Model biznesowy Blockchain w pigułce

Żyjemy w czasach dynamicznych zmian, gdzie tradycyjne podejście do prowadzenia biznesu jest poddawane próbie. To konsekwencja trendów i wydarzeń, które w ostatnich latach wstrząsnęły rynkiem, wymuszając na firmach weryfikację dotychczasowych modeli i standardów działania.

Sektor finansowy, w szczególności banki i firmy z branży Fintech, napędzają rozwój technologii blockchain. Mimo to, większość przedsiębiorstw o ugruntowanej pozycji poszukuje nowatorskich rozwiązań technologicznych, które pomogą im przetrwać i prosperować w erze cyfrowej.

Postępująca transformacja cyfrowa otworzyła użytkownikom dostęp do technologii blockchain, która stała się wiodącym, przełomowym rozwiązaniem na rynku. Pozwala ona na usprawnienie procesów biznesowych, podejmowanie trafniejszych decyzji strategicznych i wdrażanie innowacyjnych modeli biznesowych.

Jeśli nurtuje Cię pytanie, skąd bierze się popularność blockchain i czy technologia rozproszonego rejestru (DLT) kryje w sobie realny potencjał, to dobrze trafiłeś. W tym artykule przyjrzymy się bliżej możliwościom i zaletom blockchain, jego wpływowi na modele biznesowe oraz przedstawimy przykłady firm, które eksperymentują z wykorzystaniem tej technologii.

Rewolucyjna rola blockchain w biznesie

Technologia blockchain zrewolucjonizowała wiele branż, zmieniając podejście firm do innowacji, działania i komunikacji z klientami. Modele biznesowe oparte na blockchain dały firmom możliwość transformacji swoich strategii i odkrycia nowych sposobów na odniesienie sukcesu w cyfrowym świecie.

Modele biznesowe wykorzystujące blockchain wyróżniają się na tle tradycyjnych firm poprzez zastosowanie trzech kluczowych cech DLT:

Decentralizacja: Dane i zapisy transakcji są przechowywane w łańcuchu bloków i udostępniane wszystkim uczestnikom sieci, co uniemożliwia przejęcie kontroli nad danymi przez jeden podmiot.

Niezmienność: Dzięki zaawansowanym metodom kryptograficznym dane w blockchain są zabezpieczone przed manipulacją, zapewniając wysoki poziom cyberbezpieczeństwa.

Przejrzystość: Blockchain umożliwia ukrycie tożsamości użytkowników za pomocą kryptografii, gdzie adres publiczny reprezentuje danego użytkownika, bez ujawniania jego danych osobowych. Chociaż tożsamość pozostaje anonimowa, wszystkie transakcje przypisane do danego adresu publicznego są widoczne dla wszystkich uczestników sieci.

Trzy warstwy blockchain

Technologia blockchain opiera się na połączeniu algorytmów kryptograficznych, algorytmów z kluczem asymetrycznym i funkcji skrótu. Składa się z kilku warstw: warstwy infrastruktury sprzętowej, warstwy danych, warstwy sieciowej, warstwy konsensusu i warstwy aplikacji. Przyjrzyjmy się im bliżej:

#1. Warstwa 0

Warstwa 0 to fundament blockchain, umożliwiający działanie wielu platform, takich jak Bitcoin czy Ethereum. Stanowi ona podstawową infrastrukturę i zapewnia interoperacyjność między różnymi łańcuchami w ramach różnych warstw.

#2. Warstwa 1

Warstwa 1 stanowi kontynuację warstwy 0, gdzie utrzymana jest funkcjonalność sieci. Jest to również warstwa implementacji, w której mogą wystąpić ograniczenia, takie jak skalowalność. Wszelkie modyfikacje protokołu w warstwie 0 mają bezpośredni wpływ na warstwę 1. Przykłady blockchainów warstwy 1 to Bitcoin, Ethereum, Ripple czy Cardano.

#3. Warstwa 2

Warstwa 2 to rozwiązania skalujące, które współpracują z podmiotami zewnętrznymi w celu usunięcia ograniczeń występujących w warstwie 1. Rozwiązania warstwy 2 są szczególnie istotne w kontekście problemów wynikających z mechanizmu konsensusu proof-of-work (PoW).

#4. Warstwa 3

Warstwa 3, znana także jako warstwa aplikacji, obsługuje zdecentralizowane aplikacje (DApps) i inne protokoły. Protokół blockchain w warstwie 3 dzieli się na dwie podwarstwy: aplikację i wykonanie.

Postęp modeli biznesowych blockchain nastąpił w warstwie 3, a jego powodzenie zawdzięcza rosnącej skalowalności technologii, co przekłada się na większą liczbę transakcji i węzłów w sieciach. Ulepszona skalowalność umożliwia blockchainom osiągnięcie równowagi między bezpieczeństwem, skalowalnością i decentralizacją, co z kolei pozwala na tworzenie szybszych i bezpieczniejszych sieci, które sprzyjają rentowności przedsiębiorstw.

Tradycyjny model biznesowy

Model biznesowy to plan lub strategia, którą firma stosuje, aby skutecznie sprzedawać swoje produkty lub usługi i osiągać zyski na danym rynku docelowym. Tradycyjny model biznesowy jest scentralizowany i obejmuje właścicieli lub akcjonariuszy, firmę, jej pracowników i klientów.

W tym modelu firma oferuje towary lub usługi w celu generowania zysku. Po wytworzeniu produktów, firma oczekuje, że klienci będą kupować je po ustalonej cenie. Cena ta obejmuje wszystkie koszty związane z wytworzeniem produktu, w tym wynagrodzenia pracowników i inne wydatki. Firmy działające w tym modelu stosują podejście scentralizowane, które może różnić się w zależności od branży, ale obejmuje producentów, dystrybutorów, sprzedawców detalicznych i franczyzę.

Model biznesowy blockchain

Z drugiej strony, model biznesowy blockchain opiera się na trzech filarach technologii blockchain: decentralizacji, niezmienności i przejrzystości. Jego cechą charakterystyczną są transakcje peer-to-peer w ramach niezawodnej i godnej zaufania sieci.

Koncepcja decentralizacji całkowicie zmienia sposób działania firm. Sposób generowania zysków, przepływ transakcji i zaangażowane podmioty są zaprojektowane w taki sposób, aby maksymalizować korzyści dla firm i użytkowników końcowych.

Model ten wprowadza zdecentralizowane aplikacje (DApps), które umożliwiają transakcje peer-to-peer bez udziału centralnych organów i pośredników.

Wejście DApps do modelu eliminuje potrzebę zatrudniania pracowników i akcjonariuszy. Model biznesowy staje się bardziej opłacalny, ponieważ użytkownicy są jednocześnie właścicielami i pracownikami. Usunięcie pośredników skraca czas realizacji transakcji i zmniejsza koszty, wzmacniając ekosystem i zwiększając zyski inwestorów, a jednocześnie obniżając ceny dla klientów.

Firmy korzystające z tego modelu zarabiają, zachowując część tokenów dla siebie. Początkowo popularną metodą pozyskiwania kapitału były oferty Initial Coin Offering (ICO), które były popularne około 2017 roku. Założyciele nadają tokenom z góry określoną wartość i sprzedają je zainteresowanym inwestorom. Inwestorzy, którzy kupują tokeny na wczesnym etapie mają większą szansę na zysk, o ile projekt zostanie zrealizowany.

Typy modeli biznesowych Blockchain

Uniwersalność technologii blockchain polega na tym, że mimo iż początkowo była wykorzystywana głównie przez banki i firmy z branży Fintech, może być z powodzeniem wdrażana w różnych branżach i skierowana do szerokiego grona odbiorców. To wyjaśnia ciągły rozwój aplikacji i nowych modeli biznesowych.

W różnych modelach biznesowych zdecentralizowana struktura blockchain przejmuje podstawowe funkcje, takie jak operacje biznesowe, przechowywanie danych, generowanie zysków i rozwój firmy. Blockchain gwarantuje użytkownikom bezpieczną i przejrzystą komunikację peer-to-peer, zarządzanie danymi i transakcjami. Dodatkowo, technologia ta ujawnia próby cyberprzestępstw, zanim zostaną one zrealizowane, co potwierdza, że blockchain oferuje najwyższe standardy cyberbezpieczeństwa.

Poniżej przedstawiamy najpopularniejsze modele biznesowe oparte na blockchain i ich praktyczne zastosowania:

#1. Model biznesowy P2P Blockchain

Model biznesowy blockchain P2P bazuje na relacjach peer-to-peer, które umożliwiają użytkownikom bezpośrednią interakcję. Model P2P jest fundamentalny dla większości przedsiębiorstw opartych na blockchain i tokenizowany na różne sposoby, w tym poprzez opłaty transakcyjne, tokeny i BaaS.

System ten łączy elementy modeli Business to Consumer (B2C) i Business to Business (B2B). Umożliwia firmom konkurowanie ze sobą za pomocą protokołów blockchain, które umożliwiają negocjacje między właścicielami DApps a klientami za pomocą inteligentnych kontraktów. Model ten wprowadza koncepcję częściowej własności w celu zastąpienia płatności w sytuacjach, gdy osoba odkupuje przedmiot, który wcześniej sprzedała, ale z jakiegoś powodu nie może go wykorzystać. Wiodącymi platformami tego modelu są międzyplanetarny system plików (IPFS) i Filecoin.

#2. Blockchain jako usługa (BaaS)

Model biznesowy Blockchain as a Service (BaaS) oferuje zaawansowane usługi cyberbezpieczeństwa w formie miesięcznej subskrypcji. Użytkownicy mogą tworzyć, zarządzać i hostować swoje aplikacje blockchain bez konieczności budowania węzłów. Użytkownicy blockchain mogą pracować w bezpiecznym środowisku, płacąc miesięczną opłatę abonamentową za dostęp do wsparcia technicznego i częstych aktualizacji, przy zachowaniu wysokiego poziomu decentralizacji i szyfrowania.

Wiodącymi przykładami BaaS są R3, projekt integrujący instytucje bankowe z Cordą, partnerstwo Microsoftu z ConsenSys oraz PayStand. Wdrożenie niezależnych łańcuchów bloków jest dla wielu firm trudnym zadaniem, dlatego platformy BaaS zajmują się dystrybucją zasobów, zarządzaniem przepustowością i cyberbezpieczeństwem.

#3. Ekonomia tokenów – model biznesowy tokenów użytkowych

Model biznesowy tokenów użytkowych tworzy gospodarkę opartą na tokenach, która umożliwia dostawcom usług oferowanie lepszej jakości usług swoim klientom. Tokeny użytkowe blockchain umożliwiają klientom korzystanie z podziału przychodów lub premii wynikających z płatności peer-to-peer.

System ten ułatwia monetyzację poprzez wprowadzenie aplikacji, które umożliwiają inteligentne kontrakty w transakcjach wykorzystujących spersonalizowane programy dostępne w zdecentralizowanych przeglądarkach. Model ten opiera się na systemie inteligentnych kontraktów do dzielenia przychodów między klientów i dostawców.

Firmy stosujące ten model, znane również jako Tokenomics, przechowują część tokenów użytkowych, udostępniając resztę, aby ułatwić funkcjonowanie sieci. Firmy generują zyski za każdym razem, gdy wzrasta wartość ich tokenów użytkowych. Użytkownicy, którzy kupują tokeny, stają się inwestorami lub aktywnymi uczestnikami rynku, na którym mogą kupować towary i usługi.

Po nabyciu tokenów użytkowych, użytkownicy mogą ich używać do uzyskania dostępu do usług i funkcji oferowanych przez innych użytkowników. Mogą również głosować nad problemami pojawiającymi się w sieci, nagradzać swoich rówieśników lub wymieniać tokeny na kryptowaluty, takie jak Bitcoin.

#4. Produkty oprogramowania oparte na blockchain

Ten model biznesowy ma na celu stworzenie odpowiednich zastosowań dla technologii blockchain w różnych istniejących produktach i usługach. Model ten koncentruje się na ulepszaniu produktów i usług, w tym własności intelektualnej, dóbr materialnych i innych, które nie zostały jeszcze w pełni przekształcone przez technologię.

Firmy realizują te cele, nabywając gotowe rozwiązania blockchain, a następnie integrując je z własnymi systemami. Startupy działające w branży blockchain oferują rozwiązania, które mogą później sprzedawać większym firmom. Twórcy systemów często pobierają opłatę z góry, a następnie za wsparcie klienta po wdrożeniu. To dowodzi, że potencjał technologii blockchain wciąż nie został w pełni wykorzystany.

Rynek oprogramowania opartego na blockchain ma ogromny potencjał, ponieważ firmy nie chcą poświęcać czasu na pozyskiwanie własnych specjalistów w tej dziedzinie. Większość firm woli płacić za gotowe rozwiązania blockchain, o ile spełniają one ich wymagania. Startupy oferujące ten model specjalizują się w tworzeniu rozwiązań problemów, z którymi borykają się większe firmy, i wspierają ich w procesie wdrażania.

#5. Platformy deweloperskie

Startupy tworzące DApps na platformach takich jak Ethereum często zniechęca wysoki koszt inwestycji początkowej, co zniechęca potencjalnych inwestorów. W rezultacie firmy, takie jak Monolith, poszukują alternatywnych platform, które umożliwiają programistom tworzenie aplikacji bez obaw o wpływ zmienności cen na ich rozwój.

Celem tych modeli jest zapewnienie, aby startupy nie musiały wydawać swoich zarobionych pieniędzy na inwestycje w sprzęt, oprogramowanie, czy budowę zespołu. Zamiast tego, mniejsze firmy mogą oferować swoje usługi bezpośrednio firmom, które mają już wypracowaną infrastrukturę.

W rezultacie utalentowane mniejsze firmy mają łatwy sposób na pokazanie swoich umiejętności bez obciążania budżetu lub rezygnacji z braku zasobów. Model ten wykorzystuje różne formy profesjonalnych usług blockchain, w tym audyty, doradztwo i opracowywanie ram prawnych.

Udane przykłady wykorzystania modelu biznesowego Blockchain

Oto kilka firm, które z powodzeniem wdrożyły model biznesowy blockchain:

  • Giełdy kryptowalut: są prawdopodobnie najbardziej znanym i udanym przykładem. Giełdy zyskały popularność wraz z kryptowalutami, gdy ludzie potrzebowali łatwego sposobu na wymianę pieniędzy tradycyjnych na cyfrowe i odwrotnie. Giełdy są integralną częścią ekosystemu kryptowalut i przyniosły ich właścicielom znaczne zyski.
  • Sprzęt Blockchain: pojawiła się nowa nisza firm produkujących specjalistyczne urządzenia do przetwarzania lub wydobywania bloków blockchain. Produkowane przez nie chipy mogą być nawet 100 razy szybsze niż zwykłe procesory, generując skróty POW, które generują ogromne zyski dla górników kryptowalut.
  • Hazard: Hazard stał się istotną częścią gospodarki Bitcoin, umożliwiając użytkownikom zawieranie zakładów przy użyciu kryptowalut w celu zwiększenia potencjalnych zysków.
  • Gry: Gry typu Play-to-earn oparte na blockchain zrewolucjonizowały branżę gier i przyciągają ogromną uwagę w świecie kryptowalut. Gracze czerpią korzyści z waluty, którą zarabiają na różnych platformach. Chociaż każda gra ma swój unikalny model, większość z nich ma natywne tokeny, którymi można handlować i dokonywać zakupów w grze, a które można wymienić na rzeczywistą gotówkę.

Podsumowanie

Niezależnie od tego, czy chodzi o branżę Fintech, bankowość, nieruchomości, czy jakąkolwiek inną, model biznesowy blockchain ma wymierne korzyści dla każdej firmy. Wartość tego modelu dotyczy zarówno właścicieli firm, jak i użytkowników końcowych.

Właściciele firm mogą przyciągnąć inwestorów lub otrzymywać płatności z całego świata, eliminując pośredników i inne zabezpieczenia, które zwiększają koszty towarów i usług.

Z drugiej strony, użytkownicy mogą mieć pewność, że ich dane osobowe są bezpieczne i mogą polegać na umowach wynikających z inteligentnych kontraktów. Rynek blockchain jest wciąż w fazie rozwoju, ale ma ogromny, wciąż rosnący potencjał.

Technologia blockchain ma potencjał, aby rozwiązać większość naszych problemów, od cyberbezpieczeństwa po płatności międzynarodowe. Warto ją bliżej poznać i rozważyć jej wdrożenie. Rozwój tego rynku ma sens tylko wtedy, gdy właściciele firm i konsumenci zaczną aktywnie wdrażać modele biznesowe oparte na blockchain.