Rozwój zasobów ludzkich (HRD) i zarządzanie zasobami ludzkimi (HRM) stanowią dwa kluczowe elementy w strukturze każdej organizacji, współpracując ze sobą w dążeniu do efektywnego funkcjonowania działu HR i osiągania celów biznesowych.
Rywalizacja o utalentowanych pracowników staje się coraz bardziej intensywna, co sprawia, że proces rekrutacji odpowiedniego kandydata jest coraz większym wyzwaniem.
W związku z tym, firmy muszą nie tylko skutecznie rekrutować nowych pracowników, ale także dbać o ich rozwój i dobre samopoczucie. Obejmuje to wszelkie aspekty, począwszy od procesu wdrożenia i wynagradzania, aż po stworzenie bezpiecznego i sprzyjającego rozwoju środowiska pracy.
Aby zrealizować te cele, przedsiębiorstwa wdrażają dwa istotne programy: Rozwój Zasobów Ludzkich (HRD) oraz Zarządzanie Zasobami Ludzkimi (HRM).
Oba te podejścia obejmują różnorodne strategie zarządzania personelem. Działając wspólnie, umożliwiają dostosowanie praktyk HR do celów strategicznych organizacji. Ponadto, wspierają rozwój kompetencji pracowników, motywują do zaangażowania i ciężkiej pracy, a w zamian zapewniają odpowiednie wynagrodzenie i możliwości rozwoju.
Mimo, że HRD i HRM mogą wydawać się podobne, w rzeczywistości różnią się zakresem funkcji i zadań, jakie pełnią w strukturze organizacji.
W niniejszym artykule przyjrzymy się bliżej koncepcjom HRD i HRM, omówimy ich funkcje i wskażemy kluczowe różnice.
Zaczynajmy!
Co to jest rozwój zasobów ludzkich?
Rozwój zasobów ludzkich (HRD) stanowi specjalistyczną dziedzinę w ramach zarządzania zasobami ludzkimi (HRM). Koncentruje się on na doskonaleniu potencjału pracowników organizacji. Jego celem jest podnoszenie poziomu umiejętności, wiedzy, postaw, kompetencji i zachowań osób zatrudnionych w firmie.
Działania w ramach HRD mają na celu wzmocnienie zdolności pracowników, co przekłada się na lepsze wyniki w organizacji. Tworzy to korzystne perspektywy rozwoju dla każdego pracownika. Do głównych działań HRD zalicza się:
- Rozwój ścieżki kariery
- Zarządzanie talentami
- Coaching i mentoring
- Szkolenia i rozwój kompetencji
- Planowanie sukcesji
- Zarządzanie efektywnością pracy
- Identyfikację kluczowych pracowników
Działania HRD wspierają pracowników na każdym etapie ich zatrudnienia, od momentu rozpoczęcia pracy, aż do rozwiązania umowy lub przejścia na emeryturę.
Co to jest zarządzanie zasobami ludzkimi?
Zarządzanie zasobami ludzkimi (HRM) to proces zarządzania pracownikami w organizacji. Obejmuje on wszelkie działania mające na celu optymalizację wydajności, doświadczeń i zaangażowania pracowników. Realizuje się to poprzez różnorodne strategie, w tym rekrutację, pozyskiwanie talentów, szkolenia, proces wdrożenia, systemy wynagrodzeń, premie i inne zachęty.
Specjaliści HRM, podobnie jak w HR, zajmują się kompleksowym zarządzaniem personelem, co obejmuje nie tylko zatrudnianie i zwalnianie pracowników, ale również opracowywanie opisów stanowisk, ustalanie poziomu wynagrodzeń oraz egzekwowanie dyscypliny i standardów postępowania.
Głównym celem HRM jest zapewnienie właściwego zarządzania pracownikami, podnoszenie ich efektywności i zaangażowania oraz budowanie pozytywnego środowiska pracy. Istnieją różnorodne zasady i regulacje, których należy przestrzegać w ramach HRM, aby zapewnić pracownikom optymalne warunki do efektywnej pracy.
Ponadto, HRM nie tylko podnosi ogólną efektywność firmy, ale także zwiększa jej produktywność. Dąży do obsadzania każdego stanowiska odpowiednio wykwalifikowanym kandydatem. Dzięki temu specjaliści HRM mogą optymalizować wykorzystanie potencjału ludzkiego w organizacji.
Dział zarządzania zasobami ludzkimi to szeroka struktura, która obejmuje szereg różnorodnych działań, takich jak rekrutacja, zatrudnienie, wprowadzanie do pracy, szkolenia, rozwój umiejętności, administracja, bezpieczeństwo, motywowanie pracowników, programy socjalne, dbałość o zdrowie, zarządzanie zmianami i wiele innych. Jego celem jest dbanie o dobre relacje w całej organizacji, na wszystkich szczeblach zarządzania.
Funkcje HRD
# 1. Planowanie zasobów ludzkich, retencja i rekrutacja
Zespoły HRD stosują strategiczne podejście do zatrudniania, aby stworzyć wykwalifikowaną kadrę pracowniczą. Ich kluczowym zadaniem jest planowanie rozwoju zatrudnionych osób, rekrutowanie nowych talentów i utrzymywanie ich w firmie przez dłuższy czas. To właśnie te czynniki są kluczowe dla długofalowego sukcesu przedsiębiorstwa.
Rozwój pracowników pomaga w likwidacji luk w posiadanych kompetencjach. Gdy zajdzie potrzeba prognozowania i planowania potrzeb kadrowych, z łatwością można znaleźć odpowiednią osobę na konkretne stanowisko. Inwestycja w rozwój pracowników pozwala na przyciągnięcie ich do firmy i utrzymanie, szczególnie na dzisiejszym konkurencyjnym rynku pracy.
#2. Zarządzanie talentami i planowanie sukcesji
Plan zarządzania talentami przynosi korzyści pracownikom, ponieważ koncentruje się na ich rozwoju pod względem umiejętności, postaw i innych aspektów. Ponadto, wspiera tworzenie lepszych relacji między pracownikami.
Program rozwoju zasobów ludzkich, poprzez planowanie sukcesji, pomaga przygotować organizację na przyszłość i zwiększyć jej produktywność.
#3. Zasady i procedury
Dział HRD identyfikuje potrzebę opracowania odpowiednich zasad i procedur, które są niezbędne do realizacji celów biznesowych. Realizuje się to poprzez cykliczny proces wdrażania, tworzenia, udoskonalania i monitorowania inicjatyw wspierających rozwój pracowników.
HRD zbiera informacje zwrotne i tworzy raporty w oparciu o obowiązujące zasady i procedury, co ułatwia osiąganie zamierzonych celów.
#4. Zarządzanie efektywnością
System zarządzania efektywnością jest kluczowy dla harmonizacji działań pracowników z celami strategicznymi firmy. Systemy te łączą w sobie narzędzia i metodyki, które umożliwiają pomiar i wspieranie rozwoju efektywności każdego pracownika.
HRD nieustannie monitoruje i doskonali plany rozwoju pracowników oraz inne elementy zarządzania wydajnością.
#5. Program świadczeń i wynagrodzeń
Świadczenia i wynagrodzenia są odrębnymi elementami. Świadczenia mają formę pozapłacowych korzyści, podczas gdy wynagrodzenie to płaca, którą pracownik otrzymuje za swoją pracę.
HRD wykorzystuje oba te elementy, aby oferować pracownikom możliwości rozwoju zawodowego. Może to obejmować zakup dostępu do platform edukacyjnych, organizowanie wewnętrznych szkoleń, finansowanie grup rozwojowych i wiele innych form wsparcia.
#6. Wartość marki
Marka odgrywa istotną rolę w przyciąganiu potencjalnych pracowników. Dlatego HRD wspiera budowanie marki pracodawcy. Ogólnie rzecz biorąc, nie można zbudować silnej marki bez odpowiednich inwestycji.
Funkcje ZZL
HRM umożliwia pracownikom płynne przechodzenie przez kolejne etapy pracy. Proces ten rozpoczyna się od sformułowania właściwej polityki personalnej, a kończy na sukcesie całej firmy.
Z tego powodu HRM jest uważane za niewidzialnego agenta firmy, który integruje wszystkich pracowników.
# 1. Projektowanie i analiza pracy
Jedną z najważniejszych funkcji HRM jest projektowanie i analizowanie stanowisk pracy. Obejmuje to szereg procesów, takich jak opisywanie zadań, zakresu odpowiedzialności i obowiązków związanych z danym stanowiskiem.
Aby zatrudniać pracowników w oparciu o rzetelne dane i analizy, niezbędne jest określenie cech i kompetencji, jakimi powinien charakteryzować się idealny kandydat. Można to osiągnąć, analizując i opisując cechy oraz umiejętności najlepszych pracowników.
Analiza pracy obejmuje również zrozumienie wymagań związanych z danym stanowiskiem, takich jak umiejętności, doświadczenie zawodowe i kwalifikacje. Należy szczegółowo opisywać codzienne obowiązki, ponieważ ma to znaczący wpływ na sposób, w jaki kandydat będzie realizował swoje zadania po zatrudnieniu.
#2. Selekcja i zatrudnianie pracowników
Rekrutacja, będąca kluczową funkcją HRM, ma na celu pozyskanie i zatrzymanie wykwalifikowanych pracowników, którzy będą efektywnie realizować cele i zadania organizacji. Cały proces zależy od wyboru właściwego kandydata z puli dostępnych osób.
Specjaliści HRM wyszukują i identyfikują potencjalnych kandydatów, a następnie zapraszają ich na rozmowy kwalifikacyjne. Kandydaci przechodzą przez proces selekcji, który ma na celu wyłonienie najbardziej odpowiednich osób. Następnie biorą udział w serii rozmów, podczas których oceniane są ich umiejętności, doświadczenie zawodowe i wiedza potrzebna na danym stanowisku.
#3. Szkolenia i rozwój
Inwestycje w szkolenia pracowników i ich rozwój zawodowy są kluczowe dla postępu i sukcesu organizacji.
Specjaliści HRM regularnie monitorują wyniki każdego pracownika, poziom wiedzy, którą zdobył podczas szkoleń oraz tempo jego rozwoju w zgodzie z celami firmy.
Zwiększa to ogólną produktywność i efektywność kadry pracowniczej, co bezpośrednio przekłada się na wzrost całej firmy. Dział HRM odgrywa kluczową rolę w przygotowaniu wszystkich pracowników do podejmowania większej odpowiedzialności.
#4. Korzyści i wynagrodzenie
Ta funkcja dotyczy wypłacania pracownikom wynagrodzenia za ich pracę. Specjaliści HRM opracowują atrakcyjne programy świadczeń i wynagrodzeń, które motywują pracowników do osiągania dobrych wyników, dbania o wysoki poziom zaangażowania i dostosowywania się do kultury organizacyjnej, przy jednoczesnym zachowaniu zasad obowiązujących w firmie.
Główną zaletą tej funkcji jest zapewnienie sprawiedliwego i godziwego wynagrodzenia dla każdego pracownika. Ponadto, działy HR wykorzystują tę funkcję, aby zwiększyć produktywność pracowników i budować pozytywny wizerunek firmy na rynku.
#5. Efektywność pracy
Skuteczne zarządzanie efektywnością pracowników zapewnia, że realizują oni cele i zadania organizacji. Koncentruje się na wynikach indywidualnych, jak również całych zespołów, działów i całej organizacji.
#6. Relacje pracownicze i menedżerskie
Relacje w miejscu pracy można podzielić na relacje pracownicze i relacje menedżerskie. Relacje pracownicze to przede wszystkim interakcje między firmą a jej pracownikami, natomiast relacje menedżerskie to te, które zachodzą między różnymi działami i procesami w organizacji.
Te relacje determinują, jakie zadania należy wykonać w określonym czasie i jak zarządzać siłą roboczą, aby osiągnąć zamierzony cel. Celem jest zapewnienie odpowiedniej pracy właściwemu pracownikowi, aby procesy przebiegały sprawnie.
#7. Komunikacja i zaangażowanie pracowników
Komunikacja i zaangażowanie pracowników są kluczowe dla ich satysfakcji i efektywności. Pomaga to również w zwiększeniu wskaźnika retencji pracowników. HRM stanowi istotne ogniwo w zarządzaniu zaangażowaniem pracowników.
Odpowiednia komunikacja i zaangażowanie podnoszą morale pracowników i sprawiają, że są oni bardziej zadowoleni z wykonywanej pracy. Uważa się, że im bardziej zaangażowani są pracownicy, tym większa jest ich motywacja i oddanie.
#8. Przepisy BHP
Pracodawcy muszą przestrzegać przepisów dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy. Prawo pracy wymaga od nich zapewnienia szkoleń, wyposażenia, niezbędnych informacji i środków ochrony osobistej w celu zapewnienia bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracowników. HRM integruje przepisy BHP z procedurami organizacyjnymi, aby zapewnić bezpieczne środowisko pracy dla każdego pracownika.
#9. Wsparcie osobiste
Gdy pracownicy napotykają problemy osobiste, które mogą mieć wpływ na ich pracę, dział HRM służy im pomocą. Po pandemii COVID znaczenie wsparcia osobistego wzrosło. Specjaliści HRM zapewniają wsparcie w zakresie ubezpieczeń, dodatkowych urlopów, pomocy medycznej i innych potrzeb, tak aby pracownicy mogli poczuć się lepiej i skupić na swoich zadaniach.
#10. Planowanie sukcesji
Planowanie sukcesji polega na monitorowaniu, planowaniu i zarządzaniu ścieżką rozwoju zawodowego pracowników w organizacji. W tym celu działy HR wybierają zdolnych i obiecujących pracowników oraz menedżerów, aby wspólnie opracować dla nich ścieżki rozwoju.
Celem jest budowanie zaufania pracowników i zwiększenie ich lojalności wobec organizacji. W procesie opracowywania ścieżek rozwoju, firmy muszą uwzględniać różne aspekty, takie jak przydzielanie ambitnych zadań, angażowanie w ciekawe projekty i wspieranie ciągłego rozwoju.
#11. Stosunki Przemysłowe
Firmy, zwłaszcza te działające w sektorze produkcyjnym, muszą przestrzegać zasad dotyczących stosunków przemysłowych. Pomaga im to w budowaniu pozytywnych relacji ze związkami zawodowymi oraz utrzymaniu dobrych kontaktów z pracownikami fabryk.
Głównym celem jest zrozumienie problemów występujących w branży i znalezienie dla nich rozwiązań. Stosunki przemysłowe pomagają na przykład w przestrzeganiu standardów wynagrodzeń, redukcji strajków i protestów, poprawie bezpieczeństwa i warunków pracy, minimalizacji strat i przestojów w produkcji.
Przy właściwym podejściu relacje pracownicze odgrywają kluczową rolę w zapobieganiu przemocy, sporom sądowym, strajkom, protestom, stratom w produkcji i finansach.
Zalety HRD
- Pracownicy o ulepszonych umiejętnościach: Od pracowników oczekuje się ciągłego rozwoju i poszerzania zakresu umiejętności, co ma wpływ na ich potencjał w organizacji. HRD dba o rozwój zarówno umiejętności miękkich, jak i twardych pracowników.
- Większa różnorodność w miejscu pracy: Silny dział HRD wspiera różnorodne programy szkoleniowe dla pracowników w zakresie postaw i zachowań. Pomaga to w tworzeniu bardziej zróżnicowanego i efektywnie działającego środowiska pracy.
- Wsparcie celów biznesowych: Aby osiągnąć ambitne cele biznesowe, niezbędne jest odpowiednie zorganizowanie działań HR. Tutaj dział HRD organizuje programy rozwoju dla pracowników, które podnoszą ich kwalifikacje i tym samym wspierają realizację celów biznesowych.
- Sprawne zarządzanie pracownikami: HRD ułatwia koordynację działań między pracownikami i menedżerami, co zmniejsza presję w miejscu pracy. Wszystko to przekłada się na lepsze umiejętności, efektywność zarządzania czasem i finalnie prowadzi do osiągnięcia zamierzonych celów.
Wyzwania HRD
- Programy HRD mogą być kosztowne w utrzymaniu i wdrażaniu.
- Programy te mogą być odpowiednie tylko dla niektórych stanowisk i pracowników.
- Niektórzy pracownicy nie są otwarci na zmiany i niechętnie uczestniczą w programach rozwojowych.
- Programy HRD mogą być czasochłonne zarówno dla menedżerów, jak i pracowników.
Zalety HRM
- Poprawa efektywności rekrutacji: specjaliści HR wybierają idealnych kandydatów na dane stanowiska, co pozwala firmie zaoszczędzić koszty. Odpowiednie świadczenia i wynagrodzenie są jasne i atrakcyjne, co umożliwia pracownikowi skupienie się na swoich zadaniach.
- Rozwiązywanie konfliktów: konflikty są nieuniknione w miejscu pracy, gdzie spotykają się różne opinie i osobowości. Skuteczne zarządzanie zasobami ludzkimi pomaga w sprawnym rozwiązywaniu konfliktów. Pozwala to obu stronom zachować spokój, a specjaliści HRM mogą oferować obiektywne wsparcie.
- Zwiększenie efektywności pracowników: działy HRM zarządzają systemami oceny wydajności. Budują relacje z pracownikami, aby stworzyć pozytywną atmosferę w firmie. Zapewnia to lepsze środowisko pracy i zwiększa wydajność i produktywność.
- Zadowolenie pracowników: specjaliści HRM organizują ankiety, rozmowy rekrutacyjne i inne działania, aby zatrudnić odpowiednich kandydatów. Po zatrudnieniu monitorują ich stan emocjonalny, wydajność i inne czynniki. Oferują nagrody i wsparcie w celu poprawy zadowolenia pracowników.
Wyzwania zarządzania zasobami ludzkimi
- Programy HRM zwiększają koszty związane z zatrudnianiem, rekrutacją i szkoleniami.
- Mogą wystąpić uprzedzenia wobec niektórych pracowników, co negatywnie wpływa na morale i zaufanie wśród pozostałych.
- HRM w dużym stopniu zależy od jakości przywództwa. Brak skutecznego zarządzania może prowadzić do chaosu i braku harmonii między pracownikami.
- Praktyki HR muszą być zgodne z przepisami prawa. W przeciwnym razie mogą pojawić się problemy natury prawnej.
Rozwój HR a zarządzanie zasobami ludzkimi
Rozwój HRZarządzanie zasobami ludzkimiOdnosi się do procesu rozwoju umiejętności pracowników w organizacji w celu zwiększenia efektywności każdej osoby. Obejmuje efektywne zarządzanie środowiskiem pracy, sprawami osobistymi pracowników i innymi aspektami. Rozwój HR jest elementem składowym zarządzania zasobami ludzkimi. Zarządzanie zasobami ludzkimi to kompleksowy system zarządzania organizacją, skierowany w szczególności do pracowników. Funkcje HRD mają charakter proaktywny i powinny być stosowane w sposób ciągły w celu poprawy produktywności pracowników. Funkcje HRM mają charakter reaktywny i są stosowane w celu realizacji celów organizacyjnych. Podstawowym celem HRD jest poszerzanie wiedzy, rozwój umiejętności i doskonalenie kompetencji pracowników. Głównym celem HRM jest poprawa ogólnej wydajności każdego pracownika w organizacji. Procesy HRD mają charakter ciągły. Procesy HRM są procesami rutynowymi, które są realizowane, gdy zachodzi taka potrzeba. HRD jest podzbiorem HRM, który czerpie swoje funkcje i procesy z HRM. HRM jest niezależne i obejmuje wiele obszarów, takich jak zatrudnianie i retencja, wynagrodzenia, HRD, ocena, wydajność i inne. Funkcje HRD mogą mieć charakter nieformalny i obejmować mentoring ze strony menedżerów. Funkcje HRM mają charakter formalny i są stosowane podczas szkoleń stacjonarnych. HRD koncentruje się na planowaniu strategicznym i długoterminowych celach. HRM skupia się na bieżących potrzebach operacyjnych i celach krótkoterminowych. HRD jest zorientowany na pracownika i koncentruje się na jego zaangażowaniu, rozwoju i ścieżce kariery. HRM jest zorientowany na organizację, z naciskiem na zarządzanie zasobami i wydajność.
Wniosek
Zarówno HRD, jak i HRM skupiają się na rozwoju i zarządzaniu pracownikami firmy. Ich celem jest podnoszenie produktywności i wydajności poprzez różnorodne programy szkoleniowe. Chociaż oba te obszary mogą wydawać się podobne, w rzeczywistości różnią się pod względem zakresu i celu.
HRM jest szerszym pojęciem niż HRD. Koncentruje się na planowaniu, obsadzaniu stanowisk, rozwoju, utrzymaniu, monitorowaniu, zarządzaniu i ocenie pracowników.
Z drugiej strony, HRD stanowi część HRM, która skupia się wyłącznie na rozwoju, w tym na uczeniu się, zarządzaniu talentami, zaangażowaniu pracowników, rozwoju kariery, szkoleniach i wzmacnianiu pozycji.
Warto zapoznać się również z najlepszymi systemami do zarządzania ludźmi dla małych i średnich przedsiębiorstw.