach oświetleniowych.

Zdjęcia z wysokim ISO często mają widoczny szum

Utrzymanie odpowiedniej ekspozycji jest niezbędne do uzyskania spójnych zdjęć, a ISO odgrywa w tym ważną rolę. Ustawienia ISO bezpośrednio wpływają na jasność obrazu; różne ustawienia ISO pozwalają na robienie zdjęć o różnej jasności. Podstawowe ustawienie ISO wynosi około ISO 100 dla większości aparatów i w tej konfiguracji zdjęcia są najlepszej jakości. Możesz liczyć na najlepszą szczegółowość, ale obraz będzie ciemny. Podstawowe ustawienie ISO jest najlepsze, jeśli fotografujesz w jasnych warunkach i zależy Ci na najwyższej jakości zdjęć.

Zwiększanie ISO skutkuje jaśniejszym obrazem, ale jednocześnie pojawia się szum i ziarnistość. Obraz z ISO 3200 będzie dość jasny nawet w ciemnych warunkach, ale nie można oczekiwać najlepszej jakości.

Stabilizacja obrazu

Pamiętasz, jak trzeba było mocno trzymać aparat, robiąc zdjęcia starym smartfonem, bo inaczej zdjęcie było poruszone? To dlatego, że aparaty w smartfonach nie miały stabilizacji obrazu. Nowoczesne aparaty wykorzystują stabilizację obrazu opartą na obiektywie i matrycy, dzięki czemu można uzyskać ostre zdjęcia nawet w dynamicznych warunkach.

Stabilizacja obrazu to funkcja aparatu, która umożliwia robienie stabilnych zdjęć poprzez fizyczne przesuwanie obiektywu lub matrycy w aparacie. Czujnik lub soczewka porusza się w kierunku przeciwnym do ruchu ręki wzdłuż trzech osi.

Dzięki temu ruch ręki jest w pewnym sensie niwelowany, a matryca lub obiektyw pozostają w miejscu, w którym były. Ta metoda ma jednak pewne ograniczenia, ponieważ czujnik lub obiektyw mogą przesuwać się tylko do pewnej granicy, po której zdjęcia będą poruszone przy ruchu ręki.

Zła stabilizacja obrazu powoduje rozmycie

Stabilizacja obrazu pomaga robić zdjęcia w dynamicznych warunkach i zwiększa możliwości aparatu przy słabym oświetleniu. Fotografowanie w słabym świetle wymaga, aby aparat wychwytywał jak najwięcej światła pod odpowiednim kątem. Nawet niewielkie ruchy ręki mogą skutkować poruszeniem, ale aparaty ze stabilizacją obrazu mogą kompensować te ruchy, umożliwiając robienie lepszych zdjęć w słabym oświetleniu.

Czas otwarcia migawki

Przejdźmy do ostatniego z trzech filarów fotografii: czasu otwarcia migawki. Czas otwarcia migawki to czas, w którym matryca aparatu rejestruje światło. W przypadku większości codziennych zdjęć, czas otwarcia migawki powinien wynosić od 1/100 do 1/4000 sekundy.

Zwiększanie lub zmniejszanie czasu otwarcia migawki może znacząco wpływać na parametry obrazu, jednak głównie na ekspozycję i rozmycie ruchu. Dłuższy czas otwarcia migawki pozwala aparatowi wychwycić więcej światła, gdyż czujnik otrzymuje więcej padającego światła. Z tego powodu, długi czas otwarcia migawki jest idealny do robienia zdjęć w słabym oświetleniu, bez konieczności znacznego zwiększania ISO.

Porównanie czasów otwarcia migawki

Innym efektem dłuższego czasu otwarcia migawki jest rozmycie ruchu. Im dłużej aparat zbiera światło z otoczenia, tym bardziej podatny jest na poruszające się obiekty. Każdy ruch w otoczeniu spowoduje rozmycie części obrazu i doda efektu rozmycia ruchu do sceny.

Fotograf musi ocenić warunki przed ustawieniem czasu otwarcia migawki. Użycie długiego czasu otwarcia migawki podczas fotografowania sportu może skutkować dużym rozmyciem. Dlatego lepiej jest używać krótkich czasów, np. 1/500 lub 1/2000 sekundy. Z drugiej strony, długi czas otwarcia migawki świetnie sprawdzi się podczas fotografowania nieruchomych obiektów, np. nocnego nieba.

Długa ekspozycja

Tak, jak wspomniano wcześniej, standardowe zdjęcie ma czas otwarcia migawki od 1/100 do 1/4000 sekundy. Kiedy czas otwarcia migawki wydłuży się do kilku sekund lub więcej, mówimy o zdjęciu z długą ekspozycją. Długa ekspozycja jest przydatna, gdy fotografujemy nieruchome obiekty z elementami w ruchu. Długa ekspozycja automatycznie rozmywa ruchome obiekty, tworząc efekt rozmycia ruchu na nieruchomym obrazie. Fotografowie często wykorzystują długą ekspozycję do fotografowania wodospadów, oceanów, chmur, nocnego nieba i innych.

Długa ekspozycja tworzy efekt ruchu na zdjęciach

Makro

Sposób fotografowania zależy od tematu. Obiektyw szerokokątny może być potrzebny do fotografowania krajobrazów, a z kolei, aby sfotografować kwiat, owada, czy mały przedmiot, należy podejść bardzo blisko. Takie zbliżenia nazywa się fotografią makro.

Technicznie rzecz biorąc, fotografia makro to takie zdjęcie, na którym obiekt ma rozmiar zbliżony do tego w rzeczywistości (powiększenie 1:1 lub większe). Producenci obiektywów oferują też obiektywy makro o mniejszym powiększeniu, np. 1:2.

Zdjęcie makro owada

Fotografia makro to jeden z niewielu rodzajów fotografii, które nie wymagają podróżowania w egzotyczne miejsca czy szukania idealnego tła. Twoje podwórko lub pobliski ogród mogą być idealne do rozpoczęcia przygody z makro.

Szum

Nawet jeśli nie masz dużej wiedzy na temat terminologii fotograficznej, prawdopodobnie domyślasz się, czym jest szum. Ogólnie rzecz biorąc, używamy szumu do opisania losowych zakłóceń w środowisku. Podobnie jest w fotografii, gdzie szum jest synonimem losowych nieprawidłowości wizualnych. Słabo oświetlone tło jest „głośniejsze”, ponieważ na matrycę aparatu dociera mniej światła. To z kolei powoduje pojawienie się ciemnych i przebarwionych pikseli na zdjęciu, które odbieramy jako szum.

Zdjęcie z szumem

Szum może pojawić się także, gdy używamy wyższego ISO. Czujnik stara się zebrać jak najwięcej światła, ale błąd w przetwarzaniu końcowym skutkuje szumem na zdjęciu. Podobnie, użycie zbyt niskiego ISO również może prowadzić do szumu. Jako fotograf, powinieneś dążyć do minimalizacji szumu, a nie jego zwiększania.

Istnieje wiele programów do redukcji szumu, które mogą pomóc w procesie obróbki zdjęć. Chociaż te programy działają skutecznie, mogą czasami zniekształcić oryginalny wygląd zdjęcia. Dlatego jako fotograf powinieneś dążyć do zredukowania szumu już w momencie robienia zdjęcia.

Zasada trójpodziału

Na pewno widziałeś opcję włączenia siatki 3×3 w każdym nowoczesnym aparacie. Ta siatka pomaga fotografom zarządzać kompozycją, zgodnie z zasadą trójpodziału. Ta zasada mówi, że fotograf powinien dążyć do umieszczenia obiektu w jednym z czterech punktów przecięcia siatki. Dodatkowo, linię horyzontu należy umieścić wzdłuż górnej lub dolnej linii.

Reguła trójpodziału to jedna z ważnych zasad kompozycji w fotografii.

Chociaż zasada trójpodziału pomaga w nauce tworzenia dobrych kompozycji na początku drogi fotograficznej, nie należy jej traktować zbyt sztywno. Na początku swojej przygody z fotografią, traktuj trójpodział jako „kółka treningowe”, pomagające w nauce. Z czasem powinieneś być gotowy do pozbycia się tych kółek i wypracowania swojego własnego, unikalnego stylu, zamiast sztywnego trzymania się zasad.

Film poklatkowy

Film poklatkowy (time-lapse) to technika polegająca na wielokrotnym wykonywaniu zdjęć tła, bez zmian ustawień. Chodzi o pokazanie zmian, jakie zachodzą w tle w kolejnych odstępach czasu. Sam proces tworzenia filmu poklatkowego jest stosunkowo prosty. Ustawiasz aparat w miejscu, które dobrze oddaje otoczenie. Następnie ustawiasz timer, który co jakiś czas robi zdjęcia lub możesz robić je ręcznie.

Film poklatkowy przedstawiający wzrost grzyba

Film poklatkowy najlepiej wygląda, gdy łączymy zdjęcia zrobione w różnych odstępach czasu i tworzymy z nich pokaz slajdów. Możesz też stworzyć film poklatkowy i przyspieszyć go, tak aby trwał kilka sekund. Film poklatkowy lepiej oddaje płynne przejścia między różnymi momentami w czasie i na pewno wygląda lepiej niż pokaz slajdów.

Balans bieli

Natura wyposażyła nas w doskonały zmysł wzroku. Mamy niesamowitą zdolność widzenia w słabym oświetleniu i dopasowywania się do jasności tła. Nawet najbardziej zaawansowane aparaty fotograficzne nie są w stanie idealnie odwzorować możliwości ludzkiego oka. Dlatego producenci aparatów dodają opcje ręcznego dostosowania ustawień, takich jak balans bieli.

Porównanie temperatury barwowej

Balans bieli to ustawienie aparatu, które pozwala dostosować temperaturę barwową zdjęć. Dla tych, którzy nie wiedzą, temperatura barwowa określa kompozycję kolorystyczną obrazu. Cieplejszy obraz ma bardziej pomarańczowy odcień, a chłodniejszy bardziej niebieskawy. Balans bieli umożliwia dostosowanie tej temperatury barwowej i „ocieplenie” lub „ochłodzenie” obrazu w zależności od potrzeb.

Najlepsze aparaty dla profesjonalnych fotografów

Teraz, gdy omówiliśmy podstawową terminologię fotograficzną, wiesz już, że posiadanie dobrego sprzętu to kluczowy element w fotografii. Dobry aparat oferuje wiele ustawień, które umożliwiają znaczne poprawienie jakości zdjęć. Co więcej, dobry aparat jest szczególnie ważny dla początkujących, ponieważ wysokiej jakości sprzęt może automatycznie dostosowywać ustawienia w różnych warunkach, upraszczając proces uzyskiwania odpowiednich parametrów.

Oto kilka lustrzanek cyfrowych, które są warte swojej ceny:

Canon EOS Rebel T7

Jeśli jesteś początkującym, który szuka swojej pierwszej lustrzanki cyfrowej, Canon EOS Rebel T7 może być idealny. Oferuje on wiele funkcji w przystępnej cenie, poniżej 500 USD. Interfejs aparatów Canona zawsze był ceniony za łatwość obsługi, a T7 nie jest wyjątkiem. Posiada osobny włącznik/wyłącznik i tradycyjny czterokierunkowy kontroler do nawigacji po ustawieniach.

Jeśli chodzi o jakość zdjęć, T7 umożliwia uzyskanie fantastycznych rezultatów przy ustawieniach Auto i Standard. Jakość zdjęć należy do najlepszych w swojej klasie. Możliwość robienia dobrych zdjęć bez konieczności zaawansowanej konfiguracji czyni go przyjaznym dla początkujących.

Jednak T7 nie sprawdzi się, jeśli zależy Ci na nagrywaniu filmów. Nie obsługuje on wideo 4K i ma raczej wolną prędkość zdjęć seryjnych. Biorąc pod uwagę jego cenę, nie należy też oczekiwać ekranu dotykowego i bardzo wysokiej jakości wykonania.

Aparat cyfrowy 4K Panasonic LUMIX FZ80

Panasonic LUMIX FZ80 to świetny zakup dla początkujących fotografów, którzy szukają niezawodnego i przenośnego aparatu do fotografowania sportu i przyrody. Co ciekawe, FZ80 sprawdza się znacznie lepiej w tych obszarach, w których T7 ma problemy: wolne zdjęcia seryjne i brak opcji wideo 4K.

FZ80 ma jedną z najlepszych prędkości zdjęć seryjnych w tym segmencie, co umożliwia robienie wielu dobrych zdjęć w krótkim czasie. Autofokus działa całkiem nieźle, a funkcje Post Focus i Focus Shaking dodatkowo ułatwiają robienie doskonałych zdjęć. Zakres zoomu w tym aparacie to też duży atut.

Jeśli chodzi o słabe strony tego aparatu, to fotografowanie w słabym świetle nie jest jego mocną stroną. Zdjęcia w słabym oświetleniu często zawierają szum i ziarnistość, czego nie oczekujemy od profesjonalnego aparatu.

Aparat nie jest też zbyt poręczny ze względu na swoje gabaryty. Wizjer w FZ80 wydaje się tani, mimo że jest elektroniczny, ma małe wymiary i niską rozdzielczość.

Nikon Coolpix B500

Nikon Coolpix B500 to budżetowy aparat mostkowy firmy Nikon. Aparat oferuje 16-megapikselową matrycę z 40-krotnym zoomem optycznym, który można rozszerzyć do 80x dzięki zoomowi cyfrowemu.

Ten podstawowy aparat Nikona jest idealny dla amatorów, którzy chcą robić lepsze zdjęcia niż smartfonem lub aparatem kompaktowym, bez zaawansowanych ustawień. W rzeczywistości, Coolpix B500 nie obsługuje sterowania manualnego. Możesz jedynie przełączać się pomiędzy gotowymi trybami fotografowania.

Aparat Nikon ma ciekawą funkcję SnapBridge, która ułatwia przesyłanie zdjęć z aparatu do smartfona. SnapBridge utrzymuje stałe połączenie między smartfonem a B500 za pomocą Bluetooth.

Jakość zdjęć jest przyzwoita, jeśli fotografujesz w dobrych warunkach oświetleniowych. Nie można powiedzieć tego samego o jego wydajności w słabym świetle. 40-krotny zoom optyczny to przydatny dodatek, szczególnie, gdy chcesz sfotografować odległy obiekt.

OLYMPUS Tough TG-6

Możesz się domyślić, czego można oczekiwać od aparatu, który ma w nazwie słowo „Tough” (wytrzymały). Olympus Tough TG-6 nie zawiedzie Cię swoją solidną konstrukcją. Możesz go wystawiać na różne warunki i TG-6 nie ulegnie uszkodzeniu.

Jeśli chodzi o jakość obrazu, TG-6 jest jednym z najlepszych wodoodpornych aparatów, kontynuując dziedzictwo poprzednika, TG-5. Aparat posiada 12-megapikselową matrycę 1/2.3 cala, co może się wydawać krokiem wstecz w porównaniu z 16-megapikselową matrycą w TG-4. Jednak zdjęcia są lepsze niż u wszystkich jego poprzedników. Fotografia podwodna to duży atut TG-6, a w takich warunkach zwykle jest mało światła. Dlatego ten aparat ma imponujące możliwości przy słabym oświetleniu.

TG-6 świetnie radzi sobie też z nagrywaniem filmów w wysokiej rozdzielczości. Obsługuje 1080p przy 120 klatkach na sekundę i do 480 klatek na sekundę przy rozdzielczości 360p. Możesz też nagrywać filmy 4K, ale liczba klatek jest ograniczona do 30 na sekundę.

Sony Cyber-Shot DSC-H300

Sony Cyber-Shot DSC jest wyposażony w 20-megapikselową matrycę CCD i 35-krotny zoom optyczny. Dla tych, którzy nie wiedzą, matryca CCD (Charge-Coupled Device) to złożony element elektroniczny, który może wychwytywać więcej światła bez zwiększania rozmiaru czujnika. Ten niedrogi aparat w stylu lustrzanki firmy Sony, oferuje bardzo dobry stosunek jakości do ceny.

H300 to budżetowy aparat. Sony starało się jednak zaoferować jak najwięcej funkcji. Posiada tryb manualny i automatyczny, co jest rzadkością w tym przedziale cenowym. Dostępnych jest kilka ciekawych trybów, jak Panorama i Scena.

Pojemność baterii może być pewnym problemem, dlatego podczas podróży może być konieczne zabranie ładowarki. Szybkość zdjęć seryjnych może być problematyczna, ale w tym przedziale cenowym trudno oczekiwać perfekcji.

Podsumowanie

Fotografia to sztuka, a poznanie jej podstaw to pierwszy krok, jaki powinien zrobić każdy fotograf, zanim zacznie rozwijać swoje umiejętności. W powyższym artykule wymieniono podstawowe terminy fotograficzne, o które początkujący fotograf może bać się zapytać bardziej doświadczonych kolegów. W artykule znajdziesz też opis aparatów, które warto rozważyć jako początkujący fotograf.

Sprawdź również najlepsze rozwiązania do zarządzania zdjęciami na newsblog.pl.