W ostatnich latach dyski SSD zyskują coraz większe zainteresowanie wśród użytkowników systemu Linux. Mimo to, wielu z nich nie jest świadomych, jaki system plików będzie najlepszy do ich zastosowania, jak działa funkcja TRIM oraz na co zwracać uwagę w kwestii odczytu i zapisu. W tym artykule przybliżymy kluczowe informacje dotyczące optymalizacji dysku SSD w systemie Linux. Omówimy najlepsze dostępne systemy plików oraz dowiesz się, jak aktywować TRIM i inne ważne funkcje!
OSTRZEŻENIE SPOILERA: Przewiń w dół, aby obejrzeć samouczek wideo na końcu tego artykułu.
Wybór systemu plików dla SSD
Dyski SSD to nowoczesne urządzenia, które wykorzystują technologię NAND do szybkiego odczytu i zapisu danych. Dzięki tej szybkości dyski półprzewodnikowe charakteryzują się wysoką wydajnością, niezależnie od zastosowanego systemu plików. Niemniej jednak, aby maksymalnie wykorzystać możliwości swojego dysku SSD w środowisku Linux, warto wybrać odpowiedni system plików. Przyjrzyjmy się zatem dostępnym systemom plików w systemie Linux i zastanówmy się, które z nich będą najlepsze do użytku na dyskach SSD.
Ext4
System plików Ext4 jest popularnym wyborem wśród wielu dystrybucji Linuksa, co nie jest przypadkowe. To solidny system plików, który sprawdza się w różnych zastosowaniach. Ext4 jest systemem plików o uniwersalnym charakterze, co oznacza, że może być używany na różnych typach nośników. Choć nie został stworzony wyłącznie z myślą o dyskach SSD, to jednak oferuje wiele funkcji, które znacznie poprawiają jego wydajność na takich urządzeniach, w tym obsługę TRIM oraz techniki redukcji operacji odczytu/zapisu, co wpływa na dłuższą żywotność dysku.
Jeśli nie jesteś pewien, jakiego systemu plików potrzebujesz, Ext4 będzie dobrym wyborem. Jest wszechstronny i skutecznie spełni swoje zadanie.
XFS
XFS to starszy system plików, który sprawdza się w wielu różnych zastosowaniach. Podobnie jak Ext4, XFS obsługuje funkcję TRIM, co pozwala na utrzymanie dobrego stanu dysku SSD w systemie Linux. Oprócz tego XFS oferuje kilka interesujących funkcji, takich jak narzędzia do defragmentacji oraz możliwość wyłączenia dzienników systemu plików, co jest kluczowe dla maksymalizacji żywotności dysku SSD.
Ogólnie rzecz biorąc, XFS to doskonały wybór dla tych, którzy pragną uzyskać najwyższą wydajność z dysków SSD. Można go łatwo wybrać podczas instalacji większości dystrybucji Linuksa.
Aktywacja TRIM
Funkcja TRIM to narzędzie, które umożliwia systemowi plików identyfikację nieużywanych bloków na dysku. Ze względu na sposób działania pamięci flash oraz NAND, im więcej nieużywanych bloków, tym wolniejsza może być praca dysku SSD. Aktywacja tej funkcji jest kluczowa dla zdrowia dysku SSD.
Większość dystrybucji Linuksa (np. Ubuntu i inne) umożliwia włączenie tej funkcji, jednak nie wszystkie domyślnie ją aktywują. Oto jak można to zrobić:
Ubuntu
sudo apt install util-linux
Debian
sudo apt-get install util-linux
Arch Linux
sudo pacman -S util-linux
Fedora
sudo dnf install util-linux
OpenSUSE
sudo zypper install util-linux
Po zainstalowaniu narzędzi util, należy włączyć usługi systemowe, aby TRIM działał prawidłowo.
sudo systemctl enable fstrim.service sudo systemctl enable fstrim.timer
Następnie warto od razu uruchomić te usługi za pomocą polecenia systemctl start.
sudo systemctl start fstrim.service sudo systemctl start fstrim.timer
Ograniczenie odczytu i zapisu na dysku SSD
Dyski półprzewodnikowe różnią się od tradycyjnych dysków twardych pod względem działania. W przeciwieństwie do dysków z wirującymi talerzami, SSD mają ograniczoną liczbę operacji zapisu, co oznacza, że ich żywotność może być ograniczona. Po osiągnięciu maksymalnej liczby zapisów dysk staje się jedynie do odczytu i może ulegać uszkodzeniu. Aby temu zapobiec, warto zastosować kilka praktyk.
Po pierwsze, unikaj tworzenia partycji wymiany na dysku SSD. Przeniesienie całej partycji na dysk SSD oznacza, że będzie on ciągle odczytywać i zapisywać dane, co może znacznie obniżyć jego żywotność. Zamiast tego, rozważ utworzenie pliku wymiany lub całkowite zrezygnowanie z wymiany.
Używanie pliku wymiany zamiast partycji jest lepszym rozwiązaniem, ponieważ plik wymiany jest bardziej elastyczny i można go łatwo włączać i wyłączać. Użytkownik może dostosować jego rozmiar lub całkowicie go dezaktywować, gdy nie jest potrzebny. Partycje wymiany są mniej elastyczne i trudniejsze do zarządzania.
Kolejnym sposobem na ograniczenie operacji odczytu i zapisu jest wyłączenie dzienników w systemie plików. Choć nie jest to konieczne, może przyczynić się do zmniejszenia liczby operacji I/O. Aby to zrobić, należy zapoznać się z dokumentacją dystrybucji Linuksa, aby znaleźć odpowiednie informacje dotyczące swojego systemu operacyjnego.
Na koniec, regularnie aktualizuj oprogramowanie układowe swojego dysku SSD. Tak, jak inne komponenty w komputerze, dyski SSD również otrzymują aktualizacje, które mogą poprawić ich wydajność oraz zmniejszyć liczbę operacji odczytu/zapisu. Aby zaktualizować oprogramowanie układowe, najlepiej zapoznać się z dokumentacją dostarczoną przez producenta dysku SSD, lub odwiedzić stronę internetową producenta czy wiki dystrybucji Linuksa, aby uzyskać szczegółowe instrukcje.
newsblog.pl
Maciej – redaktor, pasjonat technologii i samozwańczy pogromca błędów w systemie Windows. Zna Linuxa lepiej niż własną lodówkę, a kawa to jego główne źródło zasilania. Pisze, testuje, naprawia – i czasem nawet wyłącza i włącza ponownie. W wolnych chwilach udaje, że odpoczywa, ale i tak kończy z laptopem na kolanach.