Co to jest pamięć RAM i ROM? Różnice i porównania

Prawdopodobnie w szkole zetknąłeś się z terminami pamięci RAM i ROM i masz ogólne wyobrażenie o tym, czym one są. Jeżeli chcesz odświeżyć te podstawy, albo pragniesz dowiedzieć się więcej o tym, czym dokładnie jest pamięć RAM i ROM oraz jakie są między nimi różnice, to trafiłeś idealnie.

Pamięć RAM i ROM – wprowadzenie

W niniejszym tekście dokładnie omówimy, czym charakteryzuje się pamięć RAM i ROM. Przyjrzymy się także zasadniczym różnicom między nimi. Zapraszamy do lektury, aby zgłębić ten temat.

Co to jest pamięć RAM?

Obraz: PublicDomainPictures z Pixabay

RAM to skrót od anglojęzycznego terminu Random Access Memory, czyli pamięć o dostępie swobodnym. Jak sama nazwa wskazuje, jest to pamięć ulotna. Oznacza to, że informacje w niej zapisane mają charakter tymczasowy. Dane przechowywane są tylko do momentu wyłączenia komputera lub jego ponownego uruchomienia, ponieważ są one zapisywane w tranzystorach za pomocą energii elektrycznej. Gdy tylko zażądasz dostępu do konkretnego pliku lub informacji, system sięga do dysku twardego komputera lub Internetu. Dane, które znajdują się aktualnie w pamięci RAM, są dostępne natychmiast, kiedy przełączasz się pomiędzy różnymi aplikacjami lub stronami www. Po wyłączeniu urządzenia, pamięć RAM jest czyszczona, aby proces mógł rozpocząć się na nowo. Użytkownicy mogą w prosty sposób modyfikować, ulepszać lub rozszerzać pamięć ulotną.

Znaczenie pamięci RAM dla komputera

Odpowiednia ilość pamięci RAM jest niezbędna do tego, aby komputer działał sprawnie. Jest ona wykorzystywana, kiedy korzystasz z kilku aplikacji jednocześnie (wtedy zużycie RAM jest większe), ale także podczas przesuwania kursora myszy (wtedy zużycie RAM jest minimalne). Pamięć RAM jest używana również przez procesy, które działają w tle. Należy pamiętać, że RAM nie jest jedynym sposobem przechowywania danych. Dane można zapisywać także na dyskach SSD (półprzewodnikowych) i HDD (twardych dyskach). Dyski SSD i HDD służą do przechowywania długoterminowego, np. dokumentów. Natomiast pamięć RAM służy do przechowywania krótkoterminowego, np. danych o ostatnio wykonanej operacji. Z biegiem czasu prawdopodobnie będziesz musiał zwiększyć ilość pamięci RAM w komputerze, ponieważ nowsze programy wymagają coraz większej przepustowości.

Rodzaje pamięci RAM

Wyróżniamy dwa główne typy pamięci RAM: DRAM (dynamiczna pamięć RAM) i SDRAM (synchroniczna dynamiczna pamięć RAM). Więcej szczegółów na temat pamięci RAM znajdziesz w definicji pamięci o dostępie swobodnym.

Zalety pamięci RAM

Po zapoznaniu się z definicją pamięci RAM, możemy przejść do jej zalet. Oto one:

• Rozbudowa – pamięć RAM w urządzeniu można rozszerzyć. W tym celu wystarczy zainstalować dodatkowe moduły RAM na płycie głównej. Dodatkowe informacje o tym, jak zwiększyć pamięć RAM w systemach Windows 7 i 10 znajdziesz po kliknięciu w link.

• Poprawa komfortu użytkowania – dostateczna ilość pamięci RAM sprawia, że komputer działa płynniej. Pomaga efektywnie wykonywać operacje na komputerze, co przekłada się na komfort użytkowania.

Wady pamięci RAM

Główne wady pamięci RAM to:

• Wysoki koszt – pamięć RAM jest droga i nie jest łatwo dostępna.

• Ulotność – pamięć RAM nie przechowuje danych na stałe.

• Prędkość – w porównaniu do pamięci podręcznej procesora, pamięć RAM działa wolniej.

• Ograniczona pojemność – pamięć RAM nie ma wystarczającej pojemności do przechowywania wszystkich danych.

Jak rozpoznać, że komputer potrzebuje więcej pamięci RAM?

Czy przełączanie się między programami zajmuje Ci zbyt dużo czasu? Jeżeli tak, to warto sprawdzić, czy problemem nie jest zbyt mała ilość pamięci RAM. Pamiętaj jednak, że to nie musi być jedyna przyczyna problemów. Jeżeli chcesz przetestować swoją pamięć RAM, kliknij w link.

Co to jest pamięć ROM?

Obraz: Clker-Free-Vector-Images z Pixabay

ROM to skrót od Read-Only Memory, czyli pamięć tylko do odczytu. Jest to pamięć nieulotna, więc informacje w niej zapisane pozostają tam na stałe, ponieważ dane są przechowywane trwale na chipie. Różni się od pamięci RAM, która jest pamięcią ulotną. W pamięci ROM dane są zapisywane w poszczególnych komórkach za pomocą kodu binarnego, a nie za pomocą energii elektrycznej. Pamięć nieulotna jest wykorzystywana do przechowywania statycznych elementów komputera, np. do oprogramowania startowego lub instrukcji oprogramowania układowego, które umożliwiają działanie drukarki. Wyłączenie komputera nie ma wpływu na dane przechowywane w pamięci ROM. Użytkownicy nie mogą modyfikować danych zapisanych w pamięci nieulotnej.

Jak działa pamięć ROM?

Dwa główne komponenty pamięci ROM to dekoder i/lub bramka logiczna. Dekoder ma dwa zadania. Pierwszym z nich jest zamiana kodu binarnego niskiego poziomu na kod binarny wysokiego poziomu. Drugim zadaniem jest zmiana kodu binarnego wysokiego poziomu na kod binarny niskiego poziomu. Drugi składnik pamięci ROM, czyli bramka, otrzymuje dane z dekodera. Po otrzymaniu danych wejściowych bramka logiczna wykonuje przypisaną jej funkcję. To dzięki bramkom logicznym pamięć ROM przechowuje dane w sposób trwały. ROM może wyprowadzać dane i instrukcje, akceptując adres jako wejście.

Rodzaje pamięci ROM

Oto lista różnych rodzajów pamięci ROM wraz z ich rozwinięciami:

• MROM – Masked Read-Only Memory – pamięć tylko do odczytu maskowana. Dane są zapisywane podczas produkcji układu pamięci.

• PROM – Programmable Read-Only Memory – programowalna pamięć tylko do odczytu. Jest to pamięć nieulotna.

• EPROM – Erasable Programmable Read-Only Memory – kasowalna programowalna pamięć tylko do odczytu. Dane można tutaj usunąć. Można to zrobić wystawiając pamięć na działanie intensywnego światła UV.

• EEPROM – Electrically Erasable Programmable Read-Only Memory – elektrycznie kasowalna programowalna pamięć ROM. Dane można kasować za pomocą energii elektrycznej.

• Flash ROM – bardzo szybka pamięć. Najnowsze urządzenia zwykle mają wbudowaną pamięć Flash ROM.

Zalety pamięci ROM

Po omówieniu tego, czym jest pamięć RAM i ROM, możemy przejść do zalet pamięci ROM. Oto one:

• Niski koszt – pamięć ROM jest tańsza niż pamięć RAM.

• Trwałość – pamięć ROM jest trwalsza niż pamięć RAM.

• Wysoka wydajność – pamięć ROM umożliwia dodawanie funkcji niskiego poziomu do sprzętu i oprogramowania. Dzięki temu urządzenia działają bardzo szybko.

• Bezpieczeństwo – większość pamięci ROM uniemożliwia użytkownikom modyfikowanie jej zawartości. Dzięki temu urządzenia są bardziej bezpieczne.

• Statyczność – pamięć ROM nie wymaga odświeżania sygnałów, jest statyczna.

Wady pamięci ROM

Po omówieniu definicji i zalet pamięci ROM, należy wspomnieć również o jej wadach. Oto one:

• Brak możliwości aktualizacji – jeśli komputer ma pamięć ROM, której nie można zaktualizować, to nie będzie można później poprawić ewentualnych błędów w kodzie.

• Możliwość trwałego uszkodzenia urządzenia – istnieje ryzyko trwałego uszkodzenia urządzenia w przypadku próby skopiowania zawartości pamięci ROM w celu popełnienia plagiatu lub z innych powodów.

Różnice między pamięcią RAM a ROM

Teraz, gdy wiesz już, czym jest pamięć RAM i ROM, możemy przejść do omówienia różnic między nimi. Poniżej znajdziesz tabelę z porównaniem, która ułatwi Ci zrozumienie tematu.

Cechy
RAM
ROM
Przechowywanie danych
Ulotne
Nieulotne
Zmiana danych
Możliwa
Niemożliwa
Typy
DRAM, SRAM
PROM, EPROM, EEPROM
Prędkość
Szybka
Wolniejsza niż RAM
Zastosowanie
Przechowywanie danych tymczasowych
Przechowywanie danych stałych
Łączność z procesorem
Bezpośrednia
Przez RAM
Pojemność
W GB, może być bardzo wysoka
Około 4-8 MB
Cena
Droższa
Tańsza
Częstotliwość pracy
Wysoka
Nie pracuje na wysokiej częstotliwości
Dostępność danych
Łatwo dostępne
Nie tak łatwo dostępne jak w przypadku RAM
Wykorzystywane w
Pamięć podstawowa, pamięć podręczna procesora
Mikrokontrolery, oprogramowanie układowe

Często zadawane pytania

P1. Jaka jest różnica między pamięcią RAM a procesorem?

O1. Pamięć RAM jest wykorzystywana przez komputer do uruchamiania aplikacji. Natomiast procesor (CPU – Central Processing Unit) jest „mózgiem” komputera i odpowiada za nadzorowanie wszystkich aplikacji i funkcji.

P2. Co to jest pamięć komputera (RAM)?

O2. Odpowiedź na to pytanie znajdziesz w artykule powyżej.

P3. Jaka jest różnica między pamięcią RAM a SRAM?

O3. RAM to Random Access Memory (pamięć o dostępie swobodnym) i jest to podstawowy rodzaj pamięci używany w komputerach. SRAM to Static Random Access Memory (statyczna pamięć o dostępie swobodnym), która przechowuje dane do momentu, gdy ma dostęp do zasilania.

***

Mamy nadzieję, że ten artykuł pomógł Ci zrozumieć, czym jest pamięć RAM i ROM. Jeżeli masz jakieś dodatkowe pytania lub sugestie, prosimy o komentarz poniżej.